Yemek yerken su içmek zararlı mı? Mide asidini zayıflatıp sindirimi zorlaştırır mı?

Hayır, yemek yerken su içmenin hiçbir zararı olmadığı gibi, yapılan çalışmalar yemek yerken su içmenin besinleri parçalamayı kolaylaştırdığını göstermektedir. Suyun mide asidini seyrelttiği ve bu nedenle sindirimi zorlaştırdığı fikri, en fazla ortaokul düzeyinde düşünmekten kaynaklanmaktadır ve sindirim fizyolojisini tamamen göz ardı etmektedir. Tıp doktorları ve beslenme uzmanları arasında yemek yerken su içmenin gastrik asitleri olumsuz etkileyeceği yönünde hiçbir endişe bulunmamaktadır.^[1]

Sindirim, midede değil, yiyeceklerinizi çiğnemeye başladığınız anda ağzınızda başlar. Çiğneme, tükürük bezlerinize, yiyecekleri parçalamanıza yardımcı olan enzimleri içeren tükürük üretmeye başlamaları için sinyal verir. Yiyecekler midenize girdikten sonra asidik mide suyu ile karışır, bu da onları daha fazla parçalar ve "kimus" (İng: "chyme") olarak bilinen, yoğun bir sıvı üretir. İnce bağırsağınızda kimus, pankreasınızdan gelen sindirim enzimleri ve karaciğerinizden gelen safra asidi ile karışır. Bunlar, her bir besini kan dolaşımınıza emilim için hazırlayarak kimyayı daha da parçalar. Besin maddelerinin çoğu ince bağırsağınızdan geçerken emilir. Bağırsaklarınıza ulaştığında sadece küçük bir kısmı emilmeye devam eder. Besinler kan dolaşımınıza girdikten sonra vücudunuzun farklı bölgelerine gider. Sindirim, artık maddeler dışarı atıldığında sona erer. Ne yediğinize bağlı olarak, tüm bu sindirim süreci 24 ila 72 saat arasında sürer.^[2]

Su içtiğinizde, her şeyden önce ağzınızda üretilen tükürük salgısını pekiştirmiş ve düzenlemiş olmaktasınız. Böylece sindirimin daha en başından daha etkili olmasını mümkün kılmaktasınız. Dahası, yemeklerde yudumladığınız suyun midenizdeki asidi anlamlı düzeyde seyreltebileceği fikri, lise düzeyindeki kimya ve biyoloji bilgisinden yoksundur: İnsan vücudu, yenen yiyeceğe ve midedeki su miktarına bağlı olarak sindirim salgılarını ayarlayabilmektedir.^[3] Bu söylendiğinde, "Ama su yüzünden besinler mideden daha hızlı geçiyor, onu hesaba katmıyorsunuz!" gibi şeyler söylüyorlar. Bu da doğru değil; zira su nedeniyle besinlerin mideyi daha hızlı terk ettiğini gösteren (veya daha hızlı terk ediyorsa da bunun sindirim konusunda negatif bir etkiye sahip olduğunu gösteren) hiçbir çalışma bulunmamaktadır. Tam tersine, yapılan bir çalışmada midenin sıvıları daha hızlı geçirirken, katıları (yiyecekleri) midede tutmaya devam edebildiğini göstermiştir.^[4]

Her şey bir yana, bahsettiğim gibi yemek yerken su içmenin "zararlı" olduğunu söyleyenler, suyun sindirim için önemini tamamen göz ardı etmektedir: Yemek yerken tüketilen sıvılar, büyük yiyecek parçalarının parçalanmasına yardımcı olarak yemek borunuzdan aşağıya ve midenize kaymalarını kolaylaştırır. Ayrıca yemek yerken su içmek, gıda maddelerinin sorunsuz bir şekilde taşınmasına yardımcı olarak şişkinlik ve kabızlığı önler. Ek olarak, bunu iddia edenler, midenin sindirim sırasında mide asidi ve sindirim enzimlerine ek olarak su salgıladığı gerçeğini de göz ardı etmektedirler. Su içmek, bu salgıları kolaylaştırmaktadır. Ve hepsinden önemlisi, sindirim enzimlerin düzgün çalışması için suya ihtiyaçları vardır!

Şu da var: Yemek yerken içtiğiniz su, midenizin daha hızlı dolmasını sağlayarak tokluk hissinin daha hızlı gelmesini sağlayabilir; bu da halihazırda aşırı yüksek kalorili besinlerle beslenen insanların kilo alımını engelleyici bir faktördür. Mesela 12 hafta süren bir çalışmada, her yemekten önce 500 mililitre su içen insanlar, içmeyenlere nazaran o 12 haftada 2 kilogram fazla kilo kaybetmişlerdir.^[5] Ayrıca yemek yerken içtiğiniz her 500 mililitre su, metabolizmanızı hızlandırarak ekstradan 24 kalori yakmanızı sağlamaktadır.^[6][7] Hatta size tavsiyem, ılık su yerine soğuk su içmeniz olur; çünkü vücut sıcaklığında su içen kişilerde bu ekstra kalori yakımı görülmemiştir (sadece soğuk su içenlerde görülmüştür) - ki bunun sebebi çok büyük bir ihtimalle vücudun o suyu ısıtmak için harcadığı enerjiye ihtiyacın kalmamasıdır.^[6]

Yemek yerken su içmenin bir diğer avantajı da su yerine kola gibi (eğer ki diyet veya zero tüketmiyorsanız) yüksek kalorili olabilecek, gazlı içecekleri içme ihtiyacınızın da önüne geçmiş olmanız. Zira yemeklerde şekerli içecekler, süt veya meyve suyu içenlerin aldığı ek kalori oranı, içmeyenlere göre %8-15 arasında!^[8]

Ama açıkçası su içmeseniz de sindirim açısından çok büyük bir kaybınız olmaz; dolayısıyla tıp ve beslenme kurumları, "İlla yemek yerken su da için!" gibi bir öneride bulunmamaktadırlar (tabii ki su içmeye karşı da değillerdir). Eğer yemeğinizle birlikte su tüketmek karnınızda ağrıya neden oluyorsa, kendinizi şişkin hissetmenize neden oluyorsa veya mide reflünüzü kötüleştiriyorsa, içmeyin; yemeklerden önce veya yemek aralarında içmeye çalışın. Sonuçta burada bahsettiğim pozitif etkiler görece küçük ve kişiden kişiye farklılık gösterebilir.^[9][10]

Özetle: Yemeklerde su içmezseniz dünyanın sonu değil, ama gidip de "Yemek yerken su içmek zararlıdır, içmeyin!" demenin bilimsel hiçbir tarafı yok.