Enzim Eklenerek Üretilen Yeni Plastikler, Kompost Yapılabilecek Şekilde Bozunuyor!
Adam Lau
Bu haber 3 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Bir tutam polimer öğütücü enzim, biyobozunur plastik ambalajları ve çatalları gerçekten kompost yapılabilir hale getirebilir.
Ting Xu ve meslektaşları, orta derecede ısıyla, enzimle bağlanmış plastik filmlerin, standart gübre veya sade musluk suyunda sadece günler veya haftalar içinde parçalanabileceğini gösteren bir makaleyi Nature'da yayınladı.[1] Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesi ve Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı'nda polimer bilimcisi olan Xu şöyle diyor:
Biyobozunurluk, kompostlanabilirlik ile aynı şey değildir.
Xu, anne babasının bahçesi için topladığı gübrede, genellikle biyolojik olarak parçalanabilen plastik parçaları bulduğunu belirtiyor. Biyolojik olarak parçalanabilen plastiklerin çoğu, bozunmaları için elverişli koşulların olmadığı çöplüklere gider. Bu sebeple de normal plastiklerden daha hızlı bozunmazlar.
Biyobozunur plastiğe, polimer parçalayan enzimlerin yerleştirilmesi, ayrışmayı hızlandırmalıdır. Ancak bu süreç çoğu zaman bir yan etki olarak, Dünya genelinde ekosistemlerde ortaya çıkan ve zararlı olabilecek mikroplastiklerin oluşumuna neden olur. Enzimler bir araya toplanıp plastiğin moleküler zincirlerini rastgele koparır ve bu da kusurlu bir bozunmaya yol açar. Xu, şöyle diyor:
Bu durum, onları en baştan ayrıştırmamamızdan bile daha kötü.
Ekibi, gıda ambalajlarında yaygın olarak kullanılan polilaktik asit de dahil olmak üzere biyolojik olarak parçalanabilen iki plastiğe ayrı enzimler ekledi. Enzimleri, daha önce geliştirilmiş, enzimlerin bir araya toplanmamasını ve parçalanmamasını sağlayan ve bozunabilir bir katkı maddesi olan başka bir bileşenle birlikte yerleştirdiler. Tek başına olan enzimler, plastiğin moleküler zincirlerinin uçlarını yakalayıp zincir bağlantılarını kopardılar ve mikroplastik oluşumunu engellediler.
Enzimlerin eklenmesi, plastikleri genelde pahalı hale getirir ve plastiğin temel özelliklerini tehlikeye atar. Bununla beraber, Xu'nun enzimleri, plastiğin ağırlığının sadece %0,02'sini oluşturuyor ve bununla üretilen plastikler, genellikle alışveriş poşetlerinde kullanılan plastikler kadar güçlü ve esnek. Xu'nun ekibinin üstesinden gelmeye çalıştığı bir diğer sorunsa, moleküler yapıları değişkenlik gösterdiği için bu teknolojinin tüm plastikler üzerinde çalışmaması. Xu, teknoloji için bir patent başvurusunda bulundu ve makalenin ortak yazarlarından biri de bu ürünü ticarileştirmek için bir girişim kurdu. Xu, sözlerini şöyle bitiriyor:
Bu teknolojimizin her markette olmasını istiyoruz.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
10
-
6
-
6
-
4
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Çeviri Kaynağı: ScienceNews | Arşiv Bağlantısı
- ^ C. DelRe, et al. (2021). Near-Complete Depolymerization Of Polyesters With Nano-Dispersed Enzymes. Nature, sf: 558-563. doi: 10.1038/s41586-021-03408-3. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 16:55:10 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10675
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in ScienceNews. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
