Çekirgelerin Bacaklarındaki Dişliler ve Stridülasyon Yöntemiyle Ses Çıkarma Mekanizmaları
İnsanlar evrimleşip makinalarını çalıştırmak için yaptıkları ilk dişlilerini üretmeden çok önce, bir çeşit çekirge olan Issus cinsi kendi aletlerini çoktan evrimleştirmişti. Birbirine kilitlenen dişli mekanizması, çekirgelerin zıplaması sırasında arka bacaklarının hareketini ayarlayarak, kontrolünü yitirmiş bir uçak gibi havada taklalar atmasını önler.
"Nimf" adı verilen yavru çekirgelerin arka bacaklarının iç yüzeyinde bir sıra, 10-12 diş bulunur ve bunlar birleşerek, çekirgenin bacaklarının koordine olarak çalışmasını sağlar. Bu dişli mekanizması sayesinde iki bacak arasında en fazla 30 mikrosaniye fark olur. Eğer bu yapı evrimleşmeseydi, iki bacak arasındaki elektrik atımı arasındaki fark çok daha uzun, 1 milisaniye civarında olurdu. Ancak ilginç bir şekilde, yetişkin çekirgelerde bu mekanizmalar bulunmaz; çünkü daha büyük bedenleriyle yetişkinlerin zıplayabilmesi için bacaklar arasında daha fazla sürtünme bulunması gerekir.
Dolayısıyla evrimsel süreç, sadece yavru dönemdeki veya yetişkinlikteki özellikleri değil, bir türün bütün ömrü içerisinde geçireceği değişimleri de ayarlayacak şekilde işler. Dolayısıyla bir türün hayatta kalma başarısını, sadece ömrünün belli bir kısmındaki nitelikleri değil, tüm ömrü içerisindeki özellikleri belirler. Tıpkı insan türünün farklı yaş aralıklarında farklı hormonların ve kimyasalların etkisi altında farklı özellikler geliştirmesi gibi, evrimsel süreç içerisinde tüm türlerde ömrün içerisine yayılmış bu şekilde farklılıklar görmek mümkündür.
Yukarıda ise, Evrim Ağacı olarak yaygın bulunan çayır çekirgesi, Chorthippus parallelus türünün stridülasyon (stridulation) yöntemi ile ses çıkarma anını kaydettik. Yani belirli vücut bölgelerini birbirine sürterek iletişim kurma (genelde çiftleşme çağrısı) şekli. Dikkat ederseniz çağrılar sırayla geliyor. Bazı böcek türleri kanatlarını birbirine sürterek, bazıları ise femur yerine tibia (bacak) kısmını sürterek, ağustos böceği (Cicada) gibi bazı cinsler de karın içindeki özelleşmiş organları kullanarak ses çıkarır. Üstelik kullanılan yöntem sadece böceklere özgü değildir. Bazı yılan, örümcek ve balık türleri de yapabiliyor. Bilindiği kadarıyla Madagaskar'da izole olmuş çizgili tenrekler de bu yöntemi kullanabilen tek memeli türü.
Bu çekirge türü stridülasyon sırasında plectrum adı verilen tırtıklı yüzeyli uyluğu (femur), stridulitrum adı verilen tegminaya (kitinleşmiş ön kanada) hızlıca sürterek gramofondaki benzer mantıkla ses üretiyor. Canlının anatomik yapısı nedeni ile belirli frekansta çıkan bu sesler, her tür için özgün. Bu yüzden taksonomik sınıflandırmalar açısından oldukça önemlidir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 8
- 4
- 3
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 15/12/2024 02:35:42 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/5499
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.