Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

İnsanların COVID-19 Kurallarına Uymalarında Aile ve Arkadaşların Rolü Nedir?

4 dakika
657
İnsanların COVID-19 Kurallarına Uymalarında Aile ve Arkadaşların Rolü Nedir? HHU Hub
Tüm Reklamları Kapat

COVID-19 vaka ve ölümlerinin artmakta olduğu, aşılanmanın sokağa çıkma yasaklarını ortadan kaldıracak en önemli çıkar yol olarak belirdiği bu günlerde, daha çok insanın kurallara uymasını sağlamak gitgide daha büyük aciliyet kazanmakta.

Pandeminin başından beri, gerek insanları kurallara uymaya teşvik eden kampanyalar gerekse liderlerin mesajları, toplumu, virüs tehdidinin ciddiyetine ikna etmeye çalışıyor. Ancak insan davranışı üzerine yapılmış onlarca yıllık araştırmaya göre, belirsizliğin ve korkunun yüksek olduğu bu gibi zamanlarda insanlar, hareketlerini etraflarındaki kişilere uyum sağlayacak şekilde düzenlerler. Sosyal norm çalışmaları, sosyal bir doğaya sahip olmaları nedeniyle, insanların, yeni kurallar geldiğinde onları ancak ve ancak etrafındakiler uygularsa uyguladıklarını göstermektedir. Bu ise, kimsenin başı çekmeye gönüllü olmadığı durumlarda sıkıntılı bir kısır döngüye yol açmaktadır.

Bazı ülkelerin liderleri, küresel salgın süresince, insan davranışını yönlendiren sosyal ilkeleri görmezden geldiler. Kuzey yarım küredeki ülkelerin uyguladığı pek çok kampanyada, adeta bir propaganda yapılıyormuşçasına bireyler hedef alındı: “SENİN doğru hareket etmeni istiyoruz!”. Diğer ülkeler ise daha farklı bir yol izledi. Örneğin Singapur, Çin ve Güney Kore, toplumu tek bir vücut halinde hareket ettirmeye odaklandı. Sosyal bağlılığa vurgu yapan bu tür stratejiler, genel anlamda Batı kültürüne sahip Yeni Zelanda, Avustralya gibi ülkelerde de benimsendi.

Tüm Reklamları Kapat

Bu gibi ülkeler arası farkları gözlemlememiz üzerine, bir grup araştırmacı olarak global ölçekli bir araştırma yürüttük. Çalışmamızda, mevcut kriz ortamında neyin insanları en etkin şekilde bir araya getirdiğini araştırdık. İnternet üzerinden yaptığımız anket çalışmasına, 2020 Nisan-Temmuz ayları arasında 110 ülkeden 6500’ü aşkın kişi katıldı. İnsanlara, kendilerinin, arkadaşlarının ve ülkelerindeki vatandaşların Covid-19 yönergelerine ne derecede uyduklarını ve bu yönergeleri ne kadar onayladıklarını sorduk. Bu soruyu sorarken arkadaşların veya diğer vatandaşların gerçek davranışlarıyla değil, katılımcılarımızın onların hareketleriyle ilgili ne düşündüğüyle ilgileniyorduk. Bu önemli bir nokta, çünkü insanların kuralları kabul etme eğilimleri, başkalarının da o kurallara uyduklarına dair büyük beklentiler geliştirdikleri ölçüde artar.

Bulgularımız, pek çok hükümetin bireyci varsayımlarının aksi bir resim ortaya çıkarttı: Covid-19 kurallarını en çok uygulayanlar, bu kuralları en doğru bulanlar veya hastalığın kötü etkilerine maruz kalma riski en yüksek olanlar değildi. Kuralları aksatmadan uygulayanlar, yakın aile ve arkadaş çevresi kurallara en çok uyan kişilerdi. Bunun yanı sıra, hastalığa maruz kalma riski yüksek olanlar içinde de sosyal çevresi daha geniş olanlar, Covid-19 kurallarına daha çok uyum gösterdiler. Bu bulguların yaş, cinsiyet, ülke ve yerel kısıtlamaların sıkılığından bağımsız olarak geçerliliği koruduğunu gördük.

Ülkenin Rolü

Peki ya diğer vatandaşlar? Yaptığımız analizler, ülkedeki diğer vatandaşların kurallara uyup uymadığının, ülkesine çok güçlü bir bağla bağlanmış olan kişiler için büyük önem taşıdığını gösterdi. Bu insanlar için ülkelerinin rolünün, ailelerinkine benzer bir role sahip olduğunu gördük.

