Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Çok Çenekli Bitkiler (Eudicotidae)

Çok Çenekli Bitkiler (Eudicotidae) Wikimedia
2 dakika
1,624
Tüm Reklamları Kapat
Çok Çenekli Bitkiler
  • Bilimsel Adı Eudicotidae
  • Halk Arasındaki Türkçe Adı Çok Çenekli Bitkiler
  • Halk Arasındaki İngilizce Adı Eudicots
Taksonomi
  • Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
  • Gözlem Ekle

Çok çenekliler ya da ödikotlar (Eudicotidae) tohum embriyolarında iki çenek (kotiledon) bulunan kapalı tohumlu bitki (angiosperm) sınıfıdır. Bilinen yaklaşık 175.000 çok çenekli türü bulunmaktadır. Ödikotlar, son derece çeşitli bir kapalı tohum bitkiler grubudur. Tüm bitki türlerinin yarısından fazlasını içerirler ve çok çeşitli habitatlarda bulunurlar. Tohum taşıyan, çiçek, meyve ve polen üreten damarlı bitkiler olan çok çenekli bitkiler genellikle odunsu yapıdadırlar ve büyüyüp dev, uzun ömürlü ağaçlara dönüşebilirler.

Manolyalar, güller, sardunyalar ve gülhatmiler gibi en çok bilinen bahçe bitkileri, çalı ve ağaçları çok çeneklidir.

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Çok çenekli bitkiler evrimsel olarak en gelişmiş bitkilerdir. Üstün adaptasyon becerileri, çok çenekli bitkilere hem çeşitlilik hem de biyokütle açısından karasal ekosistemlerin çoğuna hakim olmalarını sağlamıştır.

Geleneksel olarak çok çenekliler daha önceki botanik bilimciler tarafından trikolpatlar olarak tanımlanmaktaydı. Ödikot terimi 1991 yılında evrimsel botanikçi James A. Doyle ve paleobotanist Carol L. Hotton tarafından, bu gruptaki bitkilerin daha önceki, daha az özelleşmiş dikotillerden sonraki evrimsel farklılığını vurgulamak için ortaya atılmıştır.[1]

Tüm Reklamları Kapat

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Çok çenekli bitkiler, tropikal ve ılıman iklimli karasal ekosistemlerin çoğunda bol miktarda bulunur. Ağaç büyümesi için koşulların optimum olduğu yağmur ormanlarında baskın bitkilerdir. Antarktika hariç tüm kıtalarda ormanlarda, çöllerde, sulak alanlarda, baskın bitki grubu olmasalar da otlaklarda, çalılıklarda ve bitki tarlalarında bulunurlar. Bununla birlikte, çok çenekli ağaç türleri soğuk ortamlara iyi adapte değillerdir ve genellikle daha yüksek rakımlarda ve enlemlerde açık tohumlu türler ile yer değiştirirler. Çayırlarda baskın bitkiler tek çenekli bitkilerdir ancak bu ekosistemlerde birçok çok çenekli bitki de bulunur.[2]

Davranış ve Üreme

Çok çenekli bitkileri kapalı tohumlular ve tek çeneklilerle paylaştıkları bazı özellikler olmasına rağmen onlardan ayıran birtakım özellikleri vardır. Bunlardan en önemlisi polen yapısıdır. Çok çeneklilerin polen yapıları trikolpat olarak tanımlanır çünkü polen tanelerinde üç gözenek ya da oluk bulunmaktadır.

Çok çenekli bitkileri diğerlerinden ayıran diğer önemli özelliği bu bitkilerin iki kotiledon (embriyonik yaprak) bulundurmalarıdır. Ayrıca çok çenekli bitkilerin tipik olarak çiçek kısımları (çanak yaprak, taç yaprak, erkek ve dişil organ) dört ya da beş veya bunların katlarından oluşur. Bu bitkilerin yapraklarındaki damar yapısı ağ biçimindedir. Çok çenekli bitkiler otsu ve odunsu olabilirler. Tek yıllık, iki yıllık ve çok yıllık olabilirler. Çok yıllık çok çenekli bitkilerin gövdeleri kambiyum nedeniyle yeni doku üreterek yıllık olarak genişler. Gövdelerinde dallanma görülür. Yaprak yapılarında yer alan mikroskobik gözenekler (stomata) genellikle dağınıktır.

Çok çenekli bitkiler hem vejetatif hem de eşeyli üreme ile çoğalabilir. Vejetatif veya eşeysiz üreme, rizom olarak bilinen köklerden filizlenen yeni bir bitki veya düşen dallardan oluşan yeni bir bitki gibi çeşitli şekillerde meydana gelebilir. Eşeyli üreme çiçekler aracılığıyla gerçekleşir ve diğer tüm kapalı tohumlu bitkilere benzer.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Tüm bitkilerde olduğu gibi, çok çenekli bitkilerin iki alternatif nesille üreme döngüsü vardır. Bitki nesilleri, sporofit nesil ve gametofit nesil arasında değişir. Çok çenekli bitkilerde ve diğer tüm kapalı tohumlu bitkilerde, sporofit nesli baskın nesildir. Gametofit üretimi mikroskobiktir ve sadece erkekler için polen tanesi olarak ve dişiler için çiçek ovülleri içinde bulunur.[3]

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Muhteşem! 1
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 14:08:07 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11839

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
B. Aknam, et al. Çok Çenekli Bitkiler (Eudicotidae). (28 Ocak 2022). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/11839
Aknam, B., Bakırcı, Ç. M. (2022, January 28). Çok Çenekli Bitkiler (Eudicotidae). Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/11839
B. Aknam, et al. “Çok Çenekli Bitkiler (Eudicotidae).” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 28 Jan. 2022, https://evrimagaci.org/s/11839.
Aknam, Bilge. Bakırcı, Çağrı Mert. “Çok Çenekli Bitkiler (Eudicotidae).” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, January 28, 2022. https://evrimagaci.org/s/11839.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close