113 Milyon Yıllık Cehennem Karıncası Fosili Keşfedildi!

Bugün yeryüzünde sürünen trilyonlarca karınca dolaşıyor olabili, ancak Kretase dönemine ait soyu tükenmiş "cehennem karıncaları"nın vahşetiyle azı yarışabilir. Haidomyrmecinae alt familyasına mensup bu karıncaların tıpkı çim biçmek için kullanılan veya Azrail kostümünün ayrılmaz bir parçası olan orağa benzeyen son derece özelleşmiş çeneleri bulunuyordu. Uzmanlar, bu çeneleri çaresiz avlarını sabitleyip son darbeyi vurmak için kullandıklarını düşünüyor.

Şimdi, Brezilya'daki bir ekip, bilim dünyasının şimdiye kadar bilinen en eski cehennem karıncası örneğini temsil eden 113 milyon yıllık bir cehennem karıncası keşfetti. Kireçtaşında korunan karınca ile ilgili çalışma, Current Biology dergisinde yayınlandı. Çalışmanın ortak yazarı ve São Paulo Üniversitesi Zooloji Müzesi'nden paleontolog Anderson Lepeco, şöyle anlatıyor:

Ekibimiz, karıncaların tartışmasız en eski jeolojik kaydını temsil eden yeni bir fosil karınca türü keşfetti. Bu keşfi ilginç kılan, tuhaf avcı adaptasyonlarıyla bilinen soyu tükenmiş cehennem karıncalarına ait olmasıdır. Eski bir soyun parçası olmasına rağmen özelleşmiş anatomik özelliklerinin olması modern karıncalardan farklı benzersiz avlanma davranışları olabileceğini gösteriyor.

Ekibe göre Brezilya'da bir cehennem karıncasının bulunmuş olması bu böceklerin evrimlerinin erken dönemlerinde dünya geneline yayıldığını ve çeşitlendiğini ortaya koyuyor.

En eski cehennem karıncaları, daha önce kireçtaşı yerine Jurassic Park filmine benzer şekilde kehribar içinde korunmuş halde Burma ve Fransa'da bulunmuştu. Lepeco, şöyle anlatıyor:

Kehribarda korunmuş cehennem karıncaları daha keşfedilmiş olsa da biz ilk kez bir kaya fosilinde görüntüleme şansına eriştik.

Ekip, "olağanüstü derecede iyi korunmuş" karınca örneğini, Crato Formasyonu'ndan toplanmış büyük bir fosil böcek koleksiyonunu incelerken fark ettiğini belirtiyor. Brezilya'nın kuzeydoğusundaki bu yapı, fosilleri çok iyi şekilde korunmuş fosiller ile tanınıyor ve örnekler São Paulo Üniversitesi Zooloji Müzesi'nde saklanıyor. Lepeco süreci şöyle anlatıyor:

Bu sıra dışı örnekle karşılaştığımızda, yalnızca yeni bir tür olarak değil, aynı zamanda Crato Formasyonu'ndaki karıncaların olduğunun kesin kanıtı olduğunu anında fark ettik. Bu bulgu, hem özel koleksiyonların hem de müzelerdeki mevcut koleksiyonların titizlikle incelenmesinin önemini vurgularken Brezilya paleontolojisine ve ülkenin henüz keşfedilmemiş fosil böcek faunasına dikkat çekiyor.

Ekip, antik böceği daha yakından incelemek için mikro-bilgisayarlı tomografi görüntülemeyi kullandı. Bu görüntüleme tekniği, bir örneğin içini görüntülemek için X-ışınları kullanıyor. Yapılan incelemede yeni keşfedilen bu karıncanın yalnızca Myanmar'da bulunan Birmanya kehribarı adı verilen bir tür kehribar içinde korunmuş örneklerden bilinen cehennem karıncalarıyla yakından ilişkili olduğu ortaya çıktı. Birmanya'dan bu kadar uzakta, kireçtaşında korunmuş bir cehennem karıncasının bulunmuş olması, bu karıncaların Dünya'ya dağıldığını ve muhtemelen Kretase karasal kütlelerini birkaç kez geçtiğini gösteriyor. Ancak ekibi en çok heyecanlandıran konu cehennem karıncasının benzersiz özellikleriydi. Lepeco, şöyle anlatıyor:

Cehennem karıncası özelliklerini görmeyi bekliyorduk ancak beslenme organı bizi oldukça şaşırttı.

Modern karıncalar tipik olarak yana doğru hareket eden alt çenelere sahiptir. Bu türde ise bu türün, kafaya paralel olarak öne doğru uzanan çene kemikleri ve gözlerine daha yakın yüz çıkıntıları bulunuyordu. Lepeco şöyle devam ediyor:

113 milyon yıl öncesine ait bu kadar anatomik olarak özelleşmiş bir karınca bulmak, bu böceklerin karmaşık adaptasyonları ne kadar hızlı geliştirdiğimize dair varsayımlarımıza meydan okuyor. Karmaşık morfoloji, bu en eski karıncaların bile, modern akrabalarından önemli ölçüde farklı ve sofistike stratejiler evrimleştirdiğini gösteriyor.

Çoğu fosil keşfinde olduğu gibi, bu yeni örnek de cehennem karıncasının benzersiz adaptasyonlarına hangi evrimsel baskıların yol açtığına dair daha geniş sorular ortaya çıkarıyor. Gelişmiş görüntüleme araçlarıyla yapılacak daha sonraki çalışmalar, milyonlarca yıllık sırları açığa çıkarabilir.