Halid Ziya Uşaklıgil

1866 yılında İstanbul'da, zengin ve köklü bir ailede dünyaya gelen Halit Ziya, babasının işleri nedeniyle çocukluğunun bir kısmını İzmir'de geçirdi. İyi bir eğitim alması için ailesi tarafından desteklenen Uşaklıgil, Fransızca ve Farsça öğrendi. İzmir'de Fransız misyoner okulunda gördüğü eğitim, Batı edebiyatıyla tanışmasında ve edebi zevkinin şekillenmesinde büyük rol oynadı. Bu dönemde Victor Hugo, Balzac, Flaubert gibi Fransız romancıların eserlerini orijinal dillerinden okuma fırsatı buldu. Halit Ziya'nın edebiyat dünyasına ilk adımları İzmir'de attığı çeviriler ve küçük yazılarla oldu. İzmir'deyken "Hizmet" gazetesinde ve "Nevruz" dergisinde yazmaya başladı. İlk önemli eseri olan "Nemide" romanını bu dönemde kaleme aldı. 1896 yılında İstanbul'a dönmesiyle hayatının ve edebi kariyerinin dönüm noktası yaşandı. Recaizade Mahmut Ekrem'in desteğiyle Servet-i Fünun dergisinin başyazarlığını üstlendi. Bu dergi etrafında toplanan genç sanatçılarla birlikte, "Edebiyat-ı Cedide" (Yeni Edebiyat) akımını başlattılar. Bu akım, Türk edebiyatına Batılı teknikleri, realist ve natüralist anlayışı, bireysel temaları ve estetik kaygıyı getirmeyi amaçlıyordu. Halit Ziya, Servet-i Fünun döneminde yazdığı başyapıtlarıyla modern Türk romanının kurucusu olarak kabul edildi. Romanlarında psikolojik tahlillere, ayrıntılı betimlemelere ve güçlü bir gözleme dayalı gerçekçi anlatıma büyük önem verdi. 1908 yılında II. Meşrutiyet'in ilanıyla birlikte politikaya atılan Halit Ziya, kısa bir süre sonra Sultan Reşat'ın başkatibi olarak sarayda önemli bir göreve getirildi. Bu dönemde saraydaki gözlemlerini "Saray ve Ötesi" adlı anı kitabında detaylandırmıştır. Cumhuriyet döneminde köşesine çekilerek yaşamını yazmaya ve anılarını kaleme almaya devam etti. 1945 yılında İstanbul'da hayatını kaybeden Halit Ziya Uşaklıgil, Türk romanına kazandırdığı gerçekçi bakış açısı, güçlü karakter analizleri ve edebi diliyle modern Türk edebiyatının gelişiminde bir kilometre taşı olmuştur. Eserleri günümüzde hala okunmakta, araştırılmakta ve birçok dile çevrilmektedir.