Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Hücre Biyolojisi: Mikroskobik Yapı Taşlarımızın Bilimi

3 dakika
2,165
Hücre Biyolojisi: Mikroskobik Yapı Taşlarımızın Bilimi
Tüm Reklamları Kapat

Hücre biyolojisi hücrenin yapısı ve işlevi üzerinde çalışır ve hücrenin yaşamın temeli olduğu görüşü etrafında dolaşır. Hücreye üzerine yoğunlaşma, hücrelerin oluşturduğu doku ve organların derinlemesine anlaşılmasına olanak verir. Kimi organizmalar çok yüksek sayıdaki hücrelerden oluşan kooperatif/ortak gruplar halinde örgütlenirken kimileri sadece tek hücreye sahiptir. Hücre biyolojisi genel olarak, tüm hücrelerle paylaşılan en bütünsel/tümel özelliklerden başlayıp, tekil/tikel bağlamda farklı olarak özelleşmiş son derece girift fonksiyonlara dek odaklanır.

Bu disiplinin başlama noktası olarak 1830'lar düşünülebilir. Bilim insanları mikroskobu yüzyıllardır kullanıyor olsalar da neye baktıklarından her zaman emin değillerdi. Robert Hooke’un 1965 yılında yaptığı mantar meşesi kabuğundaki bitki-hücresi duvarı ile ilgili ilk gözlemini, kısa süre sonra Antonie van Leeuwenhoek’un canlı hücrelerin gözle görünen hareketli parçalarına ilişkin ilk tanımlamaları takip etti. 1830larda arkadaş olan iki bilim insanı – bitki hücrelerini inceleyen Schleiden ve hayvan hücrelerini ilk kez inceleyen Schwann – hücrenin tanımını ilk olarak açıkça ortaya koydular. Tanımları, tüm canlı yaratıkların - basit ya da kompleks - bir ya da daha fazla hücreden yapıldığını ve hücrenin yaşamın yapısal ve işlevsel birimi olduğunu bildiriyordu - daha sonra hücre teorisi olarak bilinen konsept.

On dokuzuncu ve yirminci yüzyıllarda mikroskoplar ve boyama teknikleri (staining techniques) geliştikçe bilim insanları hücrenin içini daha da detaylı olarak görebildiler. Van Leeuwenhoek tarafından kullanılan mikroskop örnekleri tahminen birkaç yüz kat büyütüyordu. Bugün yüksek-güçlü elektron mikroskobu örnekleri bir milyondan çok büyütebiliyor ve organellerin şekillerini bir mikrometre ya da daha az bir ölçekte gösterebiliyor. Eş-odaklı mikroskopla bir dizi imaj birleştirilebilir; ki bu araştırmacıların, hücrelerin detaylı, üç-boyutlu gösterimlerini oluşturmalarını mümkün kılar. Bu geliştirilmiş görüntüleme teknikleri bizim, hücrelerin mükemmel göz kamaştırıcı karmaşıklığını ve bunların oluşturdukları yapıyı daha iyi anlamamıza yardımcı olur. 

Tüm Reklamları Kapat

Hücre biyolojisi içinde birkaç ana alt-alan vardır. Bunlardan biri hücre enerjisi üzerinde yapılan araştırma ve hücre metabolizmasını destekleyen biyokimyasal mekanizmalardır. Hücreler kendi kendilerine birer makine oldukları için hücre enerjisi üzerine odaklanış, milyarlarca yıl önceki orijinal primordiyal(ilk, en eski) hücredeki enerjinin ilk olarak nasıl ortaya çıktığı sorular silsilesini beraberinde getirir. Hücre biyolojisinin diğer bir alt-alanı, hücrenin genetiği ve onun, çekirdekten hücre sitoplazmasına genetik bilgi çıkışının kontrolünü yapan proteinlerle olan sıkı bağlantısı ile ilgilidir. Bununla birlikte, diğer bir alt-alan hücreiçi kısımlar (subcellular compartments) olarak bilinen hücre kısımlarının yapısına odaklanır. Hücre iletişimi ve işaretleşmesine(sinyalizasyon), hücrelerin diğer hücrelerden ve kendilerinden alıp verdiği mesajlara yoğunlaşma ile ilgili olarak pekçok biyolojik disiplini kapsamına alması hücre biyolojisinin ek alt-alanıdır. Ve sonunda, başlıca hücre döngüsü(cell cycle – hücre bölünmesinin başlayış ve bitiş fazlarının rotasyonu) ile ilgili olan alt-alan vardır, bu, büyümenin farklı periyotlarına ve DNA replikasyonuna odaklanır. Pekçok hücre biyoloğu bu alt-alanların iki ya da daha fazlası üzerinde çalışır, zira hücreleri daha kompleks/karmaşık yollardan analiz etme yeteneğimiz artmaktadır.

İnterdisipliner (disiplinler arası) çalışmaları sürekli artışına paralel olarak son zamanlarda sistem biyolojisinin ortaya çıkışı pek çok biyolojik disiplini etkilemiştir; bu, canlı sistemlerin diğer sistemler dolayımında(bağlamında) analizini teşvik eden bir metodolojidir. Hücre biyolojisi alanında, sistem biyolojisi, gen düzenleyici ağlar(gene regulatory networks), genomlar arasındaki evrimsel ilişkiler ve hücreiçi sinyalizasyon ağları(intracellular signaling networks) arasındaki etkileşimler gibi daha karmaşık soruları sormayı ve yanıtlamayı mümkün kılmıştır. Sonuçta, hücre biyolojisi keşiflerimiz için ne kadar büyük bir mercekten bakarsak, muhtemelen tüm canlı sistemlerin - büyük ya da küçük - karmaşıklığının kodlarını o kadar çok çözebiliriz. 

Çeviren: Bilen Kale

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • N. Bisceglia. Cell Biology. (27 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 27 Mayıs 2020. Alındığı Yer: Nature | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 17/11/2024 18:26:10 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4648

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Embriyo
Kilometre
Kadın Doğum
Cinsel Seçilim
Cinsiyet Araştırmaları
Koaservat
Buzul
Doğa Yasaları
Protein
Yakınsak Evrim
Spor
Metal
Kaygı
Enerji
Anatomi
Moleküler Biyoloji
Kimyasal
Bilgisayar
Sahtebilim
Astrofotoğrafçılık
Sağlık Örgütü
Karbondioksit
Hamilelik
Vegan
Eğitim
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Ağacı, et al. Hücre Biyolojisi: Mikroskobik Yapı Taşlarımızın Bilimi. (27 Ekim 2016). Alındığı Tarih: 17 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4648
Ağacı, E., Bakırcı, Ç. M. (2016, October 27). Hücre Biyolojisi: Mikroskobik Yapı Taşlarımızın Bilimi. Evrim Ağacı. Retrieved November 17, 2024. from https://evrimagaci.org/s/4648
E. Ağacı, et al. “Hücre Biyolojisi: Mikroskobik Yapı Taşlarımızın Bilimi.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 27 Oct. 2016, https://evrimagaci.org/s/4648.
Ağacı, Evrim. Bakırcı, Çağrı Mert. “Hücre Biyolojisi: Mikroskobik Yapı Taşlarımızın Bilimi.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, October 27, 2016. https://evrimagaci.org/s/4648.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close