Jena Deneyi: Türlerin Soylarını Tüketmemiz, Medeniyetimizi Tehdit Ediyor!
Pixabay
- Çeviri
- Sistemler Ekolojisi
- Tür Yitimi
Bu haber 4 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Karlsruhe Teknoloji Enstitüsünden (Alm: "Karlsruher Institut für Technologie" ya da kısaca "KIT") bilim insanlarının dahil olduğu biyoçeşitlilik üzerine en büyük deneylerden biri olan Jena Deneyi, halihazırda gerçekleşmekte olan tür kaybının beslenme, su temini, inşaat malzemeleri ve enerji kaynakları açısından insanların yaşamını doğrudan etkilediğini gösterdi. Jena konsorsiyumu, Nature & Ecology Evolution dergisinde yayınladıkları 3 ayrı makalede, ekosistem işlevlerinin yalnızca bitkilerin özelliklerinden yola çıkarak öngörülemeyeceğini, bunun için biyotik ve abiyotik etkileşim ağlarının tümüyle ele alınması gerektiğini bildiriyor.[1], [2], [3]
Dünya üzerindeki biyoçeşitlilik (tür çeşitliliği, türler arası genetik çeşitlilik ve ekosistem çeşitliliği) insanlar da dahil olmak üzere tüm organizmaların yaşamlarının temelidir. Bitki büyümesi ve istikrarlı malzeme çevrimi gibi temel süreçler biyoçeşitliliğe dayanmaktadır. Ancak biyolojik çeşitlilik, durmaksızın azalmaktadır. Araştırmacılara göre bu kayıp, dehşet verici boyutlara ulaşmıştır. Bu nedenle çok sayıda bilimsel çalışma ve deney, ekosistemlerin işleyişi ve insanlarca kullanımı bakımlarından biyoçeşitliliğin önemi üzerine incelemelerde bulunmaktadır.
Tür Kaybının İnsanları Doğrudan Etkileyen Sonuçları Var!
Biyoçeşitlilik konusundaki en büyük ve en uzun soluklu projelerden biri, 2002'den 2019'a kadar Alman Araştırma Vakfı tarafından finanse edilen ve Jena Üniversitesi tarafından koordine edilen Jena Deneyi'dir.
Deneyde, farklı bilimsel kurumlardan araştırmacılar, biyoçeşitliliğin otlaklar üzerindeki etkilerini incelediler. Ana kimyasal elementlerin döngülerinin kapsamlı bir şekilde ölçülmesi ve yer üstü ve yer altı süreçlerinin incelenmesi yoluyla temel mekanizmaları belirlediler. KIT Coğrafya ve Jeoekoloji Enstitüsü (IFGG) Jeomorfoloji ve Toprak Bilimi Grubu Başkanı Profesör Wolfgang Wilcke ve bu grubun bir üyesi olan Dr. Sophia Leimer de deneye katılarak bitki çeşitliliği ve azot/fosfor döngüsü arasındaki ilişkiyi incelediler. Wilcke şöyle söylüyor:
Jena deneyinin bulguları, mevcut tür kaybının insanlık için doğrudan sonuçları olduğunu doğruluyor. Sonuç olarak, şu anda düzgün işliyor gibi gözüken doğa işleyişleri, aslında bozuluyor. Buna en temel örnekler gıda, kumaş ve inşaat malzemeleri için biyokütle üretiminin yanı sıra yakıtlar ve su ve besin döngüleri. Değişikliklerin sel, kuraklık veya yeraltı suyu kirliliği gibi ciddi etkileri bulunmaktadır. Bu gelişmeyi durdurmak ve tür çeşitliliğini korumak için bireysel tüketiciden ulusal hükümetlere ve uluslararası kuruluşlara kadar her düzeyde daha fazla araştırma ve pratik önlemlere ihtiyaç var.
Biyoçeşitliliğin Önemi Ancak Disiplinlerarası Araştırmalarla Belirlenebilir!
Nature Ecology & Evolution'daki üç yayından oluşan bir seride, Jena Konsorsiyumu 2018 ve 2020 arasında önemli sonuçlar yayınladı: Ortada ne kadar fazla sayıda ekosistem işleyişi (kapalı bir besin döngüsü gibi) ve ondan elde edilecek hizmet (örneğin, biyokütle üretimi) varsa, o denli bitki türüne ihtiyaç duyulmaktadır.
ABD'deki BioDIV Deneyi ile birlikte Jena konsorsiyumu, bitki türlerinin karışımlarının genel olarak rastgele oluşturulduğu yapay deneylerin sonuçlarının istikrarlı olduğunu ve doğal dünyaya aktarılabileceğini buldular.
Jena Deneyi, en son yayınında, ekosistem işlevlerinin ve hizmetlerinin yalnızca bitkilerin özelliklerinden tahmin edilemeyeceği sonucuna da varmıştır. Daha ziyade, bir ekosistemin biyotik ve abiyotik etkileşimlerinin tüm karmaşıklığını, yani canlı ve cansız doğadaki tüm etkileşimleri dikkate almak gerekmektedir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
9
-
5
-
5
-
4
-
3
-
2
-
2
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Çeviri Kaynağı: Science Daily | Arşiv Bağlantısı
- ^ F. V. D. Plas, et al. (2020). Plant Traits Alone Are Poor Predictors Of Ecosystem Properties And Long-Term Ecosystem Functioning. Nature Ecology & Evolution, sf: 1602-1611. doi: 10.1038/s41559-020-01316-9. | Arşiv Bağlantısı
- ^ M. Jochum, et al. (2020). The Results Of Biodiversity–Ecosystem Functioning Experiments Are Realistic. Nature Ecology & Evolution, sf: 1485-1494. doi: 10.1038/s41559-020-1280-9. | Arşiv Bağlantısı
- ^ S. T. Meyer, et al. (2018). Biodiversity–Multifunctionality Relationships Depend On Identity And Number Of Measured Functions. Nature Ecology & Evolution, sf: 44-49. doi: 10.1038/s41559-017-0391-4. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/05/2025 07:37:31 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9813
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Science Daily. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
