Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Farklı Galaksilerdeki Gezegenleri Nasıl Tespit Edebiliriz?

Farklı Galaksilerdeki Gezegenleri Nasıl Tespit Edebiliriz? Wallpaper Access
2 dakika
2,440
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 5 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

İçinde bulunduğumuz galaksi olan Samanyolu galaksisinde sık sık değişik yöntemlerle yeni gezegenler keşfediyoruz ve bu en azından bu galakside gezegenlerin yaygın bir şekilde var olduğunu kanıtlıyor. Ancak bu durumun bizim galaksimize özel bir durum olup olmadığı konusunda elimizde bir bilgi yoktu. Tam olarak bu konuda yapılan bir çalışma bu sorunun cevabına dair bir ipucu sunuyor.

Oklahoma Üniversitesi’nden bir astrofizik grubu tarafından yapılan bir araştırma, Samanyolu galaksisi dışındaki galaksilerde de gezegen bulunduğuna dair ilk kanıtları ortaya koydu. Bu araştırmada yaklaşık 4 milyar ışık yılı uzaklıktaki bir galaksinin arka planda yaklaşık 6 milyar ışık yılı uzaklıktaki RXJ 1131−1231 galaksisinin kuasarından gelen ışığı bükmesi sayesinde o galaksideki gezegenlerin etkileri gözlemlendi.

Tüm Reklamları Kapat

Kuasarlar evrendeki en parlak nesnelerdendir. Ama gene de RXJ 1131−1231 galaksisi gözle görülemeyecek kadar uzakta ve onu görebilmek için gravitasyonel (kütle çekimsel) mercek etkisi denen bir etkiden faydalanılıyor. Bu etki genel göreliliğin yarattığı etkilerden biri; büyük kütleli nesneler uzayı bükerek onun bir mercek gibi davranmasına sebep oluyor.

Mercek etkisi uzaktaki nesnelerin ışığını görseldeki gibi bükerek uzaktaki nesnelerin görünürlüğünü etkiler. Ancak bu olay tam olarak ince kenarlı mercek gibi de işlemez, çünkü kırılmanın boyutları kırılmayı yaratan nesneye yaklaştıkça artar ve o nesneden uzaklaştıkça azalır. O yüzden nesnelerin görüntüleri kırılmayı yaratan nesnenin tam arkasındayken öndeki nesnenin etrafında bir disk gibi görünür. Kırılmayı yaratan nesne bir gezegen, bir yıldız, bir karadelik ya da bir galaksi olabilir. Aşağıdaki linkte bir karadeliğin yarattığı mercek etkisini görebilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Wikimedia

Bu araştırmada ise gezegenlerin fark edilmesini sağlayan mercek etkisi değil, mikro mercek etkisidir. Bu etki daha çok bozuk bir mercekten bir nesneye bakmaya benzer. Üzerinde kırık bir parça olan mercekten bakarken kırılmanın olduğu yerde görüntünün o bölgede bozulması gibi, mercek etkisi yaratan nesnenin etrafındaki diğer nesneler arkadaki galaksiden gelen ışığı (elektromanyetik radyasyonu) farklı şekillerde büker. Bu bükülme o bölgede bir nesnenin varlığına işarettir. Mesela görseldeki güneşin etrafında dönen bir gezegen kütlesine bağlı olarak görüntünün yer yer bozulmasına sebep olur.

Araştırmacılar RXJ 1131−1231 galaksisinden gelen ışığı arada kalan galaksinin yarattığı mercek etkisinden faydalanarak gözlemlerken yıldızların etrafında dönen gezegenlerin yarattığı mikro mercek etkisi çok düşük olduğundan sadece yıldızlar arası uzayda serbest dolanan gezegenleri tespit edebildiler. Hesaplamalara göre bu alanda galaksideki her yıldız başına Ay ve Jüpiter boyutları arasında 2000 adet gök cismi düşüyor. Bu çok büyük bir rakam olsa da ortalama bir galakside bulunabilecek gezegen sayısı hakkındaki tahminler ile örtüşüyor.

Bu araştırma için grup Smithsonian Astrofizik Gözlemevi’ndeki NASA Chandra X-ray Gözlemevi’nden faydalandı. Mikrolens etkisi modellemesi ise Oklahoma Üniversitesi’nin Süper Bilgisayar Merkezi’nde yapıldı. Konu ile ilgili araştırma “Probing Planets in Extragalactic Galaxies Using Quasar Microlensing” adı altında Astrophysical Journal Letters adlı yayında paylaşıldı[1].

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
19
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 4
  • Tebrikler! 2
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Güldürdü 1
  • Umut Verici! 1
  • Muhteşem! 0
  • İnanılmaz 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 02/12/2023 21:03:02 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/5333

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Kamuflaj
Sağlık Bilimleri
Karanlık
Ağrı
Karar
Kuantum Fiziği
Neandertal
Viroloji
Meyve
Canlı
Böcek
Nükleer
Seçilim
Kök Hücre
Tümör
Cinsellik
İnsanın Evrimi
Ecza
Manyetik Alan
Analiz
Cinsel Yönelim
Genler
Buz
Sinir Sistemi
Eşey
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
"Güneş Tanrıçası": Var Olmaması Gereken Bir Parçacık Daha Keşfedildi!
Meksikalı Uzaylılar Gerçek mi?
Meksikalı Uzaylılar Gerçek mi?
Bir Odaya Neden Girdiğinizi Neden Unutuyorsunuz?
Bir Odaya Neden Girdiğinizi Neden Unutuyorsunuz?
Hazırlıklı Olmak Depremin Sonucunu Gerçekten Değiştirir mi?
Hazırlıklı Olmak Depremin Sonucunu Gerçekten Değiştirir mi?
Cinayetin Bilimi: Canavar Komşum Nasıl Yakalandı?
Cinayetin Bilimi: Canavar Komşum Nasıl Yakalandı?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
C. C. Telimenli, et al. Farklı Galaksilerdeki Gezegenleri Nasıl Tespit Edebiliriz?. (12 Şubat 2018). Alındığı Tarih: 2 Aralık 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/5333
Telimenli, C. C., Bakırcı, Ç. M. (2018, February 12). Farklı Galaksilerdeki Gezegenleri Nasıl Tespit Edebiliriz?. Evrim Ağacı. Retrieved December 02, 2023. from https://evrimagaci.org/s/5333
C. C. Telimenli, et al. “Farklı Galaksilerdeki Gezegenleri Nasıl Tespit Edebiliriz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 12 Feb. 2018, https://evrimagaci.org/s/5333.
Telimenli, C. Caner. Bakırcı, Çağrı Mert. “Farklı Galaksilerdeki Gezegenleri Nasıl Tespit Edebiliriz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, February 12, 2018. https://evrimagaci.org/s/5333.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close