Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Fizik Ne İşe Yarar: Sofra Tuzundan Atmosferin Yapısına...

2 dakika
17,085
Fizik Ne İşe Yarar: Sofra Tuzundan Atmosferin Yapısına...
Evrim Ağacı Akademi: Fiziğe Giriş: Newton'dan Kuantuma Yazı Dizisi

Bu yazı, Fiziğe Giriş: Newton'dan Kuantuma yazı dizisinin 1 . yazısıdır.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat


Bir parça tuzu attınız ocağa. Sarı bir ışık çıktı. Bunu hiç deneyimlememiş olanlar için, okurlarımızdan Ahusu Kayıhan deneyini yapıp gösteriyor, buyursunlar:


Tüm Reklamları Kapat

Hiç merak ettiniz mi nereden geliyor bu sarı ışık? Kaynağı tam olarak nedir?

Bildiğiniz gibi sofra tuzu, iki elementin bir araya gelmesinden oluşur: Sodyum ve Klor. Sofra tuzunu ocağa attığınızda çakan ışıklar, sodyumdan kaynaklanır. Bunlar, sodyumun D çizgileri olarak bilinirler. Yan yana iki sarı ışık olarak görülürler. Bu ışıkların ortaya çıkışı, bir gözlemdir, doğal bir gerçekliktir. Ancak bu gerçeğin (ya da yasanın) neden ve nasıl bu şekilde olduğunu açıklamak için, teorilere ihtiyaç duyarız. Bu durumda ihtiyacımız olan teoriler, Kuantum Teorisi ve Özel Görelilik Teorisi'dir. Tuhaf, öyle değil mi? Sofranızdaki tuzun saçtığı ışığı anlamak için, modern fiziğin en uç teorilerinden anlamanız gerekiyor. Ama kısaca özetleyecek olursak:

Sodyumun etrafında bulunan en son elektronun, yani 11. elektronunun spini ile, aynı elektronun açısal momentumu etkileşmektedir. Bu etkileşime sodyum çekirdeğindeki protonlardan kaynaklanan yükler ve sodyumun diğer 10 elektronu da katkıda bulunurlar. Ancak ilginç bir şekilde, eğer ki bu etkileşimi Özel Görelilik Teorisi'ni hesaba katmadan hesaplayacak olursanız, etkileşimin enerjisi normalde gözlenenden 2 kat fazla çıkacaktır. Bu fazladan enerji, Özel Görelilik'in babası olan Einstein'ın kendisi şaşırtmıştır. 1928 yılında, Özel Görelilik'in böyle bir etkiyi nasıl yaratabildiğini anlaması 2 haftasını almıştır. O nedenle bu kısacık yazıda anlatmamız mümkün değil.

Ancak şunu fark etmenizi istiyoruz: Yemeğe tuz atarken kazara ateşe düşen tuzdan çıkan sarı ışığın hikayesi, kısaca bu. Bizler için "sıradan" olabilen şeyler, etrafımızdaki doğanın nasıl çalıştığını anlamamızı sağlıyor. Burada da bitmiyor: Kirchoff ve Bunsen, 1860 yılında Güneş'ten gelen ışıkta bu iki çizginin eksik olduğunu görünce, Güneş'in atmosferinde sodyum olması gerektiğini söylüyorlar. Sonradan yapılan araştırmalarda, gerçekten de öyle olduğu anlaşılıyor. Yani sofra tuzunun çaktığı ışık ile, atmosferden gözümüze ulaşan ışığın dalgaboylarındaki eksiklik, aynı nedenlerden kaynaklanıyor.

Tüm Reklamları Kapat

Bazen insanlar soruyorlar: "Fizik gerçek hayatta ne işe yarar?" diye. Tuzdan çıkan iki sarı ışığın dalga boylarını istediğiniz hassasiyette hesap ile bulabiliyoruz! Sonra bunu kullanarak, atmosferik derişimi büyük bir hassasiyetle tahmin edebiliyoruz. Bir de bunları, sağlık ve uzay gibi daha "popüler" alanlarda kullandığımızı düşünecek olursanız, fiziğin neden önemli olduğunu anlayabilirsiniz.

Ha bir de, fizik şuna da yarıyor: Sürtünme olmasaydı, siz olmazdınız. Gerçek hayat var olamazdı.

Görsel: PHYS508 ders notlarımdan, sodyumdaki 2 sarı çizginin kaynağı gösteriliyor.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Fiziğe Giriş: Newton'dan Kuantuma Yazı Dizisi

Bu yazı, Fiziğe Giriş: Newton'dan Kuantuma yazı dizisinin 1 . yazısıdır.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
370
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 498
  • Merak Uyandırıcı! 244
  • Bilim Budur! 171
  • Muhteşem! 118
  • İnanılmaz 107
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 83
  • Umut Verici! 72
  • Güldürdü 30
  • Korkutucu! 13
  • Grrr... *@$# 7
  • Üzücü! 5
  • İğrenç! 2
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/12/2024 00:32:45 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/3236

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Veri Bilimi
Gün
Oyun
Orman
Doğal Seçilim
Mikrobiyota
Bilim Felsefesi
Nükleer Enerji
Rna
Çiftleşme
Ergen
Vaka
Öğrenme Teorileri
Koronavirüs
Habercilik
Sosyal Medya
Nörobilim
Nötron
Teleskop
Ara Tür
Bakteriler
Cinsellik Araştırmaları
Kedigiller
Kadın Sağlığı
Beslenme Davranışları
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
P. D. B. Tekin, et al. Fizik Ne İşe Yarar: Sofra Tuzundan Atmosferin Yapısına.... (14 Aralık 2017). Alındığı Tarih: 9 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/3236
Tekin, P. D. B., Bakırcı, Ç. M. (2017, December 14). Fizik Ne İşe Yarar: Sofra Tuzundan Atmosferin Yapısına.... Evrim Ağacı. Retrieved December 09, 2024. from https://evrimagaci.org/s/3236
P. D. B. Tekin, et al. “Fizik Ne İşe Yarar: Sofra Tuzundan Atmosferin Yapısına....” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 14 Dec. 2017, https://evrimagaci.org/s/3236.
Tekin, Prof. Dr. Bayram. Bakırcı, Çağrı Mert. “Fizik Ne İşe Yarar: Sofra Tuzundan Atmosferin Yapısına....” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, December 14, 2017. https://evrimagaci.org/s/3236.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close