İnsanların Doğaya Etkisi Milyonlarca Yıl Önce Başladı
Bilim insanları, insanların doğaya etkisinin hayal ettiğimizden daha büyük ve uzun süreli olduğunu düşünüyor.
Mauricio Antón
- Çeviri
- Evrimsel Antropoloji
Yeni bir çalışmaya göre ilkin insanlar, bizim türümüz (Homo sapiens) henüz evrilmeden milyonlarca yıl önce de diğer türlerin soylarının tükenmelerini tetikledi.
Araştırıcılar, Doğu Afrika'daki iri memelilerdeki azalmanın erken insanlarla ilgili olabileceğini düşünüyor. Soy tükenme oranları bölgede yaklaşık 4 milyon yıl önce artmaya başladı. Bu tarih, fosil kayıtlarının da gösterdiği üzere ilkin insanların bölgede yaşadığı döneme denk geliyor.
Gothenburg Üniversitesinden çalışmanın öncü yazarı Søren Faurby, "Şu anda dünyayı ve içinde yaşayan diğer türleri her zamankinden daha fazla olumsuz etkiliyoruz. Fakat bu, daha önce doğayla gerçek bir uyum içerisinde yaşadığımız anlamına gelmiyor." demekte. Ayrıca "Bizler, şu anda kaynakları elinde tutmak konusunda ileri seviyede başarılıyız, bizim sonuçlarımız ise atalarımız için de bu durumun geçerli olabileceğini gösteriyor." diye eklemekte.
Araştırıcılar, yaptıkları çalışma için ufak ve iri memelilerin soy tükenme sıklıklarına ve bunların yağış miktarı ve sıcaklık gibi çevresel değişimlerle ilişkisini incelediler. Bunlara ek olarak, Australopithecus ve Ardipithecus gibi ilkin insan türlerinin beyin büyüklüklerindeki değişimlere baktılar.
Sonuçları ise, iri memelilerin soy tükenme sıklıklarının ilkin insan beyin büyüklüklerindeki artış ve bitki örtüsü değişimiyle ilişkili olduğunu fakat yağış miktarları ve sıcaklıklarla olmadığını gösterdi.
İlkin insanların, Doğu Afrika'daki etçillerin soylarının tükenmelerinde katkıları olmasına ilişkin önerdikleri açıklama ise; besin kaynakları için direkt bir rekabet içinde olmaları.
Ecology Letters adlı akademik dergide yayınlanan çalışmada, çalışmayı yürüten ekip, biyolojik çeşitlilik üzerindeki antropojenik etkinin düşünülenden milyonlarca yıl önce başladığını vurguluyor.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
8
-
3
-
2
-
2
-
2
-
2
-
2
-
1
-
1
-
1
-
1
-
1
- Çeviri Kaynağı: BBC | Arşiv Bağlantısı
- Helen Briggs. Human Impact On Nature 'Dates Back Millions Of Years'. (20 Ocak 2020). Alındığı Tarih: 22 Ocak 2020. Alındığı Yer: BBC | Arşiv Bağlantısı
- Søren Faurby, et al. (2020). Brain Expansion In Early Hominins Predicts Carnivore Extinctions In East Africa. Ecology Letters. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 01/07/2025 08:21:17 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8213
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in BBC. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
