Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Genomik Dilin Karmaşık Gramer Yapısı: İnsan Genomundaki 3 Milyar Nükleotiti Nasıl Okumalıyız?

2 dakika
1,622
Genomik Dilin Karmaşık Gramer Yapısı: İnsan Genomundaki 3 Milyar Nükleotiti Nasıl Okumalıyız?
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 7 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

İsveç Karolinska Enstitüsü'nün yapmış olduğu yeni bir çalışma, insanlardaki genetik kod "gramer"inin dünya üzerinde konuşulan en girift yapılı dillerden bile daha karmaşık olduğunu gösteriyor. Nature dergisinde yayınlanan bulgular, insan genomunu çözmenin neden bu kadar zor olduğunu açıklıyor ve hastalıkların oluşmasında bireysel genetik farklılıkların nasıl etkili olduğunu daha iyi anlamamıza katkı sağlıyor. Çalışmanın başyazarı ve Biyolojik Bilimler ve Beslenme Bölümü doktora öğrencisi Arttu Jolma şunları söylüyor:

Genom bir organizmanın meydana gelmesi ve varlığının korunması için gerekli tüm bilgileri içeriyor, ancak aynı zamanda bireyin diyabet, kalp hastalıkları ve kanser gibi yaygın hastalıklara yakalanma riskine ait detayları da barındırıyor. Eğer insan genomunu okuyabilme ve anlayabilme yeteneğimizi geliştirebilirsek, birçok hastalıkla ilgili hızla biriken genomik bilgiyi sağlık yardımları amacıyla daha iyi kullanabileceğiz.

2000 yılında insan genomunun diziliminin belirlenmesiyle, insan genomunu oluşturan 3 milyar A, C, G ve T harfinin hangi sırayla dizilmiş olduğu ortaya çıktı. Ne var ki yalnız başına harflerin sırasını bilmek genomik keşiflerin sağlık yardımına dönüştürülmesine yeterli olmuyor; aynı zamanda harflerin diziliminin ne anlama geldiğini de bilmek lazım. Başka bir ifadeyle, genom dilinin "kelimeleri" ve "gramer"ini belirlemek gerekli. 

Vücudumuzdaki hücreler neredeyse özdeş genomlara sahip, fakat farklı tip hücrelerde farklı genlerin aktif olması (ifade edilmesi) nedeniyle değişiklik gösterirler. Her genin nerede ve ne zaman ifade edileceğini kontrol eden bilgilerin bulunduğu bir düzenleyici bölgesi vardır. Gen düzenleyici bu kod, spesifik "DNA kelimeleri"ne bağlanan transkripsiyon faktörleri olarak adlandırılan proteinler tarafından okunur ve ilintili olduğu genin ifadesini arttırır veya azaltır.

Tüm Reklamları Kapat

Karolinska Enstitüsü araştırmacıları, Professor Jussi Taipale gözetimi altında, özellikli transkripsiyon faktörleri tarafından tanımlanan DNA kelimelerinin çoğunu önceden belirlemişlerdi. Ancak, birçok doğal insan dili gibi, DNA kelimeleri de çoklu transkripsiyon faktörleri tarafından okunan birleşik kelimeler oluşturmak üzere birbirine eklenebilir. Ne var ki, birleşik kelimelerin okunma mekanizması daha önce incelenmemişti. Bu nedenle, Nature dergisindeki son çalışmada, Taipale ekibi transkripsiyon faktör çiftlerinin bağlanma tercihlerini inceleyip bağlanacakları birleşik DNA kelimelerini sistematik olarak haritalandırıyor.

Yaptıkları analizler gösteriyor ki genetik kodun grameri, insanların kullandığı en karmaşık dillerden bile daha karmaşık. Bir boşluğu silerek kelimeleri basitçe birbirine eklemek yerine, birbirine eklenerek birleşik DNA kelimelerini oluşturan her bir kelime değiştiriliyor ve böylece çok sayıda tümüyle yeni kelimelerin oluşmasına yol açıyor. Arttu Jolma konuyla ilgili olarak şunları ekliyor:

Çalışmamız birçok böyle kelime tespit etti. Bu da genlerin normal gelişimde ve kanserde nasıl düzenlendiğini daha iyi anlamamızı sağlıyor. Sonuçlar genlerin ifade edilişini kontrol eden genetik kodun kırılmasına zemin hazırlıyor.

Not: Bu yazıyı çeviren Ceyda Tetik Aydoğdu'ya teşekkür ederiz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
13
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Muhteşem! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: ScienceDaily | Arşiv Bağlantısı
  • A. Jolma, et al. (2015). Dna-Dependent Formation Of Transcription Factor Pairs Alters Their Binding Specificity. Nature, sf: 384-388. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 01/11/2024 23:55:38 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4702

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hava
Jeoloji
Yok Oluş
Organizma
Kurbağa
Protein
Epidemik
Hastalık Kontrolü
Evrimsel Süreç
Keşif
Işık Yılı
İnsanın Evrimi
İnternet
Sağlık
Kişilik
Sağlık Personeli
Elementler
Yumurtalık
Biyoçeşitlilik
Özel Görelilik
Manyetik Alan
Solunum
Akciğer
Antik
Mantık Hatası
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
K. Institutet, et al. Genomik Dilin Karmaşık Gramer Yapısı: İnsan Genomundaki 3 Milyar Nükleotiti Nasıl Okumalıyız?. (18 Kasım 2016). Alındığı Tarih: 1 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4702
Institutet, K., Ağacı, E., Ölez, Ş. (2016, November 18). Genomik Dilin Karmaşık Gramer Yapısı: İnsan Genomundaki 3 Milyar Nükleotiti Nasıl Okumalıyız?. Evrim Ağacı. Retrieved November 01, 2024. from https://evrimagaci.org/s/4702
K. Institutet, et al. “Genomik Dilin Karmaşık Gramer Yapısı: İnsan Genomundaki 3 Milyar Nükleotiti Nasıl Okumalıyız?.” Edited by Şule Ölez. Translated by Evrim Ağacı, Evrim Ağacı, 18 Nov. 2016, https://evrimagaci.org/s/4702.
Institutet, Karolinska. Ağacı, Evrim. Ölez, Şule. “Genomik Dilin Karmaşık Gramer Yapısı: İnsan Genomundaki 3 Milyar Nükleotiti Nasıl Okumalıyız?.” Edited by Şule Ölez. Translated by Evrim Ağacı. Evrim Ağacı, November 18, 2016. https://evrimagaci.org/s/4702.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close