Bazı Sinekkuşları, Diğer Kuşların Duyamayacağı Frekansta Sesler Çıkararak Kur Yapıyor!
eBird
Bu haber 3 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Kuşların duyabildiği frekans aralığını aşan sesleri, sinekkuşlarının duyup duymadığını araştırmak için Science Advances dergisinde yayınlanan bir makalede, bir sinnekkuşu türü olan Ekvadorlu Hillstar'ın (Oreotrochilus chimborazo) sinirsel ve davranışsal özellikleri gözlendi.[1] Çalışmada sinekkuşları, oynatılan yüksek frekanslı seslere karşı vücut duruşlarını değiştirerek tepki gösterdi. Davranışsal ve sinirsel gözlemler, sinekkuşlarının yüksek frekanstaki sesleri duyabildiğini ortaya çıkardı.
And Dağları'nın yüksek enlemlerinde yaşayan bir sinek kuşu olan O. chimborazo, bugüne kadar bilinen herhangi bir kuşun vokalizasyonuna göre çok yüksek (13.4 kHz kadar) yüksek frekanslı şarkı üretiyor. Bu şarkının frekansı, aynı zamanda çoğu kuşun işitme aralığının da (2-8 kHz arası) çok ötesindedir. Sinekkuşları bu açıdan, bazı baykuşlar dışındaki kuşların da yüksek frekanstaki sesleri duyabildiğine dair bir örnek oluşturuyor.
Ancak baykuşların aksine sinek kuşlarında yüksek frekansta duyma özelliği, avlanmak için değil, özellikle de erkeklerin kur yapması amacıyla evrimleşti. Dişi sinek kuşları ise erkeklerin aksine daha düşük rakımlarda bulunuyor ve erkekler onlara kur yaparken kendileri de tüneme, yiyecek arama, yuva yapma gibi (bir su kaynağının yakınında olmak üzere) davranışlar gerçekleştiriyor.
Yuva yapılan yerde akış halindeki su kaynağı yüksek rakımlı bölgelerdeki rüzgar sesinin üstlendiği rolü üstleniyor: ek bir ortam gürültüsü (İng: "ambient noise") yaratıyor. Yüksek frekans (HF) sesler üreten (özellikle kur yapılan dönemi kastediyoruz) diğer And bölgesinin sinek kuşu türleri incelendiğinde, yüksek frekanslı seslerinin ortam gürültüsünün baskılanması için geliştirildiği anlaşıldı. Bunun yanı sıra sinek kuşu erkeklerinin kendilerine ait bölgelerde daha yüksek sesler çıkardığı da tespit edildi. Bu, HF seslerin geliştirilmesinin aynı zamanda bireylerin bulundukları alanları korumaları için (territoriality) bir adaptasyon da olduğunu gösteriyor.
O. chimborazo’da diğer kuşların aksine vokal organ (syrinx) göğüs kafesinin dışında bulunmaktadır, bu da O. Chimborazoların yüksek frekans (İng: "high frequency" ya da kısaca "HF") seslerin üretimi ve algılanışı için adaptasyonlar geliştirmesini diğer kuşlardan ayırt eden bu özelliğin açıklaması olarak karşımıza çıkarıyor.
Sadece davranışsal değil, sinirsel anlamda da sinek kuşlarının yüksek frekanstaki sesleri duyabildiğine ilişkin kanıtlar mevcut. Bu kanıtların tespiti için sinek kuşlarının beyinlerinde ZENK'e verilen tepki incelendi. Ekvador bölgesindeki Chimborazo dağının çevresindeki iki bölgeden O. chimborazo sinek kuşları toplandı. Birbirlerinden izole edilen sinek kuşları, deneyin başlangıcından itibaren 15 dakikada bir sükroz çözeltisi ile inşa edilen akustik bir odada beslendiler. 25 dakika boyunca sessizlik ya da yüksek frekanslı bir şarkı olan uyaranlara maruz bırakıldılar ve beyinlerinin olabilecek en yüksek ZENK protein seviyelerine ulaşması için oda içinde 65 dakika daha dinlendirildiler. ZENK deneyi sonucunda yüksek frekanstaki sesleri duyduklarında ZENK proteini üretimlerinin arttığı gözlemlendi (Görsel 2'de bunu görebilirsiniz).
Vokal iletişim; saldırganlık, bölgesel rekabet, kur yapma gibi çeşitli sosyal bağlamların temel bir bileşenidir. Vokal sinyallerin etkili olabilmesi için alıcı bunları tespit edebilmeli ve hangi amaçla gönderildiğini ayırt edebilmelidir. Deney sonucu elde edilen bulgular akustik olarak zorlu koşullarda sosyal etkileşimleri kolaylaştırmak için vokal sinyallerin ve işitsel algının birlikte evrimi konusundaki bilimsel anlayışı genişletmeye katkıda bulunabilir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
2
-
2
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- ^ F. G. Duque, et al. High-Frequency Hearing In A Hummingbird. (17 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 14 Temmuz 2021. Alındığı Yer: Science Advances doi: 10.1126/sciadv.abb9393. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 18:10:07 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9135
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
