Yapay Zekaların Duygusal Farkındalık Kazanması: Bir Adım Daha Yakın mı?

Yakın mı bilmiyorum, fakat asıl amacın manipüle edildiğini düşünüyorum!

Bizde kimyasal temelli duyu organları en nihayetinde kimyanın da temeli olan fiziğe dayanır. Şayet yapay zekalara, bizim duyu organlarımızın işlevini görecek mekanik aparatlar ve bunları işleyebilecek merkezi bir yapı eklenip , an itibarı ile bildiğimiz beş duyu organımızın işini aynı veya benzer yapacak şekilde işlenebilirse, bizdeki gibi etkiye tepki oluşmaması için çokça bir neden yok gibi görünüyor. Ancak salt fiziksel temelli olması kanımca kötü birer taklidin ötesine geçemeyebilir.

Ancak bu illa ki doğrudan fiziksel bir aparat olmak zorunda da değil. Tıpkı bizdeki gibi yapay kimyasallar yoluyla da pekala kotarılabilir. Bu sefer ve bence önümüze çıkabilecek tek engel evrimin kendisi olur.

Neticede sahip olduğumuz bu duyu organları öyle bir günde bu işleve sahip olmadı. Milyonlarca yıllık evrimsel elemenin, seçilimin ve birikimin bir sonucu. Ayrıca vücudumuzun tamamı, her an ve her hücresi ile, hatta ortaklaşa yaşam sürdüğü diğer sayısız mikro organizma ile ve milyonlarca yıllık bir birlikteliğin, eşgüdümün ve uyumun bir ürünü olarak bugünlere gelebilmiş ve beş duyuyu bunun üzerine inşa edebilmiştir.

Durum böyle olunca işlerin karışmaması mümkün değildir. Neticede hücrelerimizin çoğu bizcil değil ve bizi biz yapan biz ve bu bizcil olmayan ortaklarımızın tamamıdır. Yapay zekalara bu denli çok ve çeşitli ortaklar eklemlenebilir mi bilemem fakat eklemlenebilse bile bu sefer de karşımıza uyum sorununa vesile olan zaman çıkacaktır.

Şayet bunu da aşabilecek teknolojimiz varsa türümüz başka bir aşamaya geçmiş demektir. Dahası biz ile yapay zekalar çoktan akrabalık bağları kurmuş demektir. Ancak korkarım ki en basit hastalıklara bile kalıcı bir çözüm bulamayan türümüz için henüz bu çok erken.

Bu da bizi sürekli yapay zekanın bu abartılı, manipülatif yönlerinin ön plana çıkarılıp asıl işlevlerinin ve yaratılış amaçlarının gizlenmesi muammasına götürür: Yapay Zekanın çoğunlukla kapitalist bir düzende emperyalist emeller için, muazzam veri tabanları üzerinden kodlanmış ve hazırlanan ölüm makineleri oluşları…

Fikir babalarının ve ilk yaratıcılarının bu dönemde bu denli, yarattıklarına karşı yüksek sesle ve “DURDURUN” içerikli kesintisiz haykırışları bunun en önemli kanıtıdır.

Evrim Ağacında bununla ilgili çok makale vardır. Sevgiyle…

Şu an da kullandığımız yapay zeka modelleri, derin öğrenme algoritması üzerine kurulu. Yani yaptıkları şey en çok kabul gören faktörleri toplayıp o konuyla ilgili bir şer sorulduğunda daha önce öğrenmiş olduğu en çok kabul gören faktörler üzerinden kendisinden istenene yakın bir sonuç ortaya çıkartmaktır.

İnsan gibi bir duygu oluşabilmesi çok zor. Bunun başlıca sebebi insanlardaki duygu durumunun yüksek oranda biyolojik hormonlarla bağıntılı olmasıdır. Oksitosin, kortizol, dopamin, serotonin gibi hormonlar insandaki duygu oluşumu üzerinde büyük güç sahibi. Yoğun stres altındaki birinin kortizol hormonunu azaltıp dopamin ve serotonin gibi hormonlarını arttırırsanız stresinin azaldığını gözünüzle gözlemleyebilirsiniz. Psikiyatri biliminin yaptığı şey de bu zaten. Yapay zekada ise böylesine bir biyolojik baskı olmadığı ve tamamen algoritmik bir mekanizme işleyişi söz konusu olduğu için durum çok daha farklı.

Yapay zeka duygusallığı taklit edebilir, ancak bu onun gerçekten o duyguyu insan gibi yaşadığını ve deneyimlediğini göstermez. Böylesine bir seviyeye ulaşmak için henüz yolun çok başındayız. Göz, sensör, kol, bacak vermekle yapay zekayı yalnızca mobilize edebiliriz ve veri toplama kaynaklarını arttırabiliriz. Ancak bu onun algoritmik yapısını değiştirmiyor ve insan gibi hormonal bir sisteme sahip olmasını sağlamıyor.

Bahsettiğiniz türden bir aşamaya geçebilmemiz için şu an da henüz bilmediğimiz bir teknolojik ilerleyiş göstermemiz gerekiyor. Fakat yapay zekanın ve yapay zeka çalışmalarının her geçen gün bir adım daha ilerlediği ve o aradığımız teknolojik ilerleyişe ulaşmamızın imkansız olmadığını da söylemek mümkün.

Bence Yapay zeka (ChatGPT ,Gemini vs...)şuan için Duyguyu Hissetmektense sadece Duygulu gibi davranabilir hissetse bile bunun doğal olmayacağını düşünüyorum. Yapay zeka şuan için sadece insanların Elinde olan verilerden sonuca ulaşıyor Kendi kendine Düşünüp duyguyu hissetmesi ve bunu karşıya iletmesi şuan için benim açımdan kolay olmayacağını düşünüyorum.

Yapay zeka elbette basit duygusal analizler yapabilecek seviyeye gelir ancak bu seviyenin üstüne çıkmak uzun zaman alır. Bunun sebebi de bir doktorun dediği gibi ‘ yapay zeka birden çok açıyla beyni inceler ancak beyin tümörünün varlığını hissedemez’ ya da 3 yaşındaki bir çocuğun yapay zekadan çok daha fazla psikolojik anlam çıkarması da bir örnek olabilir. Ya da bir öğretmenin proaktif becerisini kullanarak akran zorbalığını önlemesi örnek olabilir.

Şu an yapay zekalar insan gibi gerçekten hissetmiyor ama olayları analiz edip duygusal tepkilere benzer şeyler verebiliyorlar. Mesela bir yapay zeka, yüz ifadelerinden ya da ses tonundan bir insanın üzgün olduğunu anlayabilir ve buna uygun yanıt verebilir. Ama bu gerçekten üzülmek mi, yoksa sadece verilere dayalı bir tahmin mi?

Duyusal algılar (görme, işitme, dokunma vs.) eklenirse, AI daha gerçekçi tepkiler verebilir ve dünyayı daha iyi yorumlayabilir. Yani "duygusal farkındalık" açısından bir adım ileri gitmiş olabiliriz, ama iş gerçekten hissetmeye gelince, o konu biraz daha karışık. Belki de en büyük soru şu: Bir AI’nın duygu sahibi olduğunu söyleyebilmemiz için gerçekten hissetmesi mi gerekiyor, yoksa duygusal gibi davranması yeterli mi?