Böcekler, Cinsiyetlerle İlgili Bildiklerimizi Alt Üst Edebilir!

Cinsiyetin tanımı, halk arasında oldukça yanlış bilinen bir konudur. Örneğin sakallı/kılsız olmak, penis/vajina sahibi olmak, vb. özellikler cinsiyeti belirleyen özellikler olarak görülür. Bu tamamıyla hatalıdır.

Bunlar, eşey karakterleridir; yani bazı cinsiyetlerle genetik bazda ilişkilendirilen ve "norm" olarak görülen, aslında her zaman birebir aynı olmak zorunda olmayan, sadece popülasyon içerisindeki genel dağılımı temsil eden özelliklerdir. Örneğin üretilen yavruları taşımak da ("dişiler yavruları taşır") uzun bir süre cinsiyeti belirlemek için yeterli olarak görülmüştür, ta ki deniz atları ve yakın akrabalarında (boru balıkları gibi) yavruları bariz ve tartışmaya yer bırakmaz biçimde erkeklerin taşıdığı tespit edilene kadar.

Bilimsel Olarak Cinsiyet

Bilimde cinsiyet, 2 farklı şekilde tanımlanır:

Kromozomlar veya Genler

Farklı kromozom sistemlerinde, farklı kombinasyonlar, farklı cinsiyetleri belirlerler. Örneğin insanların tabi olduğu kromozom sisteminde XX kombinasyonu dişileri, XY kombinasyonu erkekleri belirler. Bu yöntem, neredeyse her zaman isabetli olsa da, kimi zaman hatalı sonuçlar verebilmektedir. Özellikle de kromozom ayrışmasında sıkıntılar olduğunda ve X-Y sisteminin "norm" olarak görülen dağılımından sapmalar olunca... Bu durumda, bilim insanları ikincil ve daha da genel olarak isabetli olan bir yönteme başvururlar:

Sperm ve Yumurta Üretimi

Bilinen tüm eşeyli canlılarda dişiler yumurta, erkekler ise sperm üretirler. Daha doğrusu dişilik ve erkeklik, üretilen gamet tipine göre belirlenir. Bunun haricindeki hiçbir özellik cinsiyeti belirleyici değildir. Ancak ister istemez yumurta ve sperm ile ilişkilendirilen bir özellik vardır: penis ve vajina. Bugüne kadar bildiğimiz hemen her türde yumurta üreten canlıların vajinası, sperm üretenlerinse penisi vardır. Gerçi buna da istisnalar bilinmektedir, örneğin kuşlar. Ancak yine de, kuşların durumunda zaten çoğu türde bu organlar hiç yoktur (evrimsel süreçte körelmiştir), sadece kloak yoluyla ürerler. Buna rağmen eğer ki üreme organlarının varlığından söz ediyorsak, vajina her zaman yumurta üretici olan dişilerde, penis ise her zaman sperm üretici erkeklerde var olarak bilirdik.

Böcekler, Bildiklerimizi Alt Üst Edebilir!

Ancak bir canlı var ki, cinsiyetlere dair tüm bildiklerimizi sarsıyor. Çünkü Neotrolga cinsi Brezilya mağara böceklerinde, evrimsel süreçte işler tam tersine dönmüş! Dişiler, bariz bir şekilde yumurta üretiyorlar, ancak penisleri var! Erkekler ise, bariz bir şekilde sperm üretiyorlar, ancak vajinaları var! Bu, canlılar aleminde böyle bir durumu gördüğümüz ilk ve tek örnek.

Bu böceklerin çiftleşmesi 40 ila 70 saat arası sürüyor! Bu süreçte dişi, penisini erkeğin vajinasına sokarak dölleme işlemini gerçekleştiriyor. Daha doğrusu yumurtalarını spermlerin arasına sokuyor. Bu süreçte dişinin penisi şişerek dikenler çıkarıyor ve erkeğin vajinasına kilitleniyor. Ortalama 55 saat süren çiftleşme sürecinde, dişinin yumurtaları, erkeğin içerisinde bulunan sperm sıvısı içerisinde, spermler tarafından dölleniyor. Ayrıca seks sırasında dişi, erkeğin spermlerini yiyerek besleniyor ve bebekleri için enerji üretiyor.

Gerçekten baş döndürücü bir keşif ve cinsiyetlerin evrimiyle ilgili birçok şeyi öğrenmemiz için bir olanak sunuyor.