Kızılgerdan (Erithacus rubecula)
- Taksonomi
- Ornitoloji
- Bilimsel Adı Erithacus rubecula
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Kızılgerdan
- Halk Arasındaki İngilizce Adı European robin
- Klad Elpistostegalia
- Klad Stegocephali
- Üst Sınıf (Superclass) Dört Bacaklılar (Tetrapoda)
- Klad Reptiliomorpha
- Klad Amniyot (Amniota)
- Klad Sauropsida
- Sınıf (Class) Sürüngenler (Reptilia)
- Klad Gerçek sürüngenler (Eureptilia)
- Klad Diapsidler (Diapsida)
- Klad Neodiapsida
- Klad Sauria
- Klad Archelosauria
- Klad Archosauromorpha
- Klad Archosauriformes
- Klad Arkozorlar (Archosauria)
- Klad Avemetatarsalia
- Klad Dinozoromorf (Dinosauromorpha)
- Klad Dinozor (Dinosauria)
- Klad Saurischia
- Klad Teropod (Theropoda)
- Klad Yeni theropodlar (Neotheropoda)
- Klad Averostra
- Klad Tetanurae
- Klad Orionides
- Klad Avetheropoda
- Klad Coelurosauria
- Klad Tyrannoraptora
- Klad Maniraptoromorpha (Maniraptoromorpha)
- Klad Maniraptoriformes (Maniraptoriformes)
- Klad Maniraptora (Maniraptora)
- Klad Pennaraptora (Pennaraptora)
- Klad Paraves (Paraves)
- Klad Avialae (Avialae)
- Klad Avebrevicauda (Avebrevicauda)
- Klad Pygostylia (Pygostylia)
- Klad Ornithothoraces (Ornithothoraces)
- Klad Euornithes (Euornithes)
- Klad Ornithurae (Ornithurae)
- Sınıf (Class) Kuşlar (Aves)
- Aile (Family) Sinekkapangiller (Muscicapidae)
- Tür (Species) Kızılgerdan (Erithacus rubecula)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Gözlem Bilgileri
Gözlemlediğimiz kızılgerdan (Erithacus rubecula) veya diğer bir adı ile nar bülbülü. Yetişkinlerde boyun bölgesi kızıl renkli olduğundan dolayı bu isim verilmiştir.
Tanım ve Genel Bilgiler
Kendilerine "kızılgerdan" denmesinin sebebini anlamışsınızdır. Aynı şekilde bu türlere nar bülbülü de denir. Genelde boyutları 14 cm'ye ulaşan, sırtı açık (sütlü) kahverengi, yüzünün alt bölümü ve göğsü turuncuya çalan kızıl, karnı beyaz olan ufak ötücü kuşlardır. Kanat açıklıkları ise 22 ile 24 cm civarındadır. Gençlerde kızıl boyun henüz oluşmamıştır. Bir nevi kahverengimsi noktalar ile kaplıdırlar.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Bu kuşlar, Carl Linnaeus'un taksonomiye kazandırdığı yüzlerce türden birisidir. Kendisi, 18. yy'da yayımladığı Systema Naturae isimli meşhur eserinde anlatıyor. Eskiden karatavukgiller (Turdidae) ailesinde sınıflandırılırken; şimdi ise sinekkapangiller (Muscicapidae) ailesinde sınıflandırlar. Muscicapidae ailesi içerisinde Eski Dünya'da yayılım gösteren böcekçil kuşlar olan Saxicolinae alt familyasına İngilizce "chat" denir. Çok geniş bir alana yayılmalarına rağmen izole olan popülasyonlarda alt tür nadir görülür. Örneğin adalar veya yüksek dağlar gibi radikal coğrafyalarda izole olan popülasyonlarda alt türlerden bahsedebiliyoruz. Sitokrom b sekansında yapılan analizlerde Kanarya Adalar'ına ulaşan türlerin yaklaşık 2 milyon yıl önce filogenetik olarak ayrıldığı anlaşılmış.
Ekolojik Dağılım ve Habitat
Kuzey Avrupa'da ve Orta Doğu'nun bazı kesimlerinde gözlemlenir. Genelde göç mevsimi Kuzey Avrupa'dan Afrika ve Ortadoğu'ya göç ederler. Sık ormanlık alanları ve ağaçlık bahçeleri tercih ederler.
Davranış ve Etoloji
Boyunlarının kızıl olmasının sebebi ağırlıklı olarak cinsel seçilim değil; bölgelerini savunurken göz dağı vermektir. Erkek kızılgerdanlar oldukça agresif ve savunmacıdır. Zira bir kızılgerdan için hayatta kalmanın en büyük avantajı bölgesini korumaktır. Fakat bazen bölge savaşları hırslı bir kavgaya dönüşüp, ölümle sonuçlanabilir. Ölümlerin yaklaşık %10'u bu sebepten ötürüdür. Rakiplerine karşı agresifliklerini ötüşleri ile belli ederler. Rakip buna karşılık vermez ve bölgeyi terketmezse, kendilerini kabartıp, kızıl tüylerini belli ederek rakibi tahrik ederler. Eğer halen rakip aldırış etmezse, gözlerine ve kafasına hedef alarak saldırırlar. Öte yandan ilginçtir ki ebeveyinlik duyguları da kuvvetlidir. Hatta başka kuş türlerini besledikleri dahi görülmüştür.
Diyet ve Metabolizma
Çeşitli omurgasızlar, böcekler ve larvaları ile beslenirler. Ayrıca birçok gündüz uçan yırtıcı kuşun (raptor) avı olurlar.
İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar
İskandinav mitolojisinde şimşek tanrısı Thor'un kutsal kuşudur. Hristiyanlık'ta ise İsa'ya destek olan kuş olduğuna inanılır. İsa, ölüm döşeğinde iken kafasını kuşun göğsüne koyar ve kuş da İsa'nın kulağına umut dolu güzel sözler söyler. İsa'nın ölümü ardından kanlar kuşun göğsünde kaldığı için kırmızı renk bıraktığına inanılır.
Etimoloji
Kızıl rengini barındıran kuş türlerine İngilizce "robin" deniyor. Örneğin aslında aynı cinste olmamaların rağmen Amerika nar bülbülü (Turdus migratorius) diye bilinen kuş da robin diye anılır. Ayrıca bulunduğu alt familyadaki kuşlar, "chat" diye isimlendirilir. Türkçe nar bülbülü olarak da bilinirler.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
5
-
2
-
1
-
1
-
1
-
1
-
1
-
1
-
1
-
1
-
1
-
1
- Emine Nurhan Tekin. Kızılgerdan. (14 Temmuz 2018). Alındığı Tarih: 14 Temmuz 2018. Alındığı Yer: Vikipedia | Arşiv Bağlantısı
- Wikipedia. European Robin. (14 Temmuz 2018). Alındığı Tarih: 14 Temmuz 2018. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 13/05/2025 06:31:48 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7292
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
