Yatay Göz Bebeğine mi Sahipsiniz? Muhtemelen Avsınız!
Gordon Love
- Çeviri
Görüş, hayvanlar aleminde çok önemli bir etken. Görmek, hayvanların avcılardan kaçmasına, avlarını yakalamasına yardımcı olur; görüş, onların yemek bulmada kullandıkları yegane duyudur. California Berkeley ve Durham Üniversitesinden bir grup araştırmacı, hayvanları göz bebeklerinin tiplerine göre sınıflandırarak onların av veya avcı olduklarını söylemeye çalıştı. Başarılı oldular da!
Birazdan bahsedeceğimiz araştırmayı yapmadan önce de bilim insanları bazı hayvanların yarık şeklinde göz bebeklerine sahip olduğunu biliyordu. Söylenene göre, bu tarz gözler gündüz de gece de daha iyi bir görüş sağlıyor. Ancak neden bazı hayvanların göz bebeklerinin yatay bazılarının dikey olduğu bir gizemdi.
Ekip, iki farklı göz bebeğinin nasıl bir görüş sağladığını görmek için bir bilgisayar programından yararlandı. Sonuç şöyle: Göz bebeği yatay olduğunda göze, gözün sağından ve solundan daha fazla ışık giriyor; altından ve üstünden daha az ışık giriyor. Bu görüş, otçul hayvanlara, avcıları çok uzaktan fark etme imkanı sağlıyor.
Ayrıca bu hayvanlar kafalarını eğdiklerinde göz bebekleri yere dik olmak yerine paralel olarak kalıyor, yani çevreyi görmeye devam ediyorlar. Berkeley'den optometri profesörü ve araştırmada görev alanlardan birisi olan Martin Banks şunları söylüyor:
Görüşe ihtiyaç duyulmasının ana sebebi yaklaşan avcıyı fark etme gereğidir, bu yüzden de avcılar kör noktalarını minimize etme gereği duymaktadırlar.
Düşey göz bebeklerinde ise durum avcılar lehine. Bu tip göz bebekleri avcılara, avları ne kadar uzakta da olsa hedeflerine konsantre olma imkanı sağlıyor. Ancak bu durum yere yakın türlerde geçerli. Kaplan ve aslan gibi büyük yapılı türlerde bunu gözlemlemek mümkün değil, onlar yuvarlak göz bebeklerine sahip. Çünkü bu hayvanlar zaten yerden daha yüksekteler ve çevrelerine hakimler.
Araştırmacılar bu genel kuralın dışına çıkabilecek türlerin olduğunu belirtirken, çalışmalarının gözün evrimsel sürecine ışık tutabileceğini düşünüyor. Bu araştırma için ekip kara canlıları üzerinde yoğunlaştı. Sonraki hedefleri bu araştırmayı su ve hava canlılarında uygulamak. Durham Üniversitesi'nden fizik profesörü Gordon Love şunları söylüyor:
Gözün ve görüşün ne kadar etkili olduğunu öğreniyoruz. Bu gözün nasıl işlediği sorsunu tamamlamamıza yardımcı olacak yapboz parçalarından sadece biri.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
3
-
1
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Çeviri Kaynağı: Popular Science | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 18/04/2025 20:36:46 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/3836
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Popular Science. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