Bu bulgu, kişilerin ülkelerine dair olan hislerinin salgına yaklaşımlarını nasıl da can alıcı bir şekilde etkileyebileceğinin altını çiziyor. Eğer ülkenin önde gelenleri yasakları delerlerse, ülkesine sıkı sıkıya bağlı olan kişiler için bu, bir aile üyesinin kurallara aykırı davrandığını görmeye eşdeğer bir etki yapabilir. Bu da kişilerin güven duygusunun yitimine ve onların da kurallara aykırı davranmalarına sebep olabilir. İngiltere’de hükümet danışmanı Dominic Cummings’in karantina yasağını delmesinin ardından yapılan çalışmalarda bu olguya “Cummings etkisi” adı verilmiştir.

Tüm Reklamları Kapat

Gerek küresel salgın gerekse bizim araştırmamızın sonuçları çok net bir mesaj içeriyor: insanlar sosyal varlıklardır, fakat herkesle aynı oranda sosyalleşmezler. Davranışlarımızı etkileyen bağlar, bizi ailemize, arkadaşlarımıza ve millet gibi daha soyut varlıklara bağlayan bağlardır.

Neyi Değiştirebiliriz?

İleriye baktığımızda, insanların Covid-19 kısıtlamalarına uymalarını sağlamak için toplumsal mesajlarda ciddi değişikliklere gidilmesi gerektiği görülüyor. Bizim tavsiyemiz, hükümetlerin bireysel sorumluluk veya hastalığa maruz kalma riski üzerinden gitmek yerine toplumun yararı için ahenk içinde hareket etmek gibi ortak değerlere vurgu yapmaları.

Arkadaşlar ve aile herkes için önemli olduğuna göre, birtakım pratik adımlar da sunulabilir: Örneğin, telefonlarımızdaki egzersiz uygulamalarına benzer şekilde, sosyal uygulamalara getirilecek basit işaretler aracılığıyla insanlar, aşılandıklarını yakın arkadaşlarına duyurabilirler. Sosyal medyada kuralları ihlal edenlere öfke püskürtmek yerine olumlu, teşvik edici örneklerin kullanılması, insanları bir araya getirmede ve kurallara uyumu arttırmada daha etkili bir yöntem olacaktır.

Bu virüsle savaşımızda aşikâr olan şudur: Karşılaşılan zorluk sosyal mesafeyi korumak olduğunda bile çözüm, sosyal yakınlıkta bulunacaktır. İnsanlığın karşı karşıya olduğu zorluklar, yakın çevremizle kurduğumuz bağların gücü sayesinde çözülecektir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Not: Bu yazıya katkı sağlayan Martha Newson ve Ophelia Deroy'a teşekkür ederiz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
20
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 9
  • Bilim Budur! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Umut Verici! 1
  • Muhteşem! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 24/12/2024 21:51:34 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10076

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Epidemik
Koaservat
Bebek Doğumu
Evrenin Genişlemesi
Kafatası
Travma Sonrası Stres Bozukluğu
Bilim İnsanları
Gezegen
Bilim İnsanı
Evrimsel
Zihin
Maske Takmak
Kurt
Maymun
Hematoloji
Korku
Fotosentez
Nörobiyoloji
Siyaset
Endokrin Sistemi
Zeka
Pediatri
Ağaç
Kalıtım
Deniz
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
B. Tunçgenç, et al. İnsanların COVID-19 Kurallarına Uymalarında Aile ve Arkadaşların Rolü Nedir?. (5 Şubat 2021). Alındığı Tarih: 24 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10076
Tunçgenç, B., Bakırcı, Ç. M. (2021, February 05). İnsanların COVID-19 Kurallarına Uymalarında Aile ve Arkadaşların Rolü Nedir?. Evrim Ağacı. Retrieved December 24, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10076
B. Tunçgenç, et al. “İnsanların COVID-19 Kurallarına Uymalarında Aile ve Arkadaşların Rolü Nedir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 05 Feb. 2021, https://evrimagaci.org/s/10076.
Tunçgenç, Bahar. Bakırcı, Çağrı Mert. “İnsanların COVID-19 Kurallarına Uymalarında Aile ve Arkadaşların Rolü Nedir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, February 05, 2021. https://evrimagaci.org/s/10076.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close