Öncelikle soru içerisindeki "Topraktaki elementler insanlarla aynıdır." önermesi doğru mu, ona bakalım.
İnsan vücudundaki en yaygın 10 element ve bulunma sıklıkları:[1]
- Oksijen (%65)
- Karbon (%18)
- Hidrojen (%10)
- Azot (%3)
- Kalsiyum (%1.4)
- Fosfor (%1.1)
- Sülfür (%0.25)
- Potasyum (%0.20)
- Sodyum (%0.15)
- Klor (%0.15)
Yerkabuğundaki en yaygın 10 element ve bulunma sıklıkları:[2]
- Oksijen (%46)
- Silikon (%27)
- Alüminyum (%8)
- Demir (%5)
- Kalsiyum (%3.6)
- Sodyum (%2.8)
- Potasyum (%2.6)
- Magnezyum (%2.1)
- Titanyum (%0.4)
- Hidrojen (%0.1)
Görebileceğiniz gibi ne elementler aynı ne de miktarları... Peki, direkt "toprağa" bakalım.
Topraktaki en yaygın 10 element ve bulunma sıklıkları:[3]
- Silisyum (330.000 mg/kg)
- Alüminyum (71.300 mg/kg)
- Demir (38.000 mg/kg)
- Kalsiyum (13.700 mg/kg
- Potasyum (13.600 mg/kg)
- Sodyum (6.300 mg/kg)
- Magnezyum (6.300 mg/kg)
- Titanyum (4.600 mg/kg)
- Azot (1.000 mg/kg)
- Manganez (850 mg/kg)
Toprak ölçümlerinde karbon, oksijen ve hidrojen elementlerini doğru tespit etmek çok zor; eğer onlar olsaydı muhtemelen ilk üçte onlar olurdu. Ama geri kalanları da görebilmeniz için, en yaygın bulunan elementleri listeledim.
Görebileceğiniz gibi, yerkabuğunun en üst katmanındaki toprağa odaklanacak olursak benzerlikleri azıcık da olsa artırmak mümkün, çünkü en nihayetinde yaşam o katmanda doğup ölüyor ve canlıların vücudundakiler toprağa, toprağın içindekiler özellikle de bitkiler aracılığıyla canlılara karışıyor. Ama yine de arada belirgin bir fark var. Mesela, aşağıdaki grafikte, toprağı oluşturan 4 ana unsuru ve oranlarını görüyoruz:

Görebileceğiniz gibi %45'i inorganik malzeme, %25'i su, %25'i hava, %5'i organik malzeme (mikroorganizmalar ve makroorganizmalar). İnsanın ise %70 civarı su mesela...
Ama belli açılardan zorlanarak, toprak ile insan arasında benzerlikler bulmak çok da zor değil. En nihayetinde belli başlı örtüşmeler olması normal, Dünya da canlılık da aynı yıldız tozlarından geliyor. İnsan, Dünya'da evrimleşen canlılığın soy hatlarından evrimleşti, dolayısıyla onlarla birebir aynı evrimsel tarihi paylaşıyor. Dünya ölü bir gezegen olmadığı için, toprağı da üzerinde yaşayan canlıları daha çok yansıtıyor.
Ayrıca unutmayın, en nihayetinde 118 element var, bunların 15-20 tanesi haricindekiler nadir bulunan elementler. Dolayısıyla hammaddenin belli bir miktarda benzer olması oldukça normal.
Kaynaklar
- Wikipedia. Composition Of The Human Body. (16 Kasım 2021). Alındığı Tarih: 16 Kasım 2021. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
- Wikipedia. Abundance Of Elements In Earth's Crust. (16 Kasım 2021). Alındığı Tarih: 16 Kasım 2021. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
- V. Alekseenko, et al. (2014). The Abundances Of Chemical Elements In Urban Soils. Journal of Geochemical Exploration. doi: 10.1016/j.gexplo.2014.08.003. | Arşiv Bağlantısı