İklim Değişimi Sebebiyle Toplu Balık Ölümleri Arttı!

Gezegenin iklimi ısındıkça, toplu balık ölümleri de yaygınlaştı. Bu toplu ölümler, ekosistemlerin işleyişi üzerinde ciddi etkiler bırakabilir, mevcut balık populasyonunu tehlikeye sokabilir ve küresel besin miktarını azaltabilir. Eğer 21. yüzyılda küresel karbon salınımları büyük ölçüde azaltılmazsa, ölümlerin sıklaşmasıyla beraber dünyayı çok daha iç karartıcı sonuçlar bekliyor.

Bunlar; Arkansas Üniversitesi Biyoloji bölümü doktora öğrencisi Simon Tye, doçent doktor Adam Siepielski ve birkaç iş arkadaşlarının yakın zamanda yazdığı bir makalede yayımlanan bulgular. Bu makalede, 2003 ve 2013 yılında Minnesota ve Wisconsin'in göllerinde gerçekleşen 526 farklı toplu balık ölümü vakası incelendi.^[1]

Araştırmacılar, toplu ölüm vakalarının temelde 3 nedeni olduğunu tespit etti:

• bulaşıcı hastalıklar,
• yaz ölümleri ve
• kış ölümleri.

Sonra araştırmacılar, yüksek sıcaklığa bağlı balık ölümlerine, yani yaz ölümlerine odaklandı. Bölgesel hava ve su sıcaklıklarıyla bu olayların arasında güçlü bir bağ olduğunu buldular. Yani sıcaklık arttıkça toplu ölümler de sıklaşıyordu. Ayrıca, hava veya su sıcaklığını kullanan modelleri benzer sonuçlar ortaya koydu. Bu sonuçlar oldukça önemli, çünkü dünya genelinde su sıcaklığı verileri, hava sıcaklık verilerine göre daha zor elde ediliyor.

Son olarak araştırma ekibi, geçmiş verilere dayanarak gelecekteki yaz ölümlerinin sıklıklarını kestirmek için hava ve su sıcaklığı temelli modeller kullandı. Elde edilen sonuçlar ise oldukça çarpıcıydı: Modeller, 2100 yılına kadar balık ölümlerinin sıklığında bölgesel su sıcaklığı tahminlerine göre yaklaşık 6 kat, bölgesel hava sıcaklığı tahminlerinde ise 34 kat bir artış öngörüyor. Bu öngörüler, en ağır iklim değişikliği senaryosunun sıcaklık tahminlerine göre yapıldı; çünkü yeterli miktarda veri barındıran başka senaryo yoktu. Tye, bu sonuçları şöyle açıklıyor:

Şu anda her sene 8 yaz ölümü oluyor diyelim. Modeller, bunların, su sıcaklığı tahminlerine göre yılda 41 veya hava sıcaklığı tahminlerine göre yılda 182 olacağını gösteriyor. Su sıcaklığı modelinin tahminlerinin daha gerçekçi olduğunu düşünüyoruz. Ancak hava sıcaklığı modeli, bölgesel hava ve su sıcaklığı tahminlerinin nasıl ve neden zamanla değiştiğini iyice kavramamız gerektiğine işaret ediyor. Böylece ölüm oranlarını daha iyi öngörebiliriz.

Bunlarla birlikte, modeller artan sıcaklıklar ve ekolojik felaketlerin birbirleriyle bağlantılı olduğunu da tespit etti.

Araştırma ılıman kuzey gölleriyle alakalı veriler kullansa da Tye çalışmanın Arkansas ile ilgili olduğunu belirtti. Tye ayrıca şunları da ekliyor:

Araştırmada elde ettiğimiz bulgulardan biri de sıcaklıktaki benzer değişimlerin tüm balık türlerini etkilediği. Öyle ki bölgesel bir sıcak hava dalgası hem soğuk hem de sıcak su balıklarının ölümüne yol açabilir. İklim değişikliği, giderek artan sıcaklıklardan çok daha fazlasını kapsıyor. Bu yaz örneğini fazlasıyla gördüğümüz sıcaklık değişimlerini de arttırıyor. Bulgularımıza göre bu hızlı sıcaklık değişimleri, ısı toleranslarını gözetmeksizin çok sayıda balık türünü etkiliyor.

Siepielski ise şunları ekliyor:

Çalışmamız, toplu balık ölümlerini öngörmek için kolayca elde edilebilir verilerin kullanılmasının fizibilitesini gözler önüne seriyor. Bu açıdan çalışmamız oldukça önemli. Hâlihazırda küresel ısınmanın vahşi hayvan popülasyonunu nasıl olumsuz bir şekilde etkilediğinin örnekleri bulunmakta. Bu çalışma, özellikle aşırı sıcaklıkların çok zararlı olduğunu ortaya koyuyor. Projede, binlerce göl ve milyonlarca hava ve sıcaklık veri göstergesi kullanıldı. Bu bakımdan geniş kapsamlı oluşu çok etkileyici. Arkansas ve etraftaki diğer göller de dâhil olmak üzere çalışma alanının dışında kalan göllerin ise, bu sıklaşan olaylardan etkilenmemesi pek muhtemel değil.