Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Dr. Jekyll ve Mr. Hyde: İçsel Çatışmanın Kimyasal Sembolizmi

Dr. Jekyll ve Mr. Hyde Romanı Kimyanın Hangi Temalarını Sembolize Eder?

Dr. Jekyll ve Mr. Hyde: İçsel Çatışmanın Kimyasal Sembolizmi Wikipedia
4 dakika
1,000
Tüm Reklamları Kapat

Dr. Jekyll ve Mr. Hyde, yazar Robert Louis Stevenson'ın elinden çıkmış bir başyapıttır. Başlangıçta çocuk romanı olarak kaleme alınmasına rağmen, derinlik ve karmaşıklığı sayesinde birçok psikolojik makaleye, filme ve müzikale konu olmuştur. Roman, nazik ve saygın bir hekim olan Henry Jekyll'ın laboratuvarında geliştirdiği kimyasal bir karışımı içtikten sonra şehvet ve şiddet düşkünü bir canavara dönüşmesini konu alır. Sonuçlarını bilmesine rağmen ilacı içmeye devam eden Jekyll hayatını geceleri bir katil gündüzleri ise bir hekim olarak geçirir. Eser, tıpkı Dostoyevski'nin Öteki ve Oscar Wilde'ın Dorian Gray'in Portresi romanlarında olduğu gibi insan doğasının iki farklı yüzünü ve etik değerlerin çelişkisini sembolize ederken aynı zamanda bilimsel metaforları kullanarak okuyucuya derin anlamlar sunar.

İkili Doğa ve Kimyasal İzomerler

Aynı moleküler formüle sahip iki bileşik, kendilerini oluşturan atomların uzaydaki düzenlenmesine bağlı olarak farklı özellikler gösterebilir. Bunun en bilindik örneği, karbonun iki farklı yapısal şekli olan elmas ve grafit (kömür) arasındaki farklılıktır. Her ikisi de saf karbondan oluşmasına rağmen grafit parmak ucumuzla bile dokunduğumuzda kırılgan bir özellik sergilerken elmas doğada bulunan en sert maddedir.

Tüm Reklamları Kapat

Dr. Jekyll'ın deneyleri de insanın iç dünyasının ikili doğasını temsil eden kimyasal izomerlikle paralellik kurar. Temelde Dr. Jekyll, karbon atomunun kendisidir. Ancak içtiği kimyasal ile birlikte ruh hali ve etik bilinci tıpkı elmas ve grafit gibi iki parçaya ayrılır. Kariyeri elmas gibi parlayan bir hekimken kalbi birden kapkara bir kömüre dönüşür.

Kimyasal Denge ve İçsel Çatışma

Kimyasal denge, tersinir bir tepkime sırasında tepkimeye giren ve tepkimeden çıkan maddelerin miktarlarında net bir değişimin meydana gelmediği durumdur. Dengede karşılıklı iki reaksiyon eşit oranlarda devam eder. Tersinir tepkimede reaksiyonun ileri ve geri olmak üzere iki yönü vardır. Reaksiyonda denge sağlanmadığında farklı koşullar altında reaksiyon hızı değişebilir ve tepkime belli bir yönde ilerleyebilir. Bu durum, içimizdeki iyi ve kötü yanların dengesini bozduğumuzda ortaya çıkan Dr. Jekyll ve Hyde gibi bir dönüşümü anımsatabilir. Eğer bir taraf daha çok beslenirse ve baskın hale gelirse denge bozulabilir ve beklenmedik sonuçlar ortaya çıkabilir.

Tüm Reklamları Kapat

İlaçların ve Kimyasal Maddelerin Rolü

Roman boyunca Dr. Jekyll, ilaçlar ve kimyasal maddeler kullanarak karakter dönüşümüne yol açar. Kimyasal maddelerin insan davranışları üzerindeki etkileri günümüzde de sıklıkla incelenen bir konudur. Karakterin kimyasal maddeler kullanarak yaşadığı bu dönüşüm, psikofarmakoloji alanının temel konseptleriyle uyuşur. Serotonin, dopamin, noradrenalin gibi nörotransmitterler duygusal durumları ve davranışları etkileyen kimyasal sinyallerdir. Bu nörotransmitterlerdeki dengesizlik, mental problemlerin temelinde yer alabilir. Dr. Jekyll'ın deneyleri, insan davranışlarının ve zihinsel sağlığın kimyasal yollarla nasıl etkilenebileceği sorusunu gündeme getirir.

Dr. Jekyll'ın yaşadığı karakter dönüşümü ve kimyasal maddelerin insan davranışları üzerindeki etkisi, lobotomi gibi tarihsel ve etik açıdan tartışmalı bir uygulamayı hatırlatır.

Lobotomi

1930'lu yıllarda henüz şizofreni alanında etkin bir tedavi yöntemi bulunmuyorken Portekizli nörolog Egas Moniz, beyindeki frontal lob ile prefrontal korteks bağlantılarının kesilmesiyle uygulanan bir yöntem olan lobotomiyi geliştirdi. Daha sonra bu buluşu ile Nobel Ödülü kazandı.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Şizofreni, depresyon, anksiyete, obsesif-kompulsif düznsizlik gibi durumların tedavisinde kullanılan bu yöntem, 2013 tarihli bir araştırma makalesine göre 1930'ların sonundan 1950'lerin başına kadar ABD ve Avrupa'da tam 60.000 kişiye uygulandı. Uygulamanın birçok yan etkisi oldu. Öyle ki 1948'de İsveçli adli psikiyatri profesörü Göste Rylander, kızına lobotomi uygulanan bir annenin şöyle dediğini bildirdi:

O benim kızım ama yine de farklı bir insan. Bedenen benimle ama ruhu bir şekilde kayıp.

