Higgs Bozonu'nun Keşfine Adım Adım!
CERN'den Yapılan Açıklamada, 2012 Yılında Edinilen Verilerin Higgs Bozonu'na Ait Olduğunun Doğrulandığı Söylendi!
Bu haber 12 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Evren'in en önemli yapıtaşlarından birini aramamız henüz tamamen sonlanmış olmasa da, bulmak konusunda büyük adımlar attığımız bir gerçek. Fizikçiler Perşembe günü (14 Mart 2013'te), elektronlara ve genel olarak Evren içerisinde bulunan tüm maddelere boyut ve şekil kazandıran atom altı parçacığı bulduklarını düşündüklerini açıkladılar.
Bu ünlü parçacığın var olması gerektiği 1964 yılında öngörülmüştü. Büyük Patlama ile evrenin var olmasından sonra, Evren'deki olayların nasıl süregeldiğini anlamamız konusunda çok büyük öneme sahip olan bu parçacık, adını Peter Higgs'den almaktadır. Günümüzdeyse, bin yılların "yaratılış" mitolojilerine ithafen, bilimin Evren'in tamamen kendiliğinden ve tamamen doğal süreçlerle nasıl oluşmuş olduğunu anlayabilmemiz konusundaki öneminden ötürü, ironik bir biçimde "Tanrı Parçacığı" olarak bilinmektedir. Esasında uzun uğraşlar sonucu yıllarca bulunamayan bu parçacığa fizikçiler "Lanet Olası Parçacık" (God Damn Particle) adını vermek istemişler; ancak makale editörleri buna izin vermemişlerdir. Sonrasında parçacığın adı "Tanrı Parçacığı" (God Particle) olarak kalmış ve yukarıda izah ettiğimiz anlamı yüklenmiştir (komik bir şekilde bilim karşıtı çevrelerin bu parçacığın mitolojileri ispat edeceğini düşünüyor olmasına rağmen).
Bu parçacığın bulunması, Nobel Ödülü açısından da büyük önem taşıyor. Geçtiğimiz Temmuz ayında CERN olarak bilinen Avrupa Çekirdek Araştırmaları Organizasyonu'ndan bilim insanları Higgs-benzeri bir parçacık bulduklarını ilan etmişler; ancak bu bulgunun orjinal Higgs bozonu mu yoksa onun sadece bir türevi mi olduğunu belirleyememişlerdi.
Sonunda, bilim insanlarının aylarını alan veri analizi sonlandı. CERN'de, Higgs bozonunu arayan iki büyük gruptan birinin başında bulunan Prof. Dr. Joe Incandela şunları söylüyor:
2012'deki öncül veriler gerçekten baş döndürücü ve bana kalırsa, Higgs bozonunun kendisine ulaştık. Ancak halen elimizdekinin ne tür bir Higgs bozonu olduğunu anlamamız için yolumuz var.
Sonuçlar, Cenevre merkezli CERN'ün İtalyan Alpleri'ndeki fizik konferansında ilan edildi.
CERN'ün atom ezici Büyük Hadron Çarpıştırıcısı, 10 milyar dolara mal olmuş bir alet ve İsviçre-Fransa sınırının hemen altında bulunuyor. Bu çarpıştırıcı, ışık hızına yakın hızlarda parçacıkları birbirine çarpıştırarak evrenin sırlarını çözmemize yardımcı oluyor.
Bu parçacığın keşfi, Evren içerisindeki cisimlerin büyüklük ve şekillerini, Higgs bozonu adı verilen bu parçacıkla etkileşimleri sayesinde edindiklerini ileri süren hipotezin ispatlanması için önem arz ediyor. Higgs bozonunu daha çok çekenlerin daha büyük kütlelere sahip olduğu düşünülüyor.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
4
-
3
-
2
-
2
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Türev İçerik Kaynağı: The New York Times | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 10/05/2025 08:58:48 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1065
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
