Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Galaksimizin Merkezindeki Süper Kütleli Karadelik Etrafında Dönen, Tuhaf ve Sıcak Bir Gaz Kabarcığı Keşfedildi!

3 dakika
1,485
Galaksimizin Merkezindeki Süper Kütleli Karadelik Etrafında Dönen, Tuhaf ve Sıcak Bir Gaz Kabarcığı Keşfedildi!
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 2 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Astronomlar, Atacama Büyük Milimetre / Milimetre Altı Dizisini (ALMA) kullanarak, galaksimizin merkezindeki kara delik Sagittarius A* yörüngesinde sıcak noktaların var olduğuna dair delillerle karşılaştılar. Bulgu, süper kütleli kara deliğimizin esrarengiz ve dinamik ortamını daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor. Astronomy & Astrophysics dergisinde yayımlanan çalışmayı yöneten Almanya'nın Bonn kentindeki Max Planck Radyo Astronomi Enstitüsü'nden Maciek Wielgus şöyle söylüyor:

Merkür gezegenininkine benzer büyüklükte bir yörüngede, Sagittarius A* etrafında dönen, ancak yaklaşık 70 dakika içinde döngüsünü tamamlayan sıcak bir gaz baloncuğuna baktığımızı düşünüyoruz. Bu, ışık hızının %30'u kadar insanın aklını başından alan bir hız gerektirir.

Gözlemler, Olay Ufku Teleskopu (EHT) İşbirliğinin kara delikleri görüntülemeye yönelik bir araştırması sırasında, Avrupa Güney Gözlemevi'nin (ESO) ortak sahibi olduğu bir radyo teleskopu olan And Dağları'ndaki ALMA ile yapıldı. Nisan 2017'de EHT, ALMA da dâhil olmak üzere dünya çapında mevcut sekiz radyo teleskopunu birbirine bağladı. Bunun sonucunda, yakın zamanda yayınlanan ilk Sagittarius A* görüntüsü elde edildi. EHT İşbirliği üyeleri olan Wielgus ve meslektaşları, EHT verilerini kalibre etmek için EHT gözlemleriyle eş zamanlı olarak kaydedilen ALMA verilerini kullandı. Araştırmacılar, sadece ALMA'nın yaptığı ölçümlerde, kara deliğin doğasına dair gizlenen daha fazla ipucu olduğunu gördüklerinde şaşırdılar.

Tesadüfen, gözlemlerin bir kısmı, galaksimizin merkezinden bir X-ışını enerji patlaması veya alevlenmesi yayıldıktan hemen sonra, NASA'nın Chandra Uzay Teleskobu tarafından yapıldı. Daha önce X-ışını ve kızılötesi teleskoplarla gözlemlenen bu tür alevlenmelerin, sıcak noktalar olarak adlandırılan, kara deliğe yakın bir yörüngede çok hızlı dönen sıcak gaz baloncuklarıyla bağlantılı olduğu düşünülüyor. Polonya'daki Nicolaus Copernicus Astronomi Merkezi ve Harvard Üniversitesi'ndeki Kara Delik Girişimi'ne de bağlı olan Wielgus şöyle söylüyor:

Tüm Reklamları Kapat

Asıl yeni ve ilginç olan, bu tür alevlenme işaretlerinin bugüne kadar yalnızca Sagittarius A*'nın X-ışını ve kızılötesi gözlemlerinde net bir şekilde görülmesi. Burada ilk kez, yörüngedeki sıcak noktaların radyo gözlemlerinde de bulunduğunun çok güçlü bir kanıtını görüyoruz.

Çalışmanın üyeleri arasından Radboud Üniversitesi doktora öğrencisi Jesse Vos şunları ekliyor:

Belki de, kızılötesi dalga boylarında tespit edilen bu sıcak noktalar aynı fiziksel fenomenin göstergesidir. Kızılötesi yayan sıcak noktalar, soğudukça, ALMA ve EHT tarafından gözlemlenenler gibi, daha uzun dalga boylarında görünür hale gelirler.

Uzun zamandır alevlenmelerin, Sagittarius A*'ya oldukça yakın yörüngede bulunan sıcak gazdaki manyetik etkileşimlerden kaynaklandığı düşünülüyordu. Yeni bulgular da bu fikri destekliyor. Radboud Üniversitesinden yardımcı yazar Monika Mościbrodzka şöyle söylüyor:

Bu alevlenmelerin manyetik kökeni için güçlü kanıtlar buluyoruz ve gözlemlerimiz bize sürecin geometrisine dair bir ipucu veriyor. Yeni veriler, bu olaylara teorik bir yorumlama getirmek için son derece yararlı.

