Çakal: Ona Göre...

Çakallar, Canis latrans türünden canlılardır. Türün ismindeki cins adından fark etmiş olabileceğiniz gibi bu hayvanlar, köpekgiller ailesindendirler ve sadece Kuzey Amerika'da yaşarlar. Evrimsel süreçte en yakın kuzenleri olan vahşi gri kurtlardan daha erken evrimleşmişlerdir ve diğer kuzenlerinden daha erken ayrılmışlardır. Çakalların ataları vahşi kurtlardan yaklaşık 1.5 milyon yıl önce ayrılmıştır. 2005 yılı itibariyle türe ait en az 19 alttür tespit edilmiştir. 

Dilimizde tilki haricinde "kurnaz, zeki hayvan" olarak "çakal" sözcüğünün kullanılması, tesadüf değildir. Çakallar, Kuzey Amerika'ya özgü birçok halk efsanesi ve masalında bu şekilde kurnaz ve zeki canlılar olarak tanımlanırlar ve diğer ülkelere de bu anlamlar bu öyküler sayesinde geçmiştir. Çakalların zekasının arkasındaki en büyük faktör, aslında hatalı bir gönderme olsa da, bilinen en yüksek adaptasyon ve evrim becerilerine sahip olmalarından kaynaklanmaktadır. Kuzey Amerika'nın son birkaç yüz bin yıldır süregelen coğrafi ve iklimsel değişimlerine en hızlı ve en başarılı şekilde uyum sağlayan hayvanlardan biri çakallardır. Çakalların soyu, geri kalan sayısız canlının aksine, hiçbir tükenme tehdidi altında değildir. Hatta yapılan istatistikler, çakalların tüm zamanlarda sahip oldukları en geniş ve çok sayılı popülasyonlara günümüzde ulaştıklarını göstermektedir. 

Elbette bu onların zekası ya da akıllılığı ile ilgili değildir; zira zeki hayvanlar daha başarılı evrimleşmezler. Bir diğer deyişle, evrimleşebilirliğin (İng: evolvability) zekayla doğrudan bir alakası yoktur. Ancak yine de her türlü koşula uyum sağlayabilen bu canlıların, son derece zeki ve kurnaz oldukları da düşünülmektedir. Bu yüksek uyum başarılarının asıl mimarı, zekaları değil, büyük oranda diyetleridir. Diyetlerinin aşırı geniş olması ve basitçe, "ne bulursam yerim" mantığıyla hareket ediyor olmaları, en zorlu şartlardan bile ustalıkla çıkmalarını sağlamaktadır. Avları arasında tavşanlar, kemirgenler, balıklar, kurbağalar, geyikler, koyunlar, inekler, evcil hayvanlar ve diğer aklınıza gelebilecek her türlü hayvan bulunmaktadır. Dahası, sosyal yapıları da oldukça çıkarcıdır ve bu da, evrimsel başarılarına katkı sağlamaktadır: çakallar, soğuk ve zorlu sonbahar ve kış zamanlarında sürüler inşa ederek birlikte avlanırlar. Daha rahat geçen yazlar ve ilkbaharlardaysa daha çoğunlukla tekil yaşarlar.

Çakallar sadece yüksek kabiliyetli gözlere değil, aynı zamanda son derece hassas burunlara da sahiptirler. Bu sayede avlarını çok uzaklardan tespit edebilir, takip edebilir ve avlayabilirler. Saatte 64 kilometreye varabilen hızlarda koşabilirler. Yavrular, hem anne, hem de babaları tarafından beslenir, korunur ve eğitilirler. Sadece 1 yıl içerisinde, kendi başlarına avlanabilecek olgunluğa erişirler.