Merhaba Rüya,
Sorun için tebrik ederim. Bazen sorular cevaplardan daha elzemdir.
Verdiğin örnekler üzerinden başlayalım. Beynimizde "ödül"leri algılayan bir bölge mevcut. Bahsi geçen bu bölge, kimi aktivitelerde aktifleşir. Çikolata yemek, beyindeki bu bölgenin çalışmasını sağlar dolayısıyla ödül gibi gelir. Bununla birlikte elbette beynimiz yorulmayı sevmez. Daha az enerji harcayacağı, dolayısıyla daha az dikkat gerektiren eylemler her ne kadar sağlıklı gelmese de, enerjiden tasarruf etmek adına beyin bu aktiviteleri sever ve beynin yine ödül bölgesi aktifleşir. Örnek vermediğimiz ancak zararlı grubunda yer alan örneklere gelelim; Fast food dediğimiz besin grubu, fazlaca kalori içeriyor, üstelik emek gerektirmeden. Dolayısıyla beynimiz atalarımızdan kalan hayatta kalma modunu arka planda hep çalıştırıyor. Bu sebeple fast food evrimsel anlamda bir mutluluk aracı. Zararlı gördüğümüz her şey, dengeli olarak maruz kaldığımız sürece faydalı bile olabilir. Video oyunlarının sosyal becerilere katkı sağladığı biliniyor. Çikolata, beyin sağlığına ve hafızaya iyi geliyor. Sosyal medyanın zararlarını hepimiz biliyoruz, ancak gün içinde kısa bir süre sosyal medyaya maruz kalmak, gündemi takip etmeyi dolayısıyla sosyalliği etkiliyor. Bunu faydalı şeyler için de söyleyebiliriz. Fazlasıyla meyve yemek, vücudumuza şeker yüklemekten başka bir şey değildir. Fazla okumak, göz sağlığına da sosyal yaşantımıza da zararlıdır.
Faydalı olarak adlandırdığımız şeyleri tamamlamadığımız sürece beynimizin ödül kısmı çalışmaz. Bunula birlikte ders çalışmak konsantre ister, bu da enerji harcamak demektir. Dolayısıyla beyin sıkılmayı seçer, yorulmak istemez. Yoğun bir çalışmadan sonra neredeyse fiziksel bir yorgunluk hissederiz, çünkü beyin fazla enerji harcar. Ancak kimilerinin sıkıcı bulduğu şey kimileri için eğlenceli olabilir. Bu da motivasyonla sağlanır. Motivasyonumuz yoksa, beynimizi disiplin ile ikna etmemiz gerekir. [1][2]
Zehir ve panzehir arasındaki ilişkiye benzetmek yanlış olmaz. Dengeyi şaştığında birinden biri diğerine dönüşür.
Kaynaklar
- C. Zeli, et al. (2022). Chocolate And Cocoa-Derived Biomolecules For Brain Cognition During Ageing. Antioxidants, 11(7), 1353.. Antioxidants. | Arşiv Bağlantısı
- M. İmren. Video Oyunları Faydalı Mı, Zararlı Mı?. Alındığı Tarih: 22 Mayıs 2025. Alındığı Yer: TÜBİTAK | Arşiv Bağlantısı
- Doç. Dr. Gökhan Özışık. Aşırı Meyve Tüketimi Karaciğere Zarar Veriyor. Alındığı Tarih: 22 Mayıs 2025. Alındığı Yer: Memorial Wellnes | Arşiv Bağlantısı
