Cüce Fil

Afrika filleri, yeryüzünde yaşayan en iri kara memelilerdir. Asya filleri ise yeryüzünde yaşayan en iri ikinci kara memelisi türüdür. Ortalamada 4150 kilogram ağırlığa erişebilirler. Bugüne kadar tespit edilen en iri Asya fili 8 tondur! Boyları ise ortalamada 6.8 metreye ulaşabilir.

Bu fotoğrafta gördüğünüz de, Sri Lanka'da tespit edilmiş yetişkin bir Asya fili... Yetişkin sözcüğünü vurguluyoruz; çünkü bu fil, diğer fillere göre oldukça ufak. Çünkü canlılarda oldukça nadir rastlanan bir hastalığa sahip: cücelik! Bu nedenle uzmanlar onu "Walawe Cücesi" olarak isimlendiriyorlar.

Sadece 2 metrelik boya sahip olan bu "cüce dev", yetişkin bir Asya filinde görülen ilk orantısız cücelik hastalığı vakası... 2012 yılında fili tespit eden uzmanlar, hastalığının sebebinin, uzuvlarının orantısız olarak ufak gelişmesine neden olan bir mutasyon olduğunu düşünüyorlar.

Dahası da var! Fotoğrafta gördüğünüz fil "azgınlık/kızgınlık dönemi"nde... Yani çiftleşmeye hazır olduğunu gösterecek şekilde testosteron seviyesinin tavan yaptığı, diğer erkeklere karşı saldırganlığın görüldüğü bir dönemde. Uzmanlar bu sayede filin en az 20 yaşında olması gerektiğini de tespit edebiliyorlar; çünkü sadece yetişkin erkekler bu azgın döneme giriyorlar. 

Tabii ki cücelik bu fil için büyük bir dezavantaj, çünkü filler kızgınlık döneminde birbirleriyle savaşmak zorundalar. Vahşi doğada 6 metrelik bir filin karşısında 2 metrelik bir cücenin pek bir avantajı yok. Ancak unutmamak gerekiyor ki doğada her şey düz matematik çerçevesinde işlemiyor. Erkekler ve dişiler arasında boyutlar konusunda geniş bir varyasyon var: 8 tonluk erkek Asya filleri olduğu gibi, 3-4 tonluk erkekler de var. Benzer şekilde, 1-2 tonluk dişiler olduğu gibi, 4-5 tonluk dişiler de var. İşte cüce filimiz eğer ki aşırı büyük erkeklerle yüzleşmez ve ufak dişilerin bulunduğu bir sürüye dahil olmayı başarabilirse, çiftleşme şansı da yakalayabilir. 

Ola ki bu cücelik geni yavrularına da aktarılacak olursa, yüzlerce yıl sonunda cüce fillerden oluşan bir koloni bile oluşabilir! Bu cüceler, ataları olan iri fillerle çiftleşemeyeceği için, aralarında cinsel bir bariyer oluşacaktır. Böylece tek bir Asya Fili türü, nihayetinde binlerce yıl sonunda 2 ayrı türe evrimleşmiş olacaktır. Görebileceğiniz gibi bu ufaklık, bize vahşi doğayla ve evrimle ilgili birçok şey öğretebilir. Elbette bu cücenin soy hattının ayrı bir tür ile sonuçlanacağını kesin bir şekilde iddia etmek imkansız; fakat bunun olasılıklardan biri olduğunu görmek gerekiyor. Çünkü eğer ki mutasyon kalıtsal değilse veya çekinik karakterdeyse, cüce filin yavruları tamamen normal boyutlarda doğabilir. Veya ufaklığı dolayısıyla asla çiftleşemeyerek bu soy hattının tamamen yok olmasına neden olabilir.

Buna rağmen, gerçekten de, Uda Walawe Fil Araştırmaları Projesi'nden Dr. Shermin de Silva filin çiftleşme amacıyla erkeklerle mücadeleye girdiğini ve hatta birkaçını kazanmış olabileceğini bildiriyor:

Cüce fil, oldukça başarılı bir şekilde rakibiyle kafa kafaya gelebiliyor. Daha küçük olduğu için uzun olan rakibinin kafasını hedef alabilmek için tuhaf bir şekilde bükülmesi gerekiyor. Uzun olan erkek filin dengesini yitirmesi daha kolaydır. Ancak cüce fil, yere daha yakın bir ağırlık merkezine sahip olduğu için dengede kalabilir. Dolayısıyla görünen o ki cüce ile normal boyutlu filler arasındaki uyumsuzluk, cücenin işine geliyor gibidir. Tek dikkat etmesi gereken, ağırlık olarak kendisiyle kabaca aynı büyüklükte olan fillerle karşı karşıya gelmek...

Sanıyoruz neler olup biteceğini bekleyip göreceğiz.