Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Beyinde Dokunma Hissi Yaratan Biyonik Eller!

Beyinde Dokunma Hissi Yaratan Biyonik Eller!
2 dakika
2,101
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 10 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Dennis Aabo Sørensen yirmili yaşlarının ortalarındayken ailesiyle birlikte yaptığı bir tatilde havai fişek kazası sonucu sol elini kaybetti. Geçen sene, 36 yaşındaki bu Danimarkalı adam, sinir sistemine bağlantı kurarak nesneleri tutup hareket ettirmesini sağlayan yeni bir protez el deneme şansı elde etti. Hatta daha da önemlisi, Science Translational Medicine’da 5 Şubat 2014’te yayınlanan bir rapora göre, Dennis Aabo Sørensen kazadan beri geçen 9 senede ilk kez dokunduğu nesneyi gerçekten hissetti.

Teknoloji onlarca yıldır yapılan araştırmalarla gelişiyor, ancak bu çalışma, protez araçların günlük yaşamdaki hareketleri daha iyi yapabilmelerini sağlamak için bu araçlara duyusal geri bildirim yeteneği kazandırmanın önemini çok belirgin bir şekilde gösteriyor. Bu anlamda sinirsel protez alanının nereye doğru yöneldiğine de dikkat çekiyor.

Tüm Reklamları Kapat

Kesilmiş el kökünün içine yerleştirilen (implante edilen) elektrotlar, Sørensen’in eliyle temel kavrama hareketlerini yapmasını sağladı. Bilim insanları son yıllarda sinirsel protezlerde büyük ilerlemeler kaydettiler, diğer ekipler de benzer şekilde uzvu kesilmiş veya felçli kişilerde etkileyici başarılar elde ettiler. Bu yeni protezin sıra dışılığı, edinilen gelişmelere dokunma duyusu eklemesidir.

Yeni protez şöyle çalışıyor: Parmakları kontrol eden yapay tendonlardaki duyargalar, el hareket ettikçe gerilmeleri izliyor; bu bilgiyi yanındaki bilgisayara gönderiyor, bilgisayar da bilgiyi kişinin sinir sisteminin anlayabileceği sinyallere çeviriyor. Bütün bunlar el hareketiyle gerçek zamanlı oluşurken bilgisayar, çevrilmiş bu sinyalleri hastanın üst kol içine yerleştirilmiş elektrotlara gönderiyor ve hastada temel bir dokunma duyusu oluşturuyor. Bu sistemi kullanmak, Sørensen’in farklı nesnelerin şeklini ve sertlik derecesini saptamasını ve buna göre tutuşunu ayarlamasını sağladı. Bu geribildirimin uzvu kesilmiş bir kişiye gerçek hayatta ne kadar yarayacağını bir düşünün: el sıkışmada, marketten meyve almada, evde çeşitli işler yapmada. Elinden gelen dokunsal geribildirimi (tactile feedback) kullandığını kanıtlamak için, araştırmacılar Sørensen’in hissetme ve top, silindir ve başka şekildeki nesneleri hareket ettirme yeteneğini test ederken gözlerini kapattılar ve kulaklarına kulaklık taktılar.

Tüm Reklamları Kapat

Protez elin duyusal kabiliyetleri, Silvestro Micera ile İtalya’da bulunan Sant’Anna Araştırma Merkezi’ndeki (Scuola Superiore Sant’Anna) ve İsviçre’de bulunan Lozan Federal Teknoloji Enstitüsü’ndeki (Ecole Polytechnique Federale de Lausanne) meslektaşları tarafından geliştirildi.

Case Western Reserve Üniversitesi biyomedikal mühendisi Dustin Tyler’ın bildirdiğine göre, dokunsal geribildirimi doğrudan sinir sistemine aktaran protez uzuvlar daha önce de (daha 1974’te) geliştirilmişti. Bu Avrupa çalışmasının getirdiği yenilik, duyusal geribildirimin hastanın performansını ne kadar geliştirdiğini göstermesindedir. Bütün uzuvlarımızı koruyacak kadar şanslı olan bizler için, bu geribildirim o kadar otomatik olarak gerçekleşir ki farkına varmayız bile. Fakat onsuz, sinir sistemi yumuşak geçişli doğal hareketleri üretmek için gerekli anlık ayarlamaları yapamaz. Tyler sözlerini şöyle bitirdi:

Çalışmalarımızda ilerlerken, muhtemelen en önemli şey, duyusal geribildirimdir. Protezi, bir araç olmaktan çıkarıp bir ele döndüren şey, budur.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
14
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 6
  • Bilim Budur! 5
  • Tebrikler! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Umut Verici! 3
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • İnanılmaz 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Wired | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 11:38:09 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1956

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
G. Miller, et al. Beyinde Dokunma Hissi Yaratan Biyonik Eller!. (13 Şubat 2014). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/1956
Miller, G., Ölez, Ş., Bakırcı, Ç. M. (2014, February 13). Beyinde Dokunma Hissi Yaratan Biyonik Eller!. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/1956
G. Miller, et al. “Beyinde Dokunma Hissi Yaratan Biyonik Eller!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Şule Ölez, Evrim Ağacı, 13 Feb. 2014, https://evrimagaci.org/s/1956.
Miller, Greg. Ölez, Şule. Bakırcı, Çağrı Mert. “Beyinde Dokunma Hissi Yaratan Biyonik Eller!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Şule Ölez. Evrim Ağacı, February 13, 2014. https://evrimagaci.org/s/1956.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close