X Kuşağı'nın Evrime Yönelik Değişen Fikirleri Bilim Okuryazarlığının Önemini Gösteriyor!

1925'teki Scopes Maymun Davası'nın yüzüncü yıldönümü yaklaşırken, Amerikalılar ile yapılan yeni bir çalışma X kuşağının evrime yönelik tutumlarının yaşlandıkça değiştiğini gösteriyor.

Michigan Üniversitesi Sosyal Araştırmalar Enstitüsü'nde araştırmacı olan Jon D. Miller tarafından yönetilen çalışma, ortaokul ve lise öğrencilerinin evrime karşı belirsiz tutumlar sergileme eğilimindeyken, liseden mezun olup üniversiteye gittiklerinde ve işgücüne katıldıklarında bu tutumların daha katı bir hâl aldığını ortaya koydu. Miller, şöyle anlatıyor:

Bazıları evrime bakış açısının hâlâ önemli bir sorun olup olmadığını sorgulayabilir ve bunu zararsız bir merak olarak görebilir. Ancak Amerikalı yetişkinlerin önemli bir azınlığı insanların daha önceki hayvan türlerinden evrimleştiğini reddetmesine karşın bilim ve teknoloji gelişmeye devam ediyor. Bununla birlikte, son yıllarda temel biyolojik yapıların anlaşılmasının bu konudaki kamuoyunu ve siyasi tartışmaları bilgilendirmeye yardımcı olacağı çok sayıda kamu politikası örneği olduğuna inanıyoruz.

Public Understanding of Science dergisinde yayınlanan çalışmada, 1971–1974 yılları arasında doğan yaklaşık 5.000 katılımcının ortaokuldan orta yaşa kadar olan 33 yıllık yaşam sürecine yönelik veriler incelendi.^[1]

Bilime yönelik tutumlar üzerine yapılan araştırmalarda genellikle ya tek bir anket ya da farklı katılımcılarla yapılan bir dizi anket kullanılır. Miller, Amerikan Yaşamı Boylamsal Çalışması'nın otuz yıllık kaydını kullandıklarını, bu sayede spesifik olarak bir bireyin tutumunun on yıllar boyunca nasıl değiştiğini anlayabildiklerini belirtiyor.

Araştırmaya göre ortaokul ve lise öğrencilerinin evrim konusundaki tutumu büyük ölçüde belirsizdir. Öğrencilerin üçte biri evrim konusunda hiçbir tutumunun olmadığını belirtirken, %44'ü ise "Bildiğimiz şekliyle insanoğlu daha önceki hayvan türlerinden gelişmiştir." ifadesinin doğru veya yanlış olabileceğini söylemektedir.

Liseden sonraki 15 yıl boyunca X Kuşağındaki genç yetişkinlerin %28'i evrimin kesinlikle doğru olduğu sonucuna varırken, %27'si ise evrimin kesinlikle yanlış olduğunu düşünmektedir. Çalışmanın yazarlarından Michigan Tıp Fakültesinde profesör olan Mark Ackerman, şöyle yorumluyor: 

Bu sonuçlar, lise sonrası eğitimin, ilk kariyer deneyimlerinin ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki siyasi sistemin kutuplaşmasının etkisini göstermektedir.

Daha sonraki 15 yıl incelendiğinde (yani 30'lu yaşların başından 40'lı yaşların sonuna kadar) evrimi kesinlikle doğru olarak gören bireylerin oranında küçük bir artış (%30) olurken evrimi kesinlikle yanlış olarak görenlerin oranında küçük bir düşüş (%23) bildirilmiştir. Bu sonuçlar, katılımcıların önemli bir kısmının kendi seçtikleri bir kariyere girmesi, bir aile kurması ve toplumlarıyla daha fazla ilgilenmeye başlamasıyla hayatlarındaki istikrarı yansıtmaktadır.

Çalışmada evrimin kabulü ve reddi ile ilgili birçok faktör incelendi. Üniversite düzeyinde fen dersleri deneyimi olmak, ileri derecede bir diploma sahibi olmak, bilimsel okuryazarlığını geliştirmek gibi eğitim faktörleri; evrimin kabulünün güçlü belirleyicileri iken köktendinci inançlarla ilgili faktörler evrimin reddinin güçlü belirleyicileri olma eğilimindeydi. Miller sözlerini şöyle bitiriyor:

Benzersiz bir boylamsal veri kümesi üzerinde yaptığımız analiz, bilimsel bir konuya yönelik tutumların gelişimini daha önce görülmemiş ayrıntılarla incelememize olanak tanıdı. Evrim, 21. yüzyılda biyolojik okuryazarlığın ve bilimsel okuryazarlığın merkezinde yer almaya devam edeceği için halkın evrime yönelik tutumlarını anlamak özel bir önem taşıyor.