Erkek Beluga Balinası İnsan Sesini Taklit Ediyor!

Bilim insanları, Beluga balinalarının insan sesini taklit etme yeteneğine sahip olduklarını keşfettiler. Bu keşifler ilk adımda balinaların insan sesini taklit edebildiklerini gösterdi ve diğer balinaları analiz etmek isteyen araştırmacılara ilham kaynağı oldu. Beyaz balina olarak da bilinen Beluga balinaları çok konuşkan oldukları için denizin kanaryaları olarak da isimlendirilirler. Bu balinalar Moby Dick hikayesindeki gibi dev canavarımsı bir balina değil, aksine gerçekte türünün en küçük balinalarıdır. 

1984’te bilim adamları San Diego'daki Ulusal Deniz Memelileri Vakfı’nda tutulan balina ve yunuslardan olağandışı sesler yayıldığını fark ettiler. Bu sesler dinleyenlerin anlama uzaklığı dışında iki insanın yaptığı konuşmaya benziyordu. Dalgıç, balinaların bulunduğu havuzdan dışarı çıktığında meslektaşlarına şu tuhaf soruyu sordu: "Dışarı çıkmam gerektiğini hanginiz söyledi?" 

Bu olaydan üzerine, "dışarı çık" (İngilizce: "out") sesine benzer bir ses çıkaranın, Noc isimli beyaz erkek balina olduğu fark edildi!

Noc'un insan sesi duyacak birçok fırsatı vardı. Örneğin havuz kenarındaki çalışanların konuşmalarına kulak misafiri olabiliyordu. Ayrıca dalgıçların su altındaki konuşmalarına olanak sağlayan aletlerden çıkan sesleri de duyabiliyordu. Bu olaydan sonra geçmişte balinaların insan sesi çıkardığı ile ilgili hikayeler de gün yüzüne çıkmış oldu. Örneğin Vancouver akvaryumunda bakıcılar 15 yaşındaki balinanın kendi adı olan "Lagosi"yi söyleyebildiğini ileri sürdüler. 

Noc'un insan sesini taklit ettiğine dair daha titiz testler de yapıldı. Noc bu tarz insan sesine benzeyen sesler çıkardığında yiyecek ödülü verildi ve testler sonucunda bu sesleri kaydedecek kadar veri elde edildi. Noc'un ses analizleri incelendiğinde ses ritimlerinin insan ses ritmiyle benzer olduğunu ortaya çıktı. Dahası bilim insanları Noc'un ses frekanslarının sıradan balinalardan birkaç oktav düşük olduğunu ve insan sesine yakın olduğunu fark ettiler. Ulusal Deniz Memelileri Vakfı Başkanı Araştırmacı Nörobiyoloji Uzmanı ve veteriner Sam Ridgway şöyle söylüyor:

Çok şaşırdık. Noc'un ses çıktısı diğer balinaların aksine bize insan ses çıktısını anımsattı. Daha önce hiç böyle bir şey duymadık.

Bu sesler bile çok şaşırtıcı çünkü balinalar sesi insanlardan tamamen farklı bir şekilde üretirler. Balinalar ses çıkarabilmek için geniz yollarını kullanırlar insanlar ise gırtlak yapısını kullanırlar. Noc’un bu insansı sesi çıkarabilmek için geniz yollarındaki hava basıncını hava deliğindeki vanaların aşırı şişmesini engelleyerek başkalaştırması gerekir. Ridgway şöyle anlatıyor: “Böylesine aşikar bir çaba sanki bizimle iletişime geçme çabası izlenimini veriyor.”

Noc'un insansı sesi 4 yıl boyunca devam etti ve olgunluğa ulaşınca son buldu. Ama geri kalan 30 yıl boyunca farklı yönlerden epey ses çıkarmaya devam etti. Denizlerin kanaryası sıfatının da hakkını verdi. Noc malesef 2007 senesinde önce hayatını kaybetti. Ridgway, bu sonuçlara bakarak balinalarla insanların karşılıklı konuşma düzeyinde ilişki kurduğu sonucuna varmamaları gerektiğini söyledi. Şunları da ekliyor: “Bununla beraber gelecek araştırmalarda konuşma düzeyinde nelerin başarılı olabileceğine dair kararını vermek için de ortada etkileyici bir ihtimal vardır.”

Beluga balinaları genellikle akvaryumlarda tutulur ve araştırmacılar onlarında insan sesini taklit edip edemeyeceklerini görmek isterler. Ridgway şunları söylüyor: "Akvaryumdaki bakıcılar balinalarda bu tarz davranışlar veya akustik metot araştırmalarında kayda değer bir gözlem yaptıklarında hemen uzmanlarla iletişime geçmelidirler."