Ameliyat Sonrasında Müzik Dinlemek Ağrı ve Kaygıyı Azaltıyor!

Ameliyat sonrası iyileşmenizi hızlandırmanın farklı bir yolunu mu arıyorsunuz? San Francisco'da düzenlenen Amerikan Cerrahlar Koleji (ACS) 2024 Klinik Kongresi'nde sunulan araştırmaya göre, bunun anahtarı müzik dinlemekte olabilir.

Elk Grove'daki Kaliforniya Northstate Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden araştırmacılar, müziğin ameliyat sonrası iyileşmeye olan etkisini inceleyen 3.736 çalışmayı analiz ederek listeyi 35 araştırma makalesine indirdi.

Tüm çalışmalar, ağrı ve kaygı gibi hastalık durumlarının yanı sıra kalp atış hızı ve opioid kullanımıyla ilgili veriler içeriyordu. Araştırmacılar, analizlerinde ameliyat sonrası ister kulaklıkla ister hoparlörle olsun müzik dinlemenin iyileşme sürecindeki hastalar üzerinde bazı gözle görülür etkileri olduğunu tespit etti. O etkiler şu şekildedir:

• Daha düşük ağrı seviyeleri: Müzik dinleyen hastalarda ameliyatın ertesi günü istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde ağrıların azaldığı görüldü. Ağrı, hastaların kendi ağrı seviyelerini bildirdiği ve doğru çalıştığı bilinen iki ölçek kullanılarak ölçüldü. Sayısal Derecelendirme Ölçeği'nde yaklaşık %19 azalma ve Görsel Analog Ölçeği'nde yaklaşık %7 azalma gözlendi.
• Daha düşük kaygı seviyeleri: Analiz edilen tüm çalışmalarda hastaların kendi bildirdikleri kaygı seviyeleri, 80 puanlık bir ölçekte değerlendiren Durumluk-Sürekli Anksiyete Envanteri (İng: State-Trait Anxiety Inventory) ile yapılan değerlendirmeye göre yaklaşık 2,5 puan, yani %3 oranında azalmıştır.
• Daha az opioid kullanımı: Müzik dinleyen hastalar, ameliyattan sonraki ilk gün müzik dinlemeyenlere kıyasla daha az morfin kullanmıştır. Müzik dinlemeyenler morfin kullanımı için 1,654 mg iken müzik dinleyenlerin ortalaması 0,758 mg olarak tespit edilmiştir.
• Daha düşük kalp atış hızı: Müzik dinleyen hastaların kalp atış hızının, müzik dinlemeyenlere kıyasla dakikada yaklaşık 4,5 atım daha düşük olduğu tespit edildi. Araştırmacılar, kalp atış hızını sağlıklı bir aralıkta tutmanın oksijen ve besin maddelerinin , özellikle ameliyat edilen bölgelere etkili bir şekilde ulaşmasını sağlayarak iyileşmeyi desteklediğini belirtti. Ayrıca, kalp atış hızının 100'ün üzerine çıkması, atriyal fibrilasyon gibi hayatı tehdit edebilecek anormal kalp ritimlerine yol açabilir.

Çalışmanın kıdemli yazarı, Kaliforniya Northstate Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde cerrahi alanında profesör olan Dr. Eldo Frezza şöyle anlatıyor:

Ameliyattan sonra hastalar uyandığında bazen gerçekten korkmuş hissederler ve nerede olduklarını bilmezler. Müzik, ayılmayı kolaylaştırmaya yardımcı olabilir ve bu geçiş sırasındaki stresi azaltabilir.

Dr. Frezza ve ekibi, meditasyon veya pilates gibi önemli ölçüde konsantrasyon veya hareket gerektiren daha aktif eylemlerin aksine, müzik dinlemenin daha pasif bir deneyim olduğunu ve hastaların ameliyattan hemen sonra fazla efor harcamadan bunu kolayca uygulayabileceğini belirtiyor. Çalışmanın baş yazarı ve Kaliforniya Northstate Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde üçüncü sınıf öğrencisi olan Shehzaib Raees, şöyle ekliyor:

Daha az acı çektiklerini kesin olarak söyleyemesek de çalışmalar hastaların daha az acı hissettiklerini algıladıklarını gösterdi ve bunun da en az diğerleri kadar önemli olduğunu düşünüyoruz. Müzik dinlerken kendinizi dış dünyadan soyutlayabilir ve rahatlayabilirsiniz. Bu sırada yapmanız gereken çok bir şey yoktur ve kendinizi sakinleştirebilirsiniz.

Ekip ayrıca müzik dinlerken kortizol seviyelerindeki azalmanın hastaların ameliyattan sonraki iyileşme süreçlerini kolaylaştırmada rol oynayabileceğini de vurguluyor. Yapılan analiz sırasında hastaların müzik dinleme süresi gibi bazı faktörlerin analizde kontrol edilmediğini belirtmekte fayda var. Araştırmacılar, gelecekteki araştırmalarda müziğin cerrahi ortamda ve yoğun bakım ünitesinde kullanımını değerlendirmek amacıyla bir pilot program üzerinde çalışacak. Dr. Frezza ise son olarak ameliyattan sonra kendinizi iyi hissediyorsanız, hoşunuza giden müziği dinlemenizi öneriyor:

Belirli bir müzik türünün diğerinden daha iyi olduğunu söylemeye çalışmıyoruz. Müziğin ameliyat sonrasında insanlara farklı şekillerde yardımcı olabileceğini düşünüyoruz çünkü müzik rahatlatıcı olabilir ve sizi tanıdık bir yerde gibi hissettirebilir.