Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Sürecinde Büyük Canlı Grupları Nasıl Oluştu? Yeni Bir Matematiksel Model Cevap Verebilir!

Evrim Sürecinde Büyük Canlı Grupları Nasıl Oluştu? Yeni Bir Matematiksel Model Cevap Verebilir! Phys.org
2 dakika
2,180
  • Makroevrim
  • Taksonomi
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 3 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Uppsala Üniversitesi'nden ve Leeds Üniversitesi'nden araştırmacılar, Darwin tarafından "berbat bir gizem" olarak tanımlanmış konuya bir çözüm sunan ve modern grupların nasıl geliştiği konusundaki anlayışımızı güçlendiren, fosil kalıntılardaki çeşitlilik örneklerinin matematiksel bir modelini sundu. Araştırma, Science Advances dergisinde yayınlandı.

Fosil kalıntılardaki birçok büyük organizma gruplarının kökeni halen belirsiz görünüyor. En ünlü örneklerden biri olan çiçekli bitkiler, Darwin tarafından ''berbat bir gizem'' olarak adlandırılmıştı. Birçok modern grup aniden ortaya çıkıyor ve bu grupların ataları -tabi, eğer varsa- genelde az sayıda olup, fosil kalıntıları kısa sürede yok oluyor. Diğer taraftan, gruplar bir kez oluştuğu zaman, tıpkı 66 milyon yıl önce Kretase döneminin sonunda olduğu gibi, ''kitlesel yok oluşlar'' gerçekleşene kadar uzun süre baskın olma eğiliminde oluyorlar.

Tüm Reklamları Kapat

Bu tür modeller şaşırtıcıdır ve genellikle "moleküler saatin" (canlı organizmaların moleküllerinin birbirlerinden ne zaman ayrıldıklarını tahmin etmeye yarayan ayarlanmış oranlar) sonuçları ile çelişirler. Peki bu çelişki nasıl çözülebilir ve bundan ne öğrenebiliriz?

Uppsala Üniversitesi'nden Graham Budd ve Leeds Üniversitesi'nden Richard Mann, bir makalede "doğum-ölüm" adlı türleşme ve soyu tükenme sürecine dayanan, modern grupların kökeni hakkında yeni bir matematiksel model sundu. Doğum-ölüm modelleri, rastgele yok olma ve türleşme olaylarının zamanla nasıl geniş çaplı çeşitlilik örneklerine yol açtığını gösteriyor.

Tüm Reklamları Kapat

Budd ve Mann, modern grupların atasal yapılarının sayıca az olduğunu ve modern grupların oluşumuna neden olduklarında, atalarının soylarının hızla tükenebileceğini gösterdiler. Buna karşılık modern gruplar ise, hızlı bir şekilde çeşitlenme ve atasal yapıları "yok etme" eğilimindedirler. Dolayısıyla, şaşırtıcı bir şekilde, şu anda var olan canlılar, şimdiye kadar var olan tüm çeşitliliğin önemli bir yüzdesini temsil eder.

Bu modellerin tek istisnası, tarih boyunca en az beş kez gerçekleşmiş olan ve modern grupların oluşumunu büyük ölçüde geciktirebilen, aynı zamanda "kök gruplar" adlı atasal yapıların uzun ömürlülüğünü ve çeşitliliğini sürdüren "kitlesel yok oluşlar"dır. Kök grubu kuşlar olarak kabul edilen dinozorların muazzam çeşitliliği bunun iyi bir örneğidir. 66 milyon yıl önce, Kretase'nin sonundaki göktaşının etkisiyle, hayatta kalarak 10.000'den fazla kuş türüne yol açan küçük bir grup dışında, hepsi ölmüştü.

Yeni model, fosil kayıtlarının birçok anlaşılmaz özelliğini açıklıyor ve genelde büyük grupların kökeni hakkında doğru bir resim çizdiğini öne sürüyor. Bütün bunlar, fosil kalıntılarının moleküler saatin gösterdikleriyle büyük ölçüde çeliştiği göz önüne alındığında, moleküler saat modellerinin daha dikkatli incelenmesi gerektiğini gösteriyor.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
17
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 8
  • Muhteşem! 4
  • Umut Verici! 4
  • Merak Uyandırıcı! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • İnanılmaz 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Science Daily | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 01/06/2023 05:47:26 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8767

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
İnsan Türü
Biyokimya
Cinsiyet
Yumurtalık
Viral Enfeksiyon
Araç
Mikoloji
Büyük Patlama
Veri Bilimi
Yavru
Video
Eğitim
Damar
Obezite
Savaş
Felsefe
Arkeoloji
Entropi
Gıda
Kişilik
Koaservat
Doktor
Film
Moleküler Biyoloji
Evrenin Genişlemesi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Araba Tekerleği Yuvarlak Olmak Zorunda mı? Üçgen Tekerlek Mümkün mü?
Araba Tekerleği Yuvarlak Olmak Zorunda mı? Üçgen Tekerlek Mümkün mü?
Bazen Kalbinize Bıçak Saplanmış Gibi Bir Ağrı Hissediyor musunuz?
Bazen Kalbinize Bıçak Saplanmış Gibi Bir Ağrı Hissediyor musunuz?
Bir Diyetin Zırva Olup Olmadığını Nasıl Anlarız?
Bir Diyetin Zırva Olup Olmadığını Nasıl Anlarız?
Yazın Cereyanda (Soğuk Hava Akıntısında) Kalmak Sizi Hasta Eder mi?
Yazın Cereyanda (Soğuk Hava Akıntısında) Kalmak Sizi Hasta Eder mi?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
U. University, et al. Evrim Sürecinde Büyük Canlı Grupları Nasıl Oluştu? Yeni Bir Matematiksel Model Cevap Verebilir!. (25 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 1 Haziran 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8767
University, U., Recep, A., Bakırcı, Ç. M. (2020, May 25). Evrim Sürecinde Büyük Canlı Grupları Nasıl Oluştu? Yeni Bir Matematiksel Model Cevap Verebilir!. Evrim Ağacı. Retrieved June 01, 2023. from https://evrimagaci.org/s/8767
U. University, et al. “Evrim Sürecinde Büyük Canlı Grupları Nasıl Oluştu? Yeni Bir Matematiksel Model Cevap Verebilir!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Arzu Recep, Evrim Ağacı, 25 May. 2020, https://evrimagaci.org/s/8767.
University, Uppsala. Recep, Arzu. Bakırcı, Çağrı Mert. “Evrim Sürecinde Büyük Canlı Grupları Nasıl Oluştu? Yeni Bir Matematiksel Model Cevap Verebilir!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Arzu Recep. Evrim Ağacı, May 25, 2020. https://evrimagaci.org/s/8767.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close