Brezilya'da Ormanların Katli, Hızlı Bir Evrimi Tetikledi!

Brezilya orman yağmurlarının yok oluşu, beklenmedik bir sonucu ortaya çıkardı: Palmiye ağaçlarının tohumları, hızlı bir evrimle küçüldü. 

Değişimin ana sebebi, Brezilya Atlantik ormanında kalabalık kuş popülasyonlarını yok etmiş insan zirai faaliyetleri ve avlanması. 31 Mayıs 2013 tarihinde Science dergisinde yayımlanan makaleye göre içlerinde bölgesel olarak soyları tükenmiş ya da tükenmek üzere olan tukanları ve kotingaları da barındıran kuşlar ile palmiyelerin büyük tohumlarını dağıtması mümkün olmuyor. Buna bağlı olarak, büyük kuşların eksik olduğu yağmur ormanı bölgelerinde tohumlar daha küçük oluyor. Brezilya - Paulista State University’de bir ekolog, Mauro Galetti şunları söylüyor: 

İklim değişimi ile birleştirildiğinde bu sonuç palmiyeler için yok edici olabilir. İklim değişimi ile, daha az yağmurumuz olacak, ve büyük tohumlara kıyasla küçük tohumlar daha fazla su kaybına uğruyorlar. Bu palmiye için büyük bir problem.

Ufalan tohumlar Atlantik ormanı Güney Amerika’nın en doğusundan başlar, brezilya kıyı kesiminden doğru devam eder ve ülkenin güney sınırına kadar ulaşır. Bu bölgenin ormanları insan zirai faaliyetleriyle yüksek oranda değiştirilmiş, orijinal ormanın yalnızca %12 kadarı kalmıştır. Bu alanın %80’i, büyük hayvanlara yetmeyecek kadar ufak parçalara ayrılmış ayrık ormanlardır. Buna bağlı olarak bu ormanlardaki meyve yiyen büyük kuşların soyu ya tükenmiş ya da tükenmek üzeredir. 

Bu kuşlar, orman ekosisteminin hayati önem taşıyan bir parçasıdır, yuttukları meyve tohumlarını atıkları ile millerce öteye taşıyabilirler. Galetti ve araştırma görevlileri, bazıları hemen hemen hiç büyük kuşun olmadığı parçalarda, bazıları da kuş popülasyonunun sağlam ve sağlıklı olduğu konumlardaki 22 palmiye ağacı popülasyonunun tohum boyutlarını araştırdılar. 

Büyük kuşların olmadığı alanlarda tohumların küçük olduğunu buldular. Tohum boyutları değişiyor, fakat büyük kuşların olmadığı ya da bir kaç tane olduğu alanlarda ortalama çap 0.3 ile 0.4 inç (8-10 milimetre) arasında değişiyor; ve neredeyse hiç yarım inç (12 milimetre) çapında tohum bulamadılar. Bulgulara göre büyük kuşların olmadığı alanlarda, yarım inç ya da yarım inçten daha büyük tohumların ebeveyn ağaçtan uzağa dağıtılma şansının imkansız olduğu düşünülüyor. 

Araştırmacılar toprak verimi, orman zemini ve iklim gibi diğer faktörlerin tohum boyutu değişimini açıklayamayacağını belirtiyorlar. 

İnsan Etkisi

Tohumlardaki genetik veriyi kullanarak Galetti ve araştırma görevlileri, daha az kuşun bulunduğu alanlarda ağaçların daha ufak tohumlar üretmesinin ne kadar vakit aldığını saptamak amacıyla bilgisayar modelleri oluşturdular. Galetti:  “Araştırdığımız bitkiler için bu süre, 50 ile 75 yıl arasıydı, bu oldukça hızlı.”

Atlantik Ormanı'nda insanların orman katli 1800’lerde başlıyor, bu da gözlemlenen değişimlerin oluşması için gereğinden fazla süre demek. Araştırmacılar, tohum genetiğine dair daha derin bir araştırma yapmayı, diğer bitki türlerini de incelemeyi, ve böylece orman fragmentasyonunun nasıl kalıtıma etki ettiğini anlamayı planlıyorlar. Galetit: 

Değişimlere karşı durmanın tek yolu, ağaçlandırmak ve elimizdekini korumak. Her şeyden önce ormanları tekrar oluşturmalı ve önemli hayvanları habitatlarına döndürmeli ve avlanmayı kesmeliyiz.