Hindistan ve Asya Levhalarının Anormal Hızlı Birleşmesini Açıklayan Çift Yanlı Dalma Modeli, Dalma Levhası Kalıntılarının Keşfiyle Doğrulandı!
- Basın Bildirisi
- Bilim Haberciliği
- Paleojeoloji (Tarihsel Jeoloji)
Bu haber 2 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Tetis Okyanusunun kapanması ve ardından Tibet platosunun oluşması, Dünya tarihindeki en önemli tektonik olaylarından bir tanesidir. Hint yarımadasının olağandışı bir hızla kuzeye doğru sürüklenip de Asya ile nasıl birleştiği ise; tektonik, iklim ve ekosistemlerdeki küresel değişimlerin çözümlenmesinde esas bir problem olarak süregelmektedir.
Tetis Okyanusunun çift taraflı dalması (İng: "double subduction"), bu anormal birleşme hızını yorumlamada yol gösterici model olarak karşımıza çıkıyor. Ancak daha önce ne Himalaya ne de komşu bölgelerden bu modeli destekleyecek sağlam bir kanıt tespit edilmedi.
Yakın zamanda Çin Bilim Akademisi (CAS) Jeoloji ve Jeofizik Enstitüsü (IGG) doktora öğrencisi Yang Shun, Profesör He Yumei ve Jiang Mingming'in denetimi altında iş arkadaşlarıyla çift taraflı dalma modelini doğrulayacak önemli bir sismik kanıtı ortaya koydu. Ekibin Science Advances dergisinde öne sürdüğü bu kanıt, üst mantoda tespit ettikleri levha kalıntılarıydı.[1]
Çalışma, Hint-Asya çarpışma sisteminin doğusundaki Myanmar bölgesinde yapıldı. Bunun sebebi ise, Myanmar'ın kıta-kıta çarpışmasından daha az etkilenmesiydi. Dolayısıyla çift taraflı dalmadan kalma levha kalıntılarını aramak için ideal bir yerdi. Fakat yakın zamana kadar burada hiç sismik gözlem veya Dünya'nın içinin yapısal görüntülemesi yapılmadı.
IGG/CAS'ta Dünya'nın içyapısı üzerine çalışan ekip, Myanmar Orojeninde Çin-Myanmar Jeofiziksel Ölçümü (CMGSMO) ile 2016'da Myanmar'a sismik dizilim konuşlandırdı. Bu yenilikçi sismik dizilimden gelen verileri kullanarak araştırmacılar, Myanmar'daki üst mantonun yapısını yüksek çözünürlükte inceleyebildi. Sismik tomografi ve dalga biçimi modellemesi ile araştırmacılar ilk defa, Tetis tektonik rejiminin üst mantosunda bozulmamış bir durumda duran iki paralel dalma levhası tespit etti.
Son olarak araştırmacılar, elde ettikleri levha görüntüsünü Myanmar'daki dalmayla bağlantılı magmatizm ve ofiyolitlerin zaman-mekân dağılımıyla karşılaştırdılar. Elde ettikleri bulguların çift taraflı dalmayı doğruladığı sonucuna vardılar.
Bunun hemen ardından başka bir jeodinamik nümerik modelleme çalışmasıysa, levha kalıntılarının neden hiç kırılıp derine gömülmeden üst mantoda kaldığını açıkladı. Çalışma, tatmin edici ve çok disiplinli yer bilimsel bulgularıyla, Tetis okyanusunun çift taraflı dalma modelini iyice sağlamlaştırdı.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
7
-
2
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- ^ S. Yang, et al. (2022). Slab Remnants Beneath The Myanmar Terrane Evidencing Double Subduction Of The Neo-Tethyan Ocean. American Association for the Advancement of Science (AAAS). doi: 10.1126/sciadv.abo1027. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 23/11/2024 11:00:38 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12421
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
