Evrim Ağacı
Bu metinde şunlara yer verdim:
Beynimizin kabuk kısmı, uyaranlara uzun vadede cevap verme yani planlama gibi işlere yarar. Ancak insan tarih boyunca her zaman uzun vadeli planlardan daha öte bir soruna sahipti: güncel sorunlar... Uyaranların genel amacı anlık tepkiler oluşturmak üzerindedir. Yani ileti -> cevap. Öte yandan insan için "ileti -> cevap" ilişkisi uzun vadeli düşünüldüğünde daha kârlı olabilmektedir. Yani insanın temelinde bahsettiğimiz iradesiz düşünce vardır. İradesiz düşüncenin daha planlı bir hâl almasına bilinç diyebiliriz. Aynı zamanda ritmik olarak beyin 3-6 Hz aralıklarla arka plan taraması yapar. Bu sayede bilinçdışı eylemler için odaklanmış nöronlar hazırlanır.[1][2]
Beyin En Başından Beri Neden Bilinçdışı Düşünme Yeteneğine Sahip?
Bunun sebebi hayatın kaotik yapıda olmasına bağlayabiliriz. Bir sürü farklı değişken ve olasılık bilinçli beynin hesaplayabileceği düzeyde değildir. Bu yüzden bilinçten de önce gelen bir yapı söz konusudur. Biz buna "bilinçdışı düşünce teorisi" diyoruz. Hayatta karşılaştığımız bazı kavramlar beynimizde nöronlar arasında diğerlerine kıyasla daha sıkı bağlanabilir. Bu sıkı bağlantı farkında olsak da olmasak da bütününde bilinçaltını oluşturur. Bundan dolayı irade dışı düşünmeye sahibizdir. Çünkü en temelinde beynimizin iradesiz işlemleri yatar.
Bilinçdışı ve Bilinçli Düşünce Arasındaki Farklar Nedir?
Bilinçli düşünme kavramların uzun süreli etkisini inceleme konusunda iyi bir sinir bağlantısına sahiptir. Ancak beynin derinliklerinde çalışan daha ritmik ve sıkı bağlantılar da bulunur. İşte bu sıkı bağlantıların oluşturduğu düşünce bizim için "bilinçdışı" oluyor. Aynı zamanda bu temel bağlantılarımız bilinçli kabuk kısmının aksine, daha içgüdüsel ve daha çıkarım odaklı yaklaşıyor. Bundan dolayı bilinçdışı daha çok ilişkiyi paralel yürütür.
Ne Gibi Durumlarda Bilinçdışı Düşünmeyi Kullanırız?
Bilinçli davranışlar günlük hayatın uzun vadeli yorumunu yapabilmemizi sağlar. Ancak bilinçdışı bizim için anlam kısmını oluşturur. Örneğin bazı kavramlar bizim için daha ciddiyse beyin bunu arka planda işler. Özellikle bilinçdışı düşüncenin neye benzediğini öğrenmek istiyorsanız bu soruyu uykuda aramalısınız. Uyku bilinçli faaliyetlerin duraksadığı bir evredir. Bu durumda beynimiz paralel bir şekilde sıkı bağlantıları inceler. Beynimiz bu kavramlar arasındaki ilişkiyi incelerken olası senaryolar oluşturur. Bundan dolayı aslında beynin bir bakıma istemsiz düşünce yaratmasının sebebi olası senaryoları oluşturmaya meyilli olmasıdır. Uyku vaktinde oluşturulan yoğun senaryolar; iyiyse rüya, kötüyse kâbus dediğimiz beyin aktivitesidir.
Kısaca İstemediğimiz Düşüncelerin Varlığı Ne Anlama Gelir?
Düşünceyi istememekten kaynaklanmaz. O düşünceyi oluşturan bağların fazla sıkı olması bir anlam taşıma ihtimalinden dolayı beyin tarafından sürekli işlenir. Bu beyni en kötü senaryolara hazırlamasını sağlar.
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.
