Eğreltiotları, Cinsiyetlerini Belirlemek İçin Feromonlarla ''Konuşuyorlar''!

İş üremeye geldiğinde, bitkilerin işinin hayvanlardan çok daha kolay olduğunu düşünüyor olabilirsiniz. Ne de olsa karmaşık gösteriler yapmıyorlar veya dişileri çekmek için kavgalara girişmiyorlar. Çünkü çiçekli bitkilerin büyük bir kısmı zaten hem erkek, hem dişi organlara sahip. Ancak Japon Tırmanıcı Eğreltiotu için bu iş, o kadar da kolay değil.

Türün (Lygodium japonicum) tekil bireyleri ya erkekler ya da dişi. Bu durumda, şu soru doğuyor: Seksin sürekliliğini sağlamak için, popülasyonları içerisindeki erkek-dişi dengesini nasıl garanti ediyorlar? Bu olgu, Nagoya Üniversitesi ve Tokyo Üniversitesi'nden araştırmacıların merakını kabarttı. Bu ilginç sürecin arkasındaki mekanizmayı araştırmaya başladılar. Science dergisinde yayımladıkları makalede, bitkilerin birbirleriyle feromonlar (havada yayılan koku hormonları) aracılığıyla haberleştiğini gösterdiler. Bu sinyaller, olgunluğa erişen bireylerin cinsiyetini belirliyor ve böylece her bir popülasyondaki her bir cinsiyetin en uygun sayısı korunabiliyor.

Bu iletişimdeki anahtar oyuncu, çok iyi tanınan bir feromon olan giberelin. Giberelin, bitkilerdeki büyüme hormonudur. Araştırmacılar, 2. Dünya Savaşı'ndan beri bu kimyasalın hassaslığını ayarlayarak, daha güçlü tahıllar üretmeye çalışıyorlardı. Böylece daha yüksek miktarda ürün elde edebileceklerdi.

Günümüzdeki araştırmacılarsa, genç gametofitlerin (üreme hücrelerini üreten cinsel faz) hepsinin dişi olduğunu tespit etti. Bu yapılar, giberelin hormonunun öncüllerini üretecek olan belirli bir sentetik yolağa sahipti. Bu öncül, bitkinin bulunduğu çevreye salgılanmaktadır. Daha sonradan bu molekül etraftaki bitkiler tarafından gelişimin ilerleyen evrelerinde emilir. Bu noktada kimyasal, giberelinin üretiminde kullanılır ve böylece erkek organlar üretilir. Tam olarak bu sebeple, dişi bitkilerin etrafı genellikle erkek bitkiler tarafından sarılmıştır. Bu sayede, koloni içerisindeki genetik varyasyon da korunabilir.

Baş araştırmacı Makoto Matsuoka'ya göre bu ilginç bulguların büyük ekolojik etkileri olabilir. Çünkü her ne kadar ilginç olsalar da, L. japonicum türü bizler için bazı coğrafyalarda işgalci bir türdür. Eğer ki giberelini hedef alan bir kimyasal üretilirse, bu eğreltiotlarının tarım ürünlerine zarar vermesinin önüne geçilebilir.