Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Bakteri Hücrelerinin Aslında Dünya'nın En Küçük ''Gözleri'' Olduğu Keşfedildi!

Bakteri Hücrelerinin Aslında Dünya'nın En Küçük ''Gözleri'' Olduğu Keşfedildi!
2 dakika
7,174
Tüm Reklamları Kapat

Hiç izleniyormuşsunuz hissine kapıldınız mı?

Bilim insanları beklenmedik bir keşif yaparak, ufacık göz küreleriymiş gibi davranan yapılar sayesinde bakterilerin, dünyayı insanlarınkine benzer işlevsellikte gördüklerini buldular.

Tüm Reklamları Kapat

Bu buluş, kayaların ve çakıl taşlarının üzerinde kimi zaman yeşil bir tabaka oluşturan siyanobakterileri inceleyen İngiliz ve Alman araştırmacılar tarafından tesadüfen gerçekleşti. Bakterilerin bir ışık kaynağının konumunu algılayarak ona doğru hareket ettikleri (bu olguya “fototaktizm” deniyor) zaten biliniyordu, fakat şimdiye kadar bunu nasıl yaptıkları anlaşılamamıştı. Londra'daki Queen Mary Üniversitesinden mikrobiyolog Conrad Mullineaux bu konuyla ilgili şunları söylüyor:

Bunu şans eseri fark ettik. Bir yüzey üzerinde tuttuğumuz bakteri hücrelerine, ışığa doğru olan hareketlerini izlemek amacıyla, sadece bir yönden ışık veriyorduk. Aniden, hücrelerin içinde, toplanmış halde duran bu parlak noktaları gördük. Çok şaşırmıştık! Bunun ne anlama geldiği ise gayet açıktı.

Araştırmacıların tatlı su göllerinde ve nehirlerinde bulunan bir siyanobakteri türü olan Synechocystis üzerinde çalışırlarken keşfettikleri şey, bu bakterilerin hücre gövdelerinin bir lens gibi davrandığıydı. Işık, hücrenin küre şeklindeki yüzeyine çarpınca, kırılıp hücrenin diğer tarafındaki bir noktaya yansıyordu. Bu da hücrenin, kendini ileri doğru itmesini sağlayan ve “pili” olarak adlandırılan küçük, dokunaç benzeri yapıları kullanarak, iç odak noktasından ışık kaynağına doğru hareket etmesine sebep oluyordu.

Tüm Reklamları Kapat

Hayret verici olan şey ise, bilim insanlarının bakteriler üzerinde yüzyıllar boyunca çalışıp da bakteriyel hücre gövdesinin, işlevsel olarak, bir göz küresine veya bir fotoğraf makinesi merceğine olan benzerliğini fark etmeyişleriydi. Dahası, Mullineaux ve meslektaşları bunu, çapı sadece üç mikrometre (0.003 mm) olan inanılmaz derecede küçük bir canlıda şans eseri keşfetmişti. Mullineaux bu durumu şöyle açıklıyor: 

Bakterilerin optik nesneler olduğuna dair yaptığımız gözlem deneylerle sabit. Fakat bunu bizzat görene kadar böyle bir olgu hiç aklımıza gelmemişti. Son 340 yıldır bilim insanlarının mikroskop altında bakterileri inceliyor oluşuna rağmen, hiç kimse tarafından fark edilmemişti üstelik.

“eLife” adlı bir dergide yayınlanan bulgular, bakterilerin dünyayı insanların görüş gücüne eşdeğer şekilde algıladığını değil; algının, ışığa dayalı mercek işleyişine benzer şekilde gerçekleştiğini gösteriyor.

Araştırmacılara göre bir Synechocystis hücresi, insan gözünden yaklaşık yarım milyar kat daha küçük. Sahip olduğu çok daha düşük çözünürlük ise, sadece, nesnelerin bulanık ve kaba hatlarıyla algılanmasını sağlıyor. Ekibin diğer bir üyesi ve Almanya'daki Freiburg Üniversitesinden Annegret Wilde şöyle söylüyor: 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bakterinin ışığı algılamasının ve hayvanlardaki çok daha karmaşık görüşün ardındaki fiziksel ilkeler birbirine benziyor, fakat biyolojik yapılar birbirinden farklı.

Ancak bu basit yapılı görüş, bakteriler için yaşamsal öneme sahip bir beceri. Eğer ki canlılar ışığı algılayamayıp ona doğru hareket etmeselerdi, sağkalımları için yaşamın başlangıcından beri hayli önemli olan fotosentezi yapamazlardı. Çalışmaya doğrudan katılmamış, Almanya'daki Max Planck Gelişimsel Biyoloji Enstitüsünde bir araştırmacı olan Gaspar Jekely şöyle söylüyor:

Bu işleyiş kayıp haldeydi. Bunu bilmiyorduk ve bu çok mükemmel bir kanıtlama. Aynı zamanda hayret verici! Siyanobakteriler 2,7 milyar yaşında. Sonuç olarak bu mekanizma, herhangi bir hayvanın göz yapısından çok daha eski ve tahminen de çok uzun zamandan beridir var.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Korkutucu! 1
  • Muhteşem! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: ScienceAlert | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 10:56:25 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4206

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Kategoriler ve Etiketler
Tümünü Göster
Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
P. Dockırıll, et al. Bakteri Hücrelerinin Aslında Dünya'nın En Küçük ''Gözleri'' Olduğu Keşfedildi!. (20 Şubat 2016). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4206
Dockırıll, P., Zaloğlu, O., Bakırcı, Ç. M. (2016, February 20). Bakteri Hücrelerinin Aslında Dünya'nın En Küçük ''Gözleri'' Olduğu Keşfedildi!. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/4206
P. Dockırıll, et al. “Bakteri Hücrelerinin Aslında Dünya'nın En Küçük ''Gözleri'' Olduğu Keşfedildi!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Ozan Zaloğlu, Evrim Ağacı, 20 Feb. 2016, https://evrimagaci.org/s/4206.
Dockırıll, Peter. Zaloğlu, Ozan. Bakırcı, Çağrı Mert. “Bakteri Hücrelerinin Aslında Dünya'nın En Küçük ''Gözleri'' Olduğu Keşfedildi!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Ozan Zaloğlu. Evrim Ağacı, February 20, 2016. https://evrimagaci.org/s/4206.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close