Kadınlar ve Erkekler Ağrıyı Farklı Şekillerde Hafifletiyor!

Erkekler ve kadınlar ağrı hafifletme konusunda farklı deneyimler yaşarlar. Kaliforniya Üniversitesi San Diego Tıp Fakültesi tarafından yapılan ve Oxford University Press'te yayınlanan bir araştırma kronik bel ağrısı tedavisinde meditasyonu incelerken erkekler ve kadınların ağrı hafifletmek için farklı biyolojik mekanizmalar kullandığını ortaya koydu.^[1]

Erkekler ağırlıklı olarak vücudun doğal ağrı kesicileri olan endojen opioidlerin salınımına güvenirken, kadınlar ağrıyı yönetmek için opioid dışı alternatif yolları kullanıyor.

Morfin ve fentanil gibi sentetik opioid ilaçlar, mevcut en güçlü ağrı kesici ilaç sınıfıdır. Kadınların, vücutta doğal olarak üretilen opioidlerle aynı reseptörlere bağlanan sentetik opioid ilaçlarına daha zayıf tepki verdiği, buna karşın ağrıyı hafifletmek için opioid dışı mekanizmalara daha güçlü tepki gösterdiği biliniyor. Ayrıca opioid ilaçların bu özelliği, nasıl hem bu kadar güçlü ağrı kesici olup hem de olduklarını, ama önemli bir bağımlılık riski taşıdıklarını açıklamaya yardımcı olur. San Diego Kaliforniya Üniversitesi Empati ve Şefkat Enstitüsü'nde profesör olan Fadel Zeidan şunları söylüyor:

Bağımlılık, başlangıçtaki dozlar artık etkili olmadığı için daha fazla opioid almaya başladığınızda gelişmeye başlar. Spekülatif olsa da bulgularımız, kadınların opioid bağımlılığına daha yatkın olmasının bir sebebinin, biyolojik olarak opioidlere daha az duyarlı olmaları ve ağrı kesici etkisini hissetmek için daha fazla almaları gerekmesi olabileceğini gösteriyor.

Araştırmacılar, hem sağlıklı bireyler hem de kronik bel ağrısı teşhisi konmuş kişiler dahil olmak üzere toplam 98 katılımcıyı içeren iki klinik çalışmadan elde edilen verileri birleştirdi. Katılımcılar, bir meditasyon eğitim programına tabi tutulduktan sonra plasebo veya yüksek dozda nalokson (hem sentetik hem de endojen opioidlerin etkisini engelleyen bir ilaç) alırken meditasyon yaptılar. Aynı zamanda bacaklarının arka kısmına acı verici ancak zararsız bir ısı uyaranı uygulandı. Araştırmacılar, opioid sistemi bloke edildiğinde ve edilmediğinde meditasyonun sağladığı ağrı hafifletmesini ölçüp karşılaştırdılar.

Çalışma bulgularına göre, opioid sisteminin nalokson ile bloke edilmesi, erkeklerde meditasyon yoluyla sağlanan ağrı hafifletmesini engelledi ve bu durum, erkeklerin ağrıyı azaltmak için endojen opioidlere güvendiğini gösterdi. Öte yandan, naloksonun kadınlarda meditasyonla sağlanan ağrı hafifletmesini artırdığı gözlemlendi; bu da kadınların ağrıyı azaltmak için opioid dışı mekanizmalara güvendiğini ortaya koydu. Hem erkeklerde hem de kadınlarda, kronik ağrısı olan katılımcılar, sağlıklı bireylere kıyasla meditasyonla daha fazla ağrı hafifletmesi yaşadı.

Hem erkeklerde hem de kadınlarda, kronik ağrısı olan katılımcılar ise sağlıklı bireylere kıyasla meditasyonla daha fazla ağrı hafifletmesi yaşadı. Zeidan sonuçlarla ilgili şunları söylüyor:

Bu sonuçlar, cinsiyete özgü ağrı tedavilerine duyulan ihtiyacı vurguluyor, çünkü mevcut tedavilerimizin birçoğu kadınlarda, erkeklerde olduğu kadar etkili değil.

Araştırmacılar, ağrı tedavisini bireyin cinsiyetine göre uyarlayarak, hastaların yaşam kalitesini iyileştirmenin mümkün olabileceğini ayrıca bunun opioidlere olan bağımlılığı ve bunların kötüye kullanımı azaltacağını da belirtiyor. Zeidan sözlerini şöyle bitiriyor:

Erkekler ve kadınlar arasında ağrı yönetiminde açık farklılıklar var, ancak şimdiye kadar endojen sistemlerin kullanımında belirgin bir biyolojik fark görülmemişti. Bu çalışma, ağrının işlenmesinde cinsiyete dayalı farklılıkların olduğunun ve ağrı tedavisi geliştirirken bu farkların daha dikkatli ele alınması gerektiğinin net bir kanıtı.