Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Güzin Abla'nın Bir Soruya Verdiği Cıva ve Yüzey Gerilimi Cevabı...

2 dakika
42,470
Güzin Abla'nın Bir Soruya Verdiği Cıva ve Yüzey Gerilimi Cevabı...
Tüm Reklamları Kapat

Bu kişiyi hatırladınız mı? Evet, "Güzin Abla" denen şahıs. Yani Güzin Sayar. 1952 yılından itibaren çevirmenlik yapmış, 1960'lardan beri köşe yazarlığı yapmış, 1980'lerden beri insanların dertlerine derman olma çabasıyla soru-cevap yazıları yazmaya başlamış, 1998'de sağlık sorunları nedeniyle bu işi kızına bırakmış, 2006'da da hayatını kaybetmiş yazar.

Kim olduğunu ya da işini iyi yapıp yapmadığını tartışmayacağız. Yazdığı birçok şey tam olarak bilimsel sayılamayacak, daha çok "eğlenceli ama yol gösterici" olması hedeflenen, bilimsel araştırmalardan çok şahsi deneyimlere dayanan yazılardı. Bizi pek ilgilendirmiyor ne yaptığı. Ancak bir soru-cevaba denk geldik ki, önce "Doğru mu acaba?" diye sorgulamadan, sonrasında ise "Türkiye'de bilimi sevdirebilecek böyle yazarlarımız olsa acaba be kadar değişik bir ülkede yaşıyor olurduk?" sorusunu sormadan edemedik. Hani burada vereceğimiz tek bir örnek; ancak her gazetede, her televizyon kanalında, en azından yayının %5-6'sı böyle gerçek bilime ayrılsa kim bilir neler değişirdi. Neyse efendim, uzatmadan o "tokad gibi" soru-cevaba geçelim, ne demek istediğimizi anlayacaksınız. Öncelikle yine o (genelde) saçma sapan olan sorulardan biri geliyor:

Ben 38 yaşında, kimya öğretmeni bir genç bayanım. Üç ay kadar önce kısmetim açıldı ve iyi niyetli bir gençle tanıştım. Geçen hafta da nişanlandık. Mutluluktan uçuyordum ki dün laboratuarda korkunç bir şey keşfettim. Nişanlımın bana aldığı yüzüğü denemek için cıvaya attım, ve maalesef yüzdü. Halbuki saf altının özgül ağırlığı civanınkinden fazla, batması gerekirdi. Demek bana aldığı yüzük saf altın değil, öyleyse sevgisi de saf olamaz. Şimdi ben bu civayı nişanlımın yemeğine koyup bu işi bitirmeyi düşünüyorum, ne dersiniz? (İzmir'den M.T.)

Ve Güzin Abla'dan gelen, gerçekliğinden şüphe edeceğimiz kadar açık, net ve isabetli olan tokat cevap:

Tüm Reklamları Kapat

Arşimet'in hayatına her yönüyle vakıf olduğunuz anlaşılıyor. Yalnız yüzey gerilimini hesaba katmamışsınız, civanın yüzey gerilimi suyunkinden çok daha fazladır, böylece kendinden ağır cisimleri de kaldırabilir, çünkü o cisim batarken ortaya çıkartacağı yüzey için harcaması gereken enerji, kendi potansiyel enerjisinden fazla olabilir. Ayrıca civanın saf olmama ihtimali de var, o yüzden ani kararlar vermeyin derim.

Söyledikleri bilimsel olarak tamamen isabetli. İzah edelim:

Civa, gerçekten de yüzey gerilimi en yüksek sıvılardan biridir. Yüzey gerilimi, sıvıların üzerlerinde bulunan cisimlerle etkileşimi sonucu oluşan fiziksel bir olaydır. Örneğin Gerridae ailesinden böcekler, bu yüzey gerilimini kullanarak su yüzeyinde batmadan durabilirler. Bu gerilim genelde santimetre-gram-saniye ile veya dyne/santimetre ile ölçülür. Suyun yüzey gerilimi 73 dyne/cm, etil alkolün 22.3 dyne/cm, civanınki 480 dyne/cm'dir. 

Cisimlerin sıvı içerisinde batmasını etkileyen unsurlardan başlıcası yoğunluk farkları olsa da, lisede öğretilen basit hesapların aksine aslında bu olayın arkasında yüzey gerilimi, adhezyon ve kohezyon kuvvetleri gibi başka unsurlar da vardır. Yüzey gerilimi çok yüksek olan sıvılar, kendilerinden yoğun olan cisimleri kaldırabilirler. Normalde yüzüğün yoğunluğu muhtemelen civadan fazlasıyla yüksektir ve muhtemelen batması beklenir. Ancak denemeden bilmek zor tabii. Genelde toplu iğne gibi daha ufak cisimlerin, yoğunlukları civadan fazla olsa bile civa üzerinde yüzebildiği bilinmektedir. İsterseniz kendi yüzüğünüzle deneyebilirsiniz; ancak dikkat! Civanın toksisite limiti 1 m3 hava için sadece 0.05 gramdır. Yani buharını solumamaya çalışın, şakası olan bir kimyasal değil.

Her neyse, Güzin Abla'yı da böylece anmış olalım. Keşke bu şekilde cevaplarla insanların sorularına bilimsel yanıtlar verebilen bir dolu köşe yazarımız olsa. Güzin Abla hep bilimseldi, süperdi demiyoruz. Ama yine de, insan arıyor böyle yazarları...

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
20
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 26
  • Muhteşem! 12
  • Güldürdü 9
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 6
  • İnanılmaz 4
  • Üzücü! 3
  • Bilim Budur! 2
  • Umut Verici! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 06/11/2024 05:51:15 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2136

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Göz
Fil
Mitler
Hominid
Sinirbilim
İklim Değişikliği
Karar Verme
Veri Bilimi
Charles Darwin
Hayvan Davranışları
Kanıt
Maske Takmak
Entomoloji
Kimya
Kırmızı
Kurt
Kelebek
Astronomi
Etimoloji
Yılan
Protein
Geometri
Arkeoloji
Pandemik
Atom
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Güzin Abla'nın Bir Soruya Verdiği Cıva ve Yüzey Gerilimi Cevabı.... (8 Nisan 2014). Alındığı Tarih: 6 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/2136
Bakırcı, Ç. M. (2014, April 08). Güzin Abla'nın Bir Soruya Verdiği Cıva ve Yüzey Gerilimi Cevabı.... Evrim Ağacı. Retrieved November 06, 2024. from https://evrimagaci.org/s/2136
Ç. M. Bakırcı. “Güzin Abla'nın Bir Soruya Verdiği Cıva ve Yüzey Gerilimi Cevabı....” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 08 Apr. 2014, https://evrimagaci.org/s/2136.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Güzin Abla'nın Bir Soruya Verdiği Cıva ve Yüzey Gerilimi Cevabı....” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, April 08, 2014. https://evrimagaci.org/s/2136.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close