Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Bitkiler Stres Altında Nörotransmiterleri Kullanarak Uyarı Veriyor!

Bitkiler Stres Altında Nörotransmiterleri Kullanarak Uyarı Veriyor!
2 dakika
2,204
Tüm Reklamları Kapat

Vejetaryenleri heyecanlandırıp üzmenin gereği yok. Zaten bitkilerin duyguları olduğunu düşünmek için de şimdilik herhangi bir neden yok. Yine de, her geçen gün bitkilerin sandığımızdan çok daha fazla bize benzediğini öğreniyoruz. Çevrelerindeki strese karşı sinyaller göndermek için hayvanlarda bulunan sinirsel kimyasalları (nörotransmiterleri) kullandıklarının keşfi de, bu gerçeğe yeni bir ek yaptı. Bu keşfin sadece etik çıkarımları değil; aynı zamanda zirai bilimlerden tutun da bazı ilaçların nasıl çalıştığını anlamaya kadar çok temel bir takım sonuçları olacağa benziyor. Adelaide Üniversitesinden Dr. Matthew Gilliham şöyle söylüyor:

Hayvanlarda bulunan GABA (Gama-AminoBütirik Asit) transmiterinin bitkiler tarafından kuraklık, tuzluluk, virüsler, asidik toprak ve aşırı sıcaklar gibi stresli koşullarda salgılandığını uzun bir zamandır biliyorduk. Ancak GABA'nın sadece metabolik bir rolü olduğunu zannediyorduk. Yani bu kimyasalın, bitkilerin stresle biraz daha iyi başa çıkmasını sağladığını sanıyorduk. Aynı zamanda bir sinyal mekanizması olduğunu yeni keşfettik!

Nature Communications dergisinde yayımlanan makalede Gilliham tarafından yönetilen ekip, GABA nörotransmiterinin bitki hücrelerinin zarındaki bir proteine emir vererek elektriksel iletkenliğin değişmesini sağladığını ortaya koydu. Bu elektriksel iletkenlik değişimi, hücre içerisindeki negatif yüklü iyonların dışarıya çıkmasına engel oluyor. Gilliham şöyle söylüyor:

Tüm Reklamları Kapat

Bu daha önceden tespit edilememişti. Çünkü bitkilerde GABA'ya tepki gösteren protein, hayvanlardakinden epey bir farklıdır. Eğer ikisini kıyaslayacak olursanız, yapısal ve kimliksel olarak ikisi birbirinden epey farklıdır. Ancak benzer olan ufak bir kısım var. Ve o kısım, GABA'ya karşılık veriyor.

İki proteinin birbirinden bu kadar farklı olması, aynı görevi görüyor olmalarının tesadüf olup olmadığı soru işaretini doğuruyor. Aynı ortak atadan geliyor olabileceği gibi, birbirinden bağımsız olarak da evrimleşmiş olabilir. Hatta organizmalar arasında bakteriler aracılığıyla aktarılmış bile olabilir. Daha bunu araştırmadık ve konu, ilginç sorular doğuruyor.

Tüm Reklamları Kapat

Yazarlar, kimyasalın kökenlerinin ne olduğundan bağımsız olarak bu keşfin zirai yönetimde önemli bir rol oynayacağını düşünüyorlar. Eş baş yazar Prof. Dr. Stephen Tyerman şöyle anlatıyor:

Zirai ürünlerin baş etmek zorunda kaldığı patojenler veya zayıf çevresel koşullar gibi başlıca stres kaynakları, gezegenimizdeki ürün kayıplarının başlıca sorumlusudur. Dolayısıyla, yiyecek eksikliğinin de... Bitkilerin GABA'yı stres sinyali olarak nasıl kullandığını tespit etmek, strese dayanıklı daha fazla zirai ürün üreterek yiyecek güvensizliği konusundaki küresel mücadelede kullanabileceğimiz yeni bir araç sunacaktır.

Her ne kadar vahşi bitkilerde strese karşı tepkiler milyonlarca yıl önce muhtemelen evrimsel faydaları nedeniyle evrimleşmiş olsa da, günümüzde muhtaç olduğumuz zirai ürünler farklıdır. Gilliham şöyle anlatıyor:

Bizim zirai ürünlerimiz zaman içerisinde ehlileştirildi ve iyi koşullarda iyi sonuç alabileceğimiz şekilde özelleştirildi. Ancak daha kötü koşullar için bunu yapmadık. Eğer ki bunların strese nasıl tepki verdiğini araştırabilirsek, kötü hava koşulları ve çevresel şartlara daha iyi adapte olmalarını sağlayabiliriz.

Evrim Ağacı'nın farklı dalları üzerinde GABA'nın bu şekilde kullanılıyor olması, onun sinyal iletimi konusundaki değerini de bize gösteriyor. Gilliham'a göre bunun nedeni, GABA'nın çok hızlı bir şekilde salınabiliyor olmasıdır. Örneğin, bir yaprak üzerinde yürüyen bir karıncanın vücudunda GABA saniyeler içerisinde artabilir. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Araştırma son olarak, ilaçlarla ilgili bir çift bilgi veriyor. Bugün kullandığımız GABA-sinyalleme proteinleri ile etkileşime geçen ilaçların bir kısmı bitki-temelli ürünler. İşte bu ilaçların neden bu şekilde çalıştığını, bu çalışma sayesinde ilk defa anlamaya başlayabiliriz!

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 2
  • Tebrikler! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • IFLS. Plants Use Neurotransmitter To Signal Stress. (22 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 22 Temmuz 2020. Alındığı Yer: IFLS | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 16:05:58 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/3813

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Bitkiler Stres Altında Nörotransmiterleri Kullanarak Uyarı Veriyor!. (4 Ağustos 2015). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/3813
Bakırcı, Ç. M. (2015, August 04). Bitkiler Stres Altında Nörotransmiterleri Kullanarak Uyarı Veriyor!. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/3813
Ç. M. Bakırcı. “Bitkiler Stres Altında Nörotransmiterleri Kullanarak Uyarı Veriyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 04 Aug. 2015, https://evrimagaci.org/s/3813.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Bitkiler Stres Altında Nörotransmiterleri Kullanarak Uyarı Veriyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, August 04, 2015. https://evrimagaci.org/s/3813.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close