Halk Arasında Anlatılagelen Masallar, Tahmin Ettiğinizden Daha Eski Olabilir!
Evrimsel Filogenetik Analizler, Masalların Kökenlerine Işık Tutuyor!
- İndir
- Dış Sitelerde Paylaş
Birkaç yüzyıl önce, Grimm Kardeşler, Hans Christian Andersen ve Charles Perrault gibi masal yazarları prenseslerin, kötü canavarların, karanlık ormanların, tuhaf büyülerin, birbirlerine kavuşamayan aşıkların büyülü hikayelerini her yerde çocukların masal kitaplarına ve yatak uçlarına taşıdılar. Ama uyarladıkları bu masallar ne kadar eskiydi? Yeni bir araştırma bu masalların köklerinin tarih öncesi zamanlara kadar uzandığını öne sürüyor.
Royal Society Open Science dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmada, biri halkbilimci, diğeri antropolog olan araştırmacılara göre Rumpelstiltskin ve Jack ve Fasulye Sırığı gibi masallar düşünülenden çok daha eskiler. Araştırmacılar bu klasik masalların sırasıyla 4.000 ve 5.000 yıllık olduğunu söylüyor. Bu iddia, Grimm Kardeşler'in sadece birkaç yüzyıllık masalları aktardığı yönündeki geçmiş tahminlerle çelişiyor.
Öyle gözüküyor ki, basit tarihi verileri kullanarak masalların ne kadar eski olduğunu anlamak oldukça zor. Masallar ağız yoluyla aktarıldığı için bunu bir tarihçinin ya da antropoloğun geleneksel yöntemleriyle anlamak neredeyse imkansız. Bu yüzden araştırma ekibi bunun yerine filogenetik analiz diye adlandırılan bir yöntemi kullanarak biyolojiden faydalandı. Filogenetik analiz genellikle organizmaların nasıl evrimleştiğini göstermek için kullanılır. Araştırmacılar, 275 masalın kökenini bulabilmek için karmaşık dil ailelerini, popülasyon ve kültürleri inceleyerek evrimsel biyologların yarattığı stratejilerden faydalandılar.
Araştırma ekibi "Aarne-Thompson-Uther Halk Masallarını Sınıflandırma Modeli"ni (masalları “inatçı karı itaat etmeyi öğreniyor” ve “bir adam ile bir canavar arasındaki ilişki” gibi gruplara ayıran kapsamlı bir katalog) kullanarak 50 tane Hint-Avrupa dil ailesine mensup popülasyonda masallarının varlığını inceledi. Dil ailelerinden faydalanıp geriye doğru izlerini sürerek 76 masalın kökenini bulmayı başardılar.
Bunu yaparken, bazı masalların aslında başka masallara dayandığına dair kanıtlar buldular. Hikayelerden çeyreğindan fazlasının antik kökenlere sahip olduğu ortaya çıktı. Jack ve Fasulye Sırığı masalının izi, 5.000 yıldan uzun bir süre önceki Batı ve Doğu Hint-Avrupa dilleri arasındaki ayrılmaya kadar sürülebildi. Demirci ve Şeytan diye adlandırılan bir masal ise 6.000 yıldan daha eski gibi görünüyor.
Bu bulgular Wilhelm Grimm’in uzun zamandır görmezden gelinen teorisini doğrulayabilir. Grimm, bütün Hint-Avrupa kültürlerinin benzer masalları paylaştığını düşünüyordu. Fakat herkes, bu araştırmanın, masalların o kadar eski olduğunu kanıtladığından emin değil. Chris Samoray, Science News’da yazdığı bir yazısında, araştırmanın Demirci ve Şeytan masalının "demircilik" için bir kelimenin bulunmadığı düşünülen Bronz Çağı’na dayandığı konusundaki ısrarını hatalı buluyor.
Tarihi kayıtları ve yazılı ipuçlarını bir kültürün sözlü tarihini öğrenmek için kullanmanın zamanı dolmak üzere mi? Araştırma ekibi bu soruyu şöyle yanıtlıyor:
Kesinlikle hayır. Tabii ki bu araştırma sözlü masalların köken ve gelişimleri hakkında kanıtlar bulmak için yazılı kaynakları incelemenin önemini azaltmıyor.
Bunun anlamı şu: Araştırmacılar masalların kökenini kitaplarda da aramaya devam edecekler. Bu sırada, belki de bir zamanlar tanıdık gelen bir masal kitabını alıp aynı masalları binlerce yıl önce kimlerin anlattığını düşünmenin vakti gelmiştir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 11
- 10
- 9
- 8
- 5
- 4
- 2
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Çeviri Kaynağı: Smithsonian Magazine | Arşiv Bağlantısı
- S. G. da Silva, et al. (2016). Comparative Phylogenetic Analyses Uncover The Ancient Roots Of Indo-European Folktales. Royal Society Open Science. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 07/12/2024 05:27:11 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8028
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Smithsonian Magazine. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.