1947-1948 yıllarında lobotomi ile tedavi edilen 42 hastanın klinik raporlarını inceleyen Doktor Hoffman şöyle yazar:

Bu hastalar artık sadece zihinsel çatışmalarından rahatsız değiller. Aynı zamanda zevk verici veya başka türlü herhangi bir duygusal deneyim için çok az kapasiteye sahip görünüyorlar.

Amerika Birleşik Devletleri'nin 35. Başkanı John F. Kennedy'nin kız kardeşi Rosemary Kennedy de lobotomi işlemine maruz bırakılmıştır. Ne yazık ki işlem beraberinde iyileşme yerine kötüleşme getirmiştir ve zamanla konuşma yetisini dahi kaybetmesine sebep olmuştur.

Lobotomi, Rosemary Kennedy gibi birçok kötüye giden vaka sonucu beraberinde tıbbi ve etik sorunları getirmiştir. Bu bağlamda lobotomi uygulamaları zamanla azalma göstermiş ve birçok ülkede yasaklanmıştır.

Mavi noktalar ameliyat edilen alanları gösterir.
Mavi noktalar ameliyat edilen alanları gösterir.
Nobel Prize

Dr. Jekyll'ın denemeleri ve lobotominin ortak noktası, kimyasal yöntemlerin insan davranışları ve zihinsel sağlık üzerindeki etkileridir. Bu uygulamaların, nörotransmitterlerin dengesini etkileyerek nelere yol açabileceğini anlamak tıbbi ve etik açıdan önemlidir.

Tüm Reklamları Kapat

Kimyanın Sınırları ve Ahlaki Çatışma

Roman, kimyanın sınırlarını ahlaki ve etik çatışmalarla birleştirir. Dr. Jekyll'ın deneyleri, kimyasal sınırları zorlama arzusu ile benzerlik taşır. Ancak bu deneyler, ahlaki ve etik değerler ile çatışır. Deneyler sonucunda Mr. Hyde olarak ortaya çıkan karanlık yön, insanın içindeki kötülüğün ve yıkıcılığın sembolüdür.

Sonuç

Roman, kimyanın yalnızca fiziksel dünyayı değil aynı zamanda insanın iç dünyasını da etkileyebileceğini vurgular. Bu da bizi ahlaki ve etik sorulara götürür: Bilim hangi noktada ahlaki çizgileri aşar? İnsanlar sınırları zorladığında hangi sonuçlarla karşılaşabilir?

Sonuç olarak Dr. Jekyll ve Mr. Hyde, kimyanın insan doğası ve ahlakla nasıl etkileşime girebileceğini düşündürür. Dr. Jekyll'ın deneyleri sadece bir kimyasal tepkime değil, insanın iç dünyasının karmaşıklığını ve etik sorgulamalarını da temsil eder. Bu da okuyucuyu bilim, ahlak ve insanlık hakkında derinlemesine düşünmeye yönlendirir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
42
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 38
  • Merak Uyandırıcı! 13
  • İnanılmaz 4
  • Muhteşem! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Güldürdü 1
  • Bilim Budur! 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 04/10/2023 15:46:39 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/15302

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Sıcak
Hastalık Yayılımı
Bilişsel
Uydu
Mers
Köpekler
Önyargı
Coğrafya
Müzik
Kadın Sağlığı
Çiçek
Semptom
Radyo
Taklit
Canlılık Ve Cansızlık Arasındaki Farklar
Enfeksiyon
Teyit
Kişilik
Bilim Tarihi
Albert Einstein
Aşı
Gen
Biyoçeşitlilik
Optik
Evrim Ağacı Duyurusu
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Antarktika'daki Canlıların Kaçamadığı Ölümcül Buz Büyüsü!
Antarktika'daki Canlıların Kaçamadığı Ölümcül Buz Büyüsü!
Fukushima'nın Radyoaktif Suları Okyanusa Boşaltılınca Ne Olacak?
Fukushima'nın Radyoaktif Suları Okyanusa Boşaltılınca Ne Olacak?
Bu Lamba Sizi Hackerlardan Nasıl Koruyor?
Bu Lamba Sizi Hackerlardan Nasıl Koruyor?
Sizin Kulağınız Bu Tuhaf Şeylerin Kaçını Yapabiliyor?
Sizin Kulağınız Bu Tuhaf Şeylerin Kaçını Yapabiliyor?
Kırık Kalp Sendromu: Aşk Acısı Sizi Öldürebilir mi?
Kırık Kalp Sendromu: Aşk Acısı Sizi Öldürebilir mi?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. Uçar, et al. Dr. Jekyll ve Mr. Hyde: İçsel Çatışmanın Kimyasal Sembolizmi. (11 Ağustos 2023). Alındığı Tarih: 4 Ekim 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/15302
Uçar, S., Şahin, D. (2023, August 11). Dr. Jekyll ve Mr. Hyde: İçsel Çatışmanın Kimyasal Sembolizmi. Evrim Ağacı. Retrieved October 04, 2023. from https://evrimagaci.org/s/15302
S. Uçar, et al. “Dr. Jekyll ve Mr. Hyde: İçsel Çatışmanın Kimyasal Sembolizmi.” Edited by Damla Şahin. Evrim Ağacı, 11 Aug. 2023, https://evrimagaci.org/s/15302.
Uçar, Sıla. Şahin, Damla. “Dr. Jekyll ve Mr. Hyde: İçsel Çatışmanın Kimyasal Sembolizmi.” Edited by Damla Şahin. Evrim Ağacı, August 11, 2023. https://evrimagaci.org/s/15302.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close