Nesilleri tükenmeden önce diğer insan türleriyle kültürel alışveriş yapıyor muyduk?

Hayır, bulunamadı. Çünkü bulunamaz. Çünkü diğer insan türleri ile herhangi bir kültürel alışverişte bulunmamız olanaksız. Çünkü yer yüzünde, diğer insan türlerinin bulunduğu dönemlerde kültür diye bir şey yoktu.

Kültür dediğimiz olgu belirli sosyal ilişkiler, inançlar ve inanç sistemleri, gelenekler, sosyal kabakalaşma, görev bölümü, aile ve aileler arası ilişkiler gibi, topluluk halinde yaşayan insanların yaşamları ve birbirleri ile ilişkileri dahilinde ortaya çıkan ve bunların nesiller boyu olgunlaşıp, biriktirilip kalıplaşması ile netleşen dinamiklerdir. Kültür dediğimiz olgunun varlığından bahsedebilmemiz için ancak insanların topluluk halinde yaşamaya başlamasını beklememiz gerekir.

İnsanlar, günümüzden 10-12 bin yıl kadar önce tarımı keşfettiler ve tarımın keşfi ile yerleşik hayata geçerek topluluk halinde yaşamaya başladılar.

Buna göre bildiğimiz son insan türleri homo florensis veya erektusun bile 15-30 bin yıl önce soyları tükenmiştir ya da sapiens ile çiftleşerek sapiens türünün içine karışmışlardır. Yani farklı insan türlerinin dünyada yaşadığı dönemde henüz insan toplu ve yerleşik yaşama geçmemişti. Ve türler, kendilerine ait topluluklar kurmuş da değillerdi. Bu nedenle sapiens ya da neandertel hatta erektus kültürü diye bir şey yok. Türlere ait kültür diye bir şeyin var olabilmesi için tarihler birbirinden oldukça uzak.

Özetle, insan türlerinin kendilerine ait bir kültüre sahip olduğunu iddia etmek zor. Ancak avlanma taktikleri, beslenme barınma biçimleri, düşmanlardan korunma yöntemleri farklılık gösterebilir. Bunlar da kültürel olgular değillerdir.