Herhangi bir konunun -doğru-luk kriterlerini sunmak durumundayız değerlendirmeye sunabilmek için. Bir sanat eseriyle ilgili -doğruluk- kriteri akademik kurallar dışında belirlenemez örneğin. Öznel bir gerekçeler bütünü söz konusudur. Ya da felsefi bir akımın -yanlış- ya da -doğru- olup olmadığı söylenemez. Belli açılardan eksik görülebilse de tamamen yanlış diyebilecek değerlendirme kriterlerimiz bulunmamakta felsefe disiplinin yapısı gereği. Newton fiziğinin yanlış olduğunu söyleyemiyor olduğumuz gibi, kuantum fiziğinin tamamen doğru olduğunu da söyleyemeyiz. Öğretiler için de tamamen doğru ya da tamamen yanlış demek, daha çok kutuplaşmış bakış açılarının sloganvari yaklaşımları olmakta. Bizim belirleyeceğimiz -doğru- kriterleri nedir, -yanlış- kriterleri nedir... Bilimsel yaklaşıma ait kriterlerle bir öğretiyi değerlendiremeyiz. Baştaki örneklere döneriz böyle bir şey yapmaya kalkarsak. Biz ancak, kendi hayatı yorumlama biçimimiz üzerinden öznel bir çıkarımda bulunarak değerlendirebiliriz, ancak bunu GENELLEYEMEYİZ. Şu öğreti yanlıştır -doğrudur denemez bu açıdan. Bize çok mantıklı ya da mantıksız gelebilir (mantığımızın -doğru- -yanlışlığı- nasıl değerlendirilecek ayrı bir sorun), ancak bu çıkarımımız bizim yorumumuz ya da kişisel yaklaşım, nedenimiz yoksa da YARGIMIZ olarak kalacaktır. Ki öğreti-dimlerle ilgili genel olarak detaylı bilgiye ulaşma çabası olmadığı için zihinde kurgulanmış yapay senaryolar ya da kulak dolgunluğu ile gelenekten beslenen hikayelerle karıştırılmakta. Bu seviyedeki bireylerin kendini ateist zannetmesi de ilginç oluyor. Ya da aynı nedenlerle sıkı sıkıya bir dime bağlanmış kişinin kendini inançlı olarak görmesi... Böyle zihinlerin bir öğreti-dimi yorumlamalarının geçerliliği tartışılır. Ki şahsen detaylı bilgiye ulaşma çabası olmayan bir konuda fikir beyanının geçersizleştiğini düşünüyorum. Ki genellenebilsin. Kim olursa olsun değişmez.
Deneylenemeyen bir konuda doğru ya da yanlış diyen biri o konuda objektifliğini yitirmiş demektir ve ifade ettiği anlam geçersizleşir bu yüzden. (Bir düşünceye sahip olmak değil, sahip olduğu düşünceyi deklare etmek, genele yayılabilir görmek)
(Bizim yaşamda kalmak için kurguladığımız kendi doğru yanlışlarımızıbirdisipline bile uygulayamıyor iken, varoluş yorumu gibi üst bir konuyu bu şekilde değerlendirmek, analiz edemiyor olmayla, polarize olmuş zihinle, yargı bariyerleriyle bakmayla açıklanabilir.
Kaynaklar
- EvaGallardo-Gallardob. A Multidisciplinary Review Into The Definition, Operationalization, And Measurement Of Talent. (9 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 9 Ocak 2021. Alındığı Yer: https://www.sciencedirect.com/ | Arşiv Bağlantısı