İnsanların Yaydığı Aerosoller Kasırga ve Tufanları Zayıflatıyor!

Atmosferde bulunan ve insanların etkinlikleri sonucu üretilmiş olan aerosoller, gerçekten de doğrudan bir kasırgayı ya da tropik hortumu etkileyebilir; ancak bilim insanlarının bugüne kadar düşündüğü gibi değil... Teksas A&M Üniversitesi araştırmacılarından bir ekibin yaptığı yeni bir çalışmaya göre, aerosoller bu tip fırtınaları zayıflatabilmekte!

Texas A&M'den Atmosfer Bilimleri Profesörü Renyi Zhang, ve çalışma arkadaşları Yuan Wang, Keun-Hee Lee, Yun Lin ve Misty Levy'nin çalışması Nature Climate Change dergisinde yayımlandı. Ekip, insan kaynaklı aerosollerin, yani fabrikalar, enerji tesisleri, araba ve uçaklardan salınan egzoz ve benzeri tür insan etkinlikleri sonucu üretilmiş olan aerosollerin, kasırga oluşumunda nasıl bir rol oynadığını test etti. 

Ekip, 2005 yılında Florida sahilini vuran ve felaket derecesinde hasar veren Katrina Kasırgası'nda elde edilmiş verileri ve karmaşık bilgisayar modelleri kullandı. Araştırmacılar, aerosollerin kasırgaların (Atlas Okyanusu'nda oluşan tropik fırtınalar) ya da tayfunların (Pasifik Okyanusu'nda oluşanlar) gelişimini yavaşlatma eğiliminde olduklarını buldu. Aynı zamanda, aerosollerin kasırganın daha erken dağılmasını ve rüzgar hızının insan kaynaklı aerosollerin bulunmadığı yerlerdeki fırtınalardan daha düşük seyrettiğini buldular. 

Dünyada her yıl ortalama 90 kasırga ve hortum meydana geliyor; bu demek oluyor ki bu buluşlar, hasar verecek tropik fırtınalar için nasıl değerlendirme ve hazırlık yapabileceğimizle ilgili önemli olabilir. Zhang şöyle diyor:

Sonuçlar şaşırtıcı, çünkü diğer çalışmalar sera gazlarının kasırgaları daha şiddetli yaptığı ve sıklaştırdığı küresel ısınma fikrine dayanıyordu. Biz kasırgaları etkileme konusunda aerosollerin sera gazlarının tersi yönde işlev gördüğünü bulduk. Bunun yanında, bulduğumuz bir başka şey, aerosollerin kasırga ya da tayfundaki yağış miktarının artmasını sağladığı... Bu tip tropikal fırtınalarla ilişkili yağış bantlarının daha geniş ve güçlü olduğu görülüyor.

Zhang, sonuçların gelecekteki kasırgaların nasıl inceleneceği ve aerosolların var olup olmamasının bu tip fırtınaların gelişiminde etkisinin ne kadar önemli olduğunun bilinmesi konusunda fayda sağlayacağını söylüyor.

Örneğin Katrina, yüz milyar dolar zarar ve 1800'den fazla ölüm ile Amerika tarihindeki en büyük hasarı yaratan fırtınaydı. Rüzgar hızı saatte 281 km'ye ulaşmıştı ve sel New Orleans bölgesinin yüzde 80'inde etkili olmuştu. Zhang şöyle açıklıyor:

Bu çalışmada elde ettiğimiz bilgiler kasırga tahminlerine çok yardımcı olabilir. Belki ilerideki çalışmalarda aerosol etkisi de hesaba katılır. Eğer bir kasırga ya da tayfun, insan kaynaklı aerosollerin halihazırda var olduğunu bildiğimiz bir yerde meydana gelirse, bu verilerin fırtınanın şekillenip gelişmesinde ve muhtemel fırtına hazırlıklarında hesaba katılması gerekir.