D vitamini Nedir?
Metabolik faaliyetlerde yer alarak önemli bir yere sahip olan D vitamini, %90 oranında ciltte güneş ışığıyla sentezlenirken %10 oranında besinlerle alınır. Eksikliğinde halsizlik, vücudun belli yerlerinde ağrı, özellikle saç dökülmesi, depresyon, değişken ruh hali, uykusuzluk, kilo vermede güçlük çekme gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Yaşlılar D vitamini eksikliği riski altındadır. D vitamini olmadan kemikler, yumuşak, ince ve kırılgan hale gelebilir.
D vitaminini Nasıl Alabiliriz?
En temel kaynağı güneş olarak bilinir. Bu doğrudur. Kapalı ortamlarda çalışmak veya kapalı giysiler giyiyorsanız bu seçenek zor olabilir. Tabii ki en önemli ve işe yarar seçenek güneş olmasına rağmen alternatif olarak şu besinler sayabiliriz:
- Yağlı balıklar (somon, uskumru gibi)
- Kefir, süt ve süt ürünleri
- Mantar
- Brokoli
- Maydonoz
- Fındık
- Avokado
- Isırgan otu
- Yulaf
- Yumurta sarısı
En iyi seçeneğin güneş olduğunu belirtmiştik fakat aklımızda şu soru beliriyor: ''Güneş ışınları cilde zarar veriyor, buna rağmen güneşe çıkmalı mıyız?'' ya da ''Güneş kremi sürmek D vitamini almamıza engel mi?
Bu soruların kafamızı karıştırması gayet doğal. D vitamini, güneş ışığından gelen ultraviyole ışınların (UV) deri üzerindeki yağları harekete geçirmesiyle üretiliyor. Ancak ultraviyole ışınlar, dünya genelinde en yaygın kanser türlerinden biri olan deri kanserinin de en önemli sebebi.
Güneşten gelen UV ışınları üçe ayrılır
- UVA (cilt kanserini oluşturabilir ve yaşlanmayı hızlandırır)
- UBV (D vitamini üretmesinden sorumlu olan ışın)
- UVC (yeryüzüne ulaşmaz)
Bu demek oluyor ki, UBV ışınını almak için güneş ışınlarının dünyaya dik konumda geldiği saatlerde çıkmalıyız. Ülkemizde kaba taslak 11.00 - 16.00 arasında diyebiliriz. Bu saatler arasında güneş kremini, güneşe çıkmadan önce değil, yaklaşık 5 dakikalık bir güneş ışığı maruziyetinden sonra sürmeliyiz. 5 dakika olarak belirttiğimiz bu süre cilt yapısı, hava durumu, gibi faktörlere göre değişmekle beraber, yaklaşık derimizin hafifçe ısınması için yeterli bir süredir.
D vitamini Kontrolü
D vitamini takviyesi alan bireylerin 6 ayda bir kan tahlili yaptırarak D vitamini seviyesine baktırmalılar. Yukarıda belirtilen eksiklik durumundaki belirtileri yaşıyorsanız doktorunuzla görüşüp kan tahlili yaptırmanızda fayda var.
Eksikliği kadar D vitamini fazlalığı da sağlığımız açısından oldukça kötü bir durum. Bu yüzden tedavi amaçlı D vitamini almak istiyorsanız lütfen kan tahlili yaptırınız. Kan tahlili sonucuna bakılarak hangi dozajda verilmesi gerektiğini doktorunuz belirleyecektir.
Kaynaklar
- E. S. Grubu. D Vitaminini Yükseltmek İçin Ne Yapmalıyız? - Erdem Hastanesi. Alındığı Tarih: 29 Eylül 2023. Alındığı Yer: Erdem Sağlık Grubu | Arşiv Bağlantısı
- bio bellinda. Güneş Kremleri D Vitamini Alımını Engeller Mi? | Biobellinda. Alındığı Tarih: 29 Eylül 2023. Alındığı Yer: biobellinda | Arşiv Bağlantısı
- D. S. ÖZDEMİR. D Vitamini Ve Güneş Kremleri. Alındığı Tarih: 29 Eylül 2023. Alındığı Yer: drserhatozdemir | Arşiv Bağlantısı