ALMA, astronomların, kara deliğin manyetik alanını ortaya çıkarmak için kullanılabilecek Sagittarius A*'dan çıkan kutuplanmış radyo emisyonlarını incelemelerine olanak sağlıyor. Ekip, Sagittarius A* etrafındaki manyetik alan da dâhil olmak üzere, sıcak noktanın oluşumu ve gömülü olduğu çevre hakkında daha fazla bilgi edinmek için bu gözlemleri teorik modellerle birlikte kullandı. Araştırmaları, bu manyetik alanın şekli üzerinde önceki gözlemlerden daha güçlü kısıtlamalar sağlıyor. Bu da astronomların, kara deliğimizin ve çevresinin doğasını ortaya çıkarmalarına katkı sağlıyor.

Gözlemler, ESO'nun kızılötesinde gözlem yapan Çok Büyük Teleskopundaki (VLT) GRAVITY aletinin önceki keşiflerinin bazılarını doğruluyor. GRAVITY ve ALMA'dan elde edilen veriler, alevlenmenin kara deliğin etrafında dönen bir gaz kümesinden kaynaklandığını öne sürüyor. Bu gaz kümesi, gökyüzünde saat yönünde, ışık hızının %30'unda dönüyor ve sıcak noktanın yörüngesine doğru bakıyor. İspanya'daki València Üniversitesinden Ivan Marti-Vidal şöyle söylüyor:

Gelecekte hem GRAVITY hem de ALMA ile, eşgüdümlü çoklu dalga boyu gözlemlerini kullanarak frekanslar arasındaki sıcak noktaları izleyebilmeliyiz. Böyle bir çabanın başarısı, galaktik merkezdeki alevlenmelerin fiziğini anlamamız için gerçek bir dönüm noktası olacak.

Ekip ayrıca, yörüngedeki gaz kümelerini EHT ile doğrudan gözlemleyebilmeyi, kara deliğe daha da yaklaşmayı ve bu konuda daha fazla bilgi edinmeyi umuyor. Wielgus son olarak şunu söylüyor:

Umarım, bir gün, Sagittarius A*'da neler olduğunu bildiğimizi rahatlıkla söyleyebiliriz.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
33
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Feragatname: Evrim Ağacı, doğrudan üniversiteler, akademik dergiler veya resmi bilim kurumları tarafından yayınlanan bu basın açıklamalarını temel editöryal düzenlemeden geçirmektedir; ancak açıklamaların isabetliliğinden sorumlu değildir. Basın açıklaması konusundaki sorularınızı aşağıdaki medya irtibat kişisine yöneltebilirsiniz.

Medya İrtibat

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 6
  • Muhteşem! 3
  • Bilim Budur! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Güldürdü 1
  • İnanılmaz 1
  • Umut Verici! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Üzücü! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • İğrenç! 1
  • Korkutucu! 1
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 11/11/2024 10:15:08 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12543

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Yapay Seçilim
Hava
Makine
Öğrenme Teorileri
Basınç
Etoloji
Orman
Gıda Güvenliği
Gerçek
İletişim
Kan
Epistemik
Normal Doğum
Şizofreni
Gelişim
Köpekbalığı
Ölçüm
Google
Görüş
Şempanzeler
Coğrafya
Kuyrukluyıldız
Kara Delik
Hayvan Davranışları
Felsefe
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. Küçükkıvanç, et al. Galaksimizin Merkezindeki Süper Kütleli Karadelik Etrafında Dönen, Tuhaf ve Sıcak Bir Gaz Kabarcığı Keşfedildi!. (10 Kasım 2022). Alındığı Tarih: 11 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12543
Küçükkıvanç, S., Bakırcı, Ç. M. (2022, November 10). Galaksimizin Merkezindeki Süper Kütleli Karadelik Etrafında Dönen, Tuhaf ve Sıcak Bir Gaz Kabarcığı Keşfedildi!. Evrim Ağacı. Retrieved November 11, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12543
S. Küçükkıvanç, et al. “Galaksimizin Merkezindeki Süper Kütleli Karadelik Etrafında Dönen, Tuhaf ve Sıcak Bir Gaz Kabarcığı Keşfedildi!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 10 Nov. 2022, https://evrimagaci.org/s/12543.
Küçükkıvanç, Sena. Bakırcı, Çağrı Mert. “Galaksimizin Merkezindeki Süper Kütleli Karadelik Etrafında Dönen, Tuhaf ve Sıcak Bir Gaz Kabarcığı Keşfedildi!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, November 10, 2022. https://evrimagaci.org/s/12543.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close