Coğrafi Bariyerlerin Geçirgenliği Türlerin Evriminde Büyük Rol Oynuyor!

Darwin'in ispinozları gibi birbiriyle akraba olan ama gaga boyutu ve davranış gibi özellikler açısından farklılık gösteren kuşlar, kendi yaşam alanlarına uyumlu olacak şekilde evrimleşmişlerdir. Bu şekilde canlıların farklı çevrelere uygun olarak evrimleşerek farklılaşmalarına ve yeni türlere evrimleşmelerine "türleşme" adı verilir. Bugüne kadar, And Dağları'nın veya Amazon Nehri'nin oluşumu gibi devasa coğrafi değişimlerin türlerin farklılaşmasını ve nihayetinde türleşmelerini tetiklediği düşünülüyordu. 

Ancak yapılan yeni bir araştırma, türleşmenin bu büyük coğrafi değişimlerden çok daha sonra yaşandığını ortaya koydu. Louisiana Eyalet Üniversitesi'nin Doğa Bilimleri Müzesi'nden araştırmacılar, zamanın ve bir türün hareket etme becerisinin türleşme sürecinde daha büyük rolü olduğunu gösterdiler. Araştırma sonuçları Nature dergisinde yayımlandı. Müzenin başkanı olan, Biyolojik Bilimler Bölümü'nde ayrıcalıklı profesör olan ve makalenin de baş yazarlarından olan Dr. Robb Brumfield şöyle söylüyor:

Güney Amerika'daki kuşların sıradışı çeşitliliği, genellikle jeolojik çağlar boyunca meydana gelen büyük coğrafi değişimlerle ilişkilendirilirdi. Ancak yaptığımız çalışma, coğrafi özelliklerin uzun dönem sabit kalmasının türleşme açısından daha önemli olduğunu gösteriyor.

Brumfield ve ekip arkadaşları, Neotropikler olarak da bilinen, Meksika'nın güneyinden Orta Amerika'ya, Brezilya'ya ve yağmur ormanlarına kadar uzanan, Dünya'nın biyoçeşitliliği en yüksek olan bölgesindeki 27 kuş türünün evrimsel akrabalık ilişkilerini ve geçmişlerini incelediler. Brumfield bunu şöyle anlatıyor:

Birçok kuş soy hattının detaylı bir örneklemesini yaparak, konuyu çok daha net ve detaylı analiz edebildik. Böylece, bu soy hatlarında türlerin nasıl ve ne zaman oluştuğunu anlayabildik.

Genetik veriler, zaman içerisinde yapısal olarak değişmiş olan And Dağları boyunca, 9 ila 29 farklı türleşme olayını ortaya koydu. Bu veriler, And Dağları'nın oluşumunun türleşmenin büyük bir faktörü olmak yerine, yarı-geçirgen bir bariyer görevi görerek türleşme üzerinde daha dolaylı bir etkisi olduğunu gösterdi.

Araştırmacılar daha sonra bu 27 kuş soy hattının tarihi ve ekolojisinin türleşme üzerindeki etkisini araştırdılar. Bulgularına göre bir tür bir alanda ne kadar uzun süreyle bulunabiliyorsa, o kadar fazla yayılma ve türleşme şansı oluyor. Dahası, bir türün hareket kabiliyeti ne kadar sınırlıysa, türleşme ihtimali o kadar yüksek oluyor. Örneğin, yaşam alanı belli bir ormanın tabanıyla sınırlı olan kuşlar, ağaçların üst kısımlarında yaşayanlara göre çok daha yüksek türleşme gösterdiler; çünkü çok daha az hareket edebiliyorlardı. 

Bu bulguların doğa koruma konusunda önemli getirileri olacağı düşünülüyor. Eğer ki bir tür, belli bir alanı yeterince uzun bir süre işgal edemezse, evrimleşmeye ve hayatta kalmayı sürdürmeye de devam edemez. Brumfield sözlerini şöyle bitiriyor:

Araştırma sonuçlarımız, insanların coğrafi koşullara etkisi, türleşmeyi etkili bir şekilde yok edebilir.