Hayır, erkeklerin beyni saat 8'de veya benzeri bir spesifik saatte küçülmüyor. Bu mit, araştırmaları değil de haber başlıklarını okuyanların kandıkları bir saçmalıktan ibaret.
Bahsettikleri çalışmada, 1 ay boyunca, 26 yaşındaki tek 1 tanecik erkeğin 40 farklı beyin taraması çekildi.[1] Bu taramalar ya sabah 7'de çekildi ya da akşam 8'de. Ve bu 30 gün boyunca akşam yapılan taramalarda, o erkeğin beyninin akşam saatlerinde sabaha nazaran sadece %0.6 oranında daha küçük olduğu bulundu. Bu, diğer çalışmalardan bilindiği üzere erkeklerin vücudundaki steroid hormonlarının sabahtan akşama %70 kadar azaldığı bilgisiyle de örtüşüyor; muhtemelen sebebi de bu.
Şimdi, görülebileceği üzere bu, büyük genellemeler yapılamayacak bir çalışma. Her şeyden önce, sadece ve sadece 1 deneğin verilerine dayanıyor. Sadece ve sadece 30 günlük bir veriye dayanıyor. Ve hepsinden önemlisi, gün boyunca her saat veya her dakika görüntüleme yapılmış değil, 13 saat farkla 1'er tanecik görüntüleme yapılmış; akşam olan da hasbelkader 20'de yapılmış. Dolayısıyla "Erkek beyni tam da saatler 20:00'a geldiğinde birdenbire küçülüyor!" minvalinde atılan başlıklar tamamen hatalı.
Daha ziyade, gün boyunca, inanılmaz küçük bir aralıkta (%0.6) küçülüp, genişliyor, küçülüp, genişliyor denebilir. Erkeklerde de kadınlarda da farklı organlarda bu tip döngüler var; bu, çok da anormal bir bulgu değil. Mesela kadınlarda da menstrüal döngüyle birlikte beyin hacmi değişiyor ve doğum kontrol hapları kullananlarda bu değişimler ortadan kalkıyor.[2][3] Ama "Erkek beyni akşam saat 8'de küçülüyor!" diye başlık atınca tık alıyorsun işte. Günümüzde "habercilik" dediğiniz şey, bu.
Bu arada bu %0.6'lık küçülüp büyümenin yaşla birlikte giderek azaldığı da görülüyor. Dolayısıyla bu büyüyüp küçülme çok büyük ihtimalle beynin normal fonksiyonu için gerekli olan, sonradan bozulan bir şey. Ve insanların sandığı gibi "Aha aha aha erkekler akşamları aptallaşıyorlar." demek için kullanılabilecek bir şey değil. Bilim öyle çalışmıyor. :)
Kaynaklar
- E. M. Murata, et al. (2024). Circadian Rhythms Tied To Changes In Brain Morphology In A Densely Sampled Male. Journal of Neuroscience, sf: e0573242024. doi: 10.1523/JNEUROSCI.0573-24.2024. | Arşiv Bağlantısı
- E. J. Rizor, et al. (2023). Menstrual Cycle-Driven Hormone Concentrations Co-Fluctuate With White And Grey Matter Architecture Changes Across The Whole Brain. bioRxiv, sf: 2023.10.09.561616. doi: 10.1101/2023.10.09.561616. | Arşiv Bağlantısı
- C. M. Taylor, et al. (2020). Progesterone Shapes Medial Temporal Lobe Volume Across The Human Menstrual Cycle. Elsevier BV, sf: 117125. doi: 10.1016/j.neuroimage.2020.117125. | Arşiv Bağlantısı
