Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Yaman Göktaş
Üye 21 Ocak 1 Cevap
5

Kimya fiziğin çakması değil mi?

Arkadaşlarımla konuşurken aklıma geldi. Kimyanın uygulama tarafı hariç neredeyse tamamı fizik. Kovalent bağlar nasıl olur? Elektron bulutu neden oluşur..? Hatta fizikten alışkın olduğumuz türev gibi zor konular daha seyrek. Ya da ben pek bilmiyorum. Hakikatten yanıldım mı? Yoksa uygulama alanı bile dahil fiziğin basit bir çakması mı?
1,297 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Çağrı Mert Bakırcı
PhD 21 Ocak

Bu çok toy bir bakış açısı, çünkü bilimler arasında "orijinal bilimlik" konusunda bir hiyerarşi bulunmuyor. Yani kimyanın fiziğe yoğun bir şekilde dayanıyor olması, fiziğin "orijinal bilim" kimyanın "çakma bilim" olmasından kaynaklanmıyor. Bunun nedeni, Evren'deki var oluş süreçlerinin belli bir hiyerarşiye sahip olması - ve o hiyerarşinin rastgele, keyfi ve tarihsel nedenlere dayanan biçimlerde parçalanarak bilim sahalarına bölünmüş olması.

Evren'de her şey fizikle başlıyor (bazılarına göre fizik de matematikten doğuyor ama o başka bir tartışma konusu). Parçacık fiziği çerçevesinde atomlar oluştuktan sonra, o atomlar ilk defa birbirleriyle etkileşmeye ve daha karmaşık yapılar inşa etmeye başlıyorlar. Burada kimya doğuyor. Moleküller karmaşıklaşıp farklı sistemler türetmeye başladıklarında, bunlardan biri bizim bugün "canlılık" dediğimiz şeye dönüşüyor. Burada biyoloji doğuyor. O biyolojinin bir kısmında bir noktada sıra dışı bir beyin evrimleşiyor ve ilk defa karmaşık bilişsel fonksiyonlardan kaynaklanan ilginç davranışlar ortaya çıkıyor. Burada psikoloji doğuyor. O psikolojik organizma, zaman içinde karmaşık sosyal yapılar inşa ediyor ve burada yeni kurallar ve mekanizmalar ortaya çıkıyor. Burada sosyoloji doğuyor. Bu hiyerarşinin tabii ki ara basamakları var: fizikten kimyaya geçişte "fizikokimya", kimyadan biyolojiye geçişte "biyokimya" var. Ve bu hiyerarşinin burada yer vermediğim yan dalları da var: Mesela kimyanın canlılığa gitmeyen bir kısmı jeolojiyi doğuruyor.

Ama görülebileceği gibi, var oluşsal süreç devam ettikçe, karmaşıklık artıyor ve bu karmaşıklığın farklı kısımlarını farklı bilim dalları çalışıyor. Kimya ile fizik arasındaki demarkasyonun belirsizliği de diğer bilimlerdeki kadar. Ve daha önemlisi, hiyerarşinin daha üst basamaklarındaki bilimler, daha alt basamaklardakilerden her zaman etkileniyorlar (tam tersi de bazen geçerli ama çok daha kısıtlı). O nedenle kimya, hemen dibindeki fizikten çok fazla etkileniyor; ama mesela sosyoloji fizikten çok daha az etkileniyor (daha doğrusu aralarındaki etkileşim, diğer basamakların uzunluğundan ötürü çok daha belirsiz oluyor ve izole etmesi zor oluyor). Ama sosyoloji, hemen bitişiğindeki biyolojiden çok daha fazla etkileniyor. Keza biyoloji de kimyadan, fiziğe nazaran daha çok etkileniyor.

Tüm Reklamları Kapat

Bilimsel arasındaki bu hiyerarşi herkesçe kabul görmese de bence aralarındaki ilişki ve etkileşimi anlamak açısından bilimi (daha doğrusu var oluşu) böyle bir süreç olarak görmek çok önemli. Her kategorizasyon gibi, bilimlerin kategorizasyonu da tamamen insan yapımı uydurmalardan ibaret (yani "Evren fizikle başladı." diyoruz ama aslında Evren'in kendisinde "fizik" diye ayrı bir "şey" yok, o ismi biz uyduruyoruz). Ama iş görüyor, o nedenle kullanıyoruz. Eskiden böyle ayrımlar yoktu ve doğayı/var oluşu araştıran herkese "doğa filozofu" veya "natüralist" deniyordu. Fakat Evren'i daha iyi anladıkça, onunla ilgili her şeyi bilen kişilerin var olma ihtimali giderek düşmeye başladı. Bu da ekspertizin ve bilim kategorilerinin doğmasına neden oldu.

Evren'i anlamak isteyen biri, her bilim dalını bir bütün olarak okumayı, öğrenmeyi, anlamayı ve değerlendirmeyi öğrenmeli. Bilim dalları birbiriyle bir yarