Aynaya Bakarken Aslında Geçmişimizi Görüyoruz!

Saçlarınızı yapmak için aynanın karşısına geçtiğinizde aslında şu anı değil geçmişimizi gördüğünüzü biliyor muydunuz? Bu, ilk defa duyulduğunda oldukça şaşırtabilir: "Nasıl yani? Şu an ben geçmişime mi bakıyorum? İyi de bu nasıl olur?"

Aynanın karşısına geçip oturun. Öncelikle yavaş yavaş elinizi sallayın. Tek gördüğünüz şey, sizinle birebir aynı hızda, aynı şeyleri yapan bir yansımanız olacaktır. Ellerinizi daha da hızlı sallayın. Değişen hiçbir şey olmayacak. Yansımanız, sizinle birebir aynı hızda olacaktır. Buna rağmen, gördüğünüz ufak bir farkla geçmişiniz. İzah edelim:

Aynada Görüntümüz Nasıl Oluşuyor?

Aslına bakarsak her cisim, ışığı birazcık da olsa yansıtır ama aynanın yüzeyi parlak ve pürüzsüz olduğu için ışığı daha çok yansıtır. Bizim aynada oluşan görüntümüzü görebilmemiz için herhangi bir ışık kaynağından çıkan fotonların yüzümüze çarptıktan sonra aynaya ulaşıp normalle -aynaya dik olarak çizilmiş bir çizgi hayal edin- gelme açısına eşit olarak yansıması gerekir.

Fen Bilimi

Yansıyan ışık ilk olarak gözümüzde korneaya gelir, orada ilk kez kırılır ve göz bebeğinden içeri girer. Göz bebeğine gelen ışınlar göz merceğine gelir, ikinci kez kırılır ve camsı cisimden içeri geçer. Camsı cisimden geçen ışınlar ağ tabakada bulunan sarı lekede ters görüntü oluşturur. Oluşan ters görüntü görme sinirleri ile beyne ulaşır ve beyindeki görme merkezinde cismin net, renkli, düz görüntüsü oluşur.

Siz aynadan yansıyan görüntünüzün beyne ulaşma sürecini okurken 34 saniyeye yakın bir süre geçti. Peki bu gerçekte ne kadar hızlı? Tüm bunlar kaç saniyede gerçekleşiyor? Hesaplayalım:

Işık hızı yaklaşık olarak 300.000.000 m/s'dir. İlk olarak yaklaşık 1 metre uzağımızda bulunan bir aynaya ışınların ulaşma süresini bulalım. Işık kaynağından çıkan ışınların yüzümüze çarptıktan sonra aynaya ulaşma süresi 1/300.000.000'dan $3.3*10^{-9}$ saniyeye denk gelir. Yani yaklaşık 3 saniyenin 1 milyarda biri! Aynaya ulaşan görüntümüzün gözümüze gelme süresi de bu sayıya eşittir. O zaman bu sayıyı ikiyle çarpalım. İşte $6.6*10^{-9}$ saniyede tüm bunlar gerçekleşti.

Yani biz, 1 metre uzaktaki bir aynaya her baktığımızda, kendimizin $6.6*10^{-9}$ saniye önceki görüntüsünü görmüş oluyoruz! Tabii ki bu süre, beynimizin iki an arasındaki farkı algılama kapasitesinin çok ama çok üzerinde! Dolayısıyla bu süreyi algılamamız imkansız. Ama bu, aynaya baktığınızda geçmişi gördüğünüz gerçeğini değiştirmiyor.

Çünkü bunu 1 metre değil de, 1 ışık yılı, yani 9 katrilyon metre ($9.4*10^{15}$ metre) düzeyinde düşünecek olursanız, bu geçmiş etkisini çok daha iyi anlayabilirsiniz. Eğer ki 1 metre değil de, 9 katrilyon metre uzaktaki bir aynaya bakabilecek olsaydınız, ışığın o aynaya ulaşıp sizin gözünüze dönmesi 2 yıl sürerdi! Yani aynada gördüğünüz, sizin 2 yıl önceki haliniz olurdu.