Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Her Bir Genetik Risk Faktörünün Hastalık Yükünü Hesaplamak Artık Mümkün!

Genleriniz Nedeniyle Ömrünüzden Kaç Yıl Kaybediyorsunuz?

2 dakika
836
Her Bir Genetik Risk Faktörünün Hastalık Yükünü Hesaplamak Artık Mümkün!
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 2 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Belirli genetik risk faktörlerine sahip bir birey, sağlıklı yaşayabileceği yıllardan kaçını kaybeder? Helsinki Üniversitesinden yeni bir araştırma, bu düşündürücü soruya bir cevap bulmaya çalışıyor.

Öncelikle bilim insanları, hem yaygın hem de nadir olan hastalıklarla bağlantılı genetik varyantlar seçti. Sonrasında bunları, hem birey hem de nüfus bazında ortalama kaybedilen sağlıklı yıl sayısına olan etkilerine göre ayırdılar.

Bunun için iki tane geniş kapsamlı biyobank çalışması olan Finlandiya kökenli FinnGen ve UK Biobank'den 735,000 insanın genetik ve sağlık verilerini analiz ettiler.

Tüm Reklamları Kapat

Çalışma, Helsinki Üniversitesi Finlandiya FIMM Moleküler Tıp Enstitüsü grup lideri Andrea Ganna tarafından yönetildi ve Nature Medicine dergisinde yayımlandı.[1]

Nüfus düzeyindeki sonuçlar, kardiyovasküler hastalıklar veya Alzheimer riskini arttıran yaygın genetik varyantların kaybedilen sağlıklı yıl sayısına ciddi etkisi olduğunu gösterdi.

DNA'nız Kaderiniz Değil!

Beklendik bir şekilde, bireysel düzeyde en çok nadir bilinen hastalık mutasyonlarının sağlıklı yılları etkilediği ortaya çıktı. Bununla birlikte, bu varyantlar nadir bulunduğundan nüfus etkileri yaygın genetik varyantlara kıyasla çok daha küçüktü. Örneğin;

  • İyi bilinen BRCA1 genindeki meme kanseri mutasyonunu taşıyan bireyler, artan çeşitli kanser riskleriyle ortalama en az 4 sağlıklı yıllarını kaybediyor.
  • Yaygın varyantlardan lipoprotein(A)'nın kodlaması olan LPA geninde bir mutasyon taşımak, sağlıklı yaşam miktarını en fazla 1.2 yıl kadar azaltıyor. Bu proteinin yüksek plazma düzeyleri, damar sertliğiyle bağlantılı olabilir.

Helsinki Üniversitesi Finlandiya FIMM Moleküler Tıp Enstitüsündeki çalışmanın ilk yazarı, doktora sonrası araştırmacı Sakari Jukarainen şöyle söylüyor:

Tahminlerimizi maluliyete uyarlanmış yaşam yılları (DALY) denilen bir metriğe dayandırıyoruz. Bu tarz çalışmalar için DALY harika bir araç çünkü hem kötüleşen yaşam kalitesini hem de hastalık yüzünden gerçekleşmesi muhtemel erken ölümü değerlendiriyor. Ancak genetik yapınız kaderiniz de değil. Yaşam tarzınızda değişiklik yapmak veya tıbbi tedavi görmek, genetik risk faktörlerinin ömrünüzü kısaltmasını tamamen engelleyebilir.

Sonuçlar Klinik Uygulamaların Geliştirilmesini ve Uygulanmasını Mümkün Kılıyor!

Araştırmacılar ayrıca yaygın genetik varyantların etkilerini, halk sağlığı kampanyalarının hedefi olan bazı bilindik değiştirilebilir risk faktörlerine atfedilebilen hastalık yükleriyle karşılaştırdı. Dr. Andrea Ganna şöyle söylüyor:

Sonuçlarımıza göre; nüfus seviyesindeki bazı yaygın genetik varyantlar, yüksek doz sodyum alımı gibi bilindik değiştirilebilir risk faktörleri kadar çok sağlıklı yıl kaybına sebep olabilir. Genetik risk üzerine verileri, beklenilen sağlıklı yıl kaybına çevirdik. Genetik risk faktörleri böylece, daha geniş bir yaygın risk faktörleri bağlamına yerleştirilebilir ve etki bakımından çeşitli hastalıklar üzerinden karşılaştırılabilir. Bu, genetik bilgiyi daha doğru kullanacak klinik uygulamaların geliştirilmesine ve uygulanmasına da olanak sağlıyor.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
32
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Feragatname: Evrim Ağacı, doğrudan üniversiteler, akademik dergiler veya resmi bilim kurumları tarafından yayınlanan bu basın açıklamalarını temel editöryal düzenlemeden geçirmektedir; ancak açıklamaların isabetliliğinden sorumlu değildir. Basın açıklaması konusundaki sorularınızı aşağıdaki medya irtibat kişisine yöneltebilirsiniz.

Medya İrtibat

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 16
  • İnanılmaz 5
  • Muhteşem! 2
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Umut Verici! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • ^ S. Jukarainen, et al. (2022). Genetic Risk Factors Have A Substantial Impact On Healthy Life Years. Nature Medicine, sf: 1893-1901. doi: 10.1038/s41591-022-01957-2. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 06/12/2024 17:46:14 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12525

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Su
Periyodik Tablo
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Enfeksiyon
Fotosentez
Karbon
Metal
Diyabet
Sağlık Örgütü
Factchecking
İnsanın Evrimi
Farmakoloji
Evrimleşme
Göğüs
Yaşlanma
Taklit
Bellek
Güneş Sistemi
Homo Sapiens
Sıcak
Mit
Travma
Yüksek
Kilometre
Ecza
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. Küçükkıvanç, et al. Her Bir Genetik Risk Faktörünün Hastalık Yükünü Hesaplamak Artık Mümkün!. (3 Kasım 2022). Alındığı Tarih: 6 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12525
Küçükkıvanç, S., Bakırcı, Ç. M. (2022, November 03). Her Bir Genetik Risk Faktörünün Hastalık Yükünü Hesaplamak Artık Mümkün!. Evrim Ağacı. Retrieved December 06, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12525
S. Küçükkıvanç, et al. “Her Bir Genetik Risk Faktörünün Hastalık Yükünü Hesaplamak Artık Mümkün!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 03 Nov. 2022, https://evrimagaci.org/s/12525.
Küçükkıvanç, Sena. Bakırcı, Çağrı Mert. “Her Bir Genetik Risk Faktörünün Hastalık Yükünü Hesaplamak Artık Mümkün!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, November 03, 2022. https://evrimagaci.org/s/12525.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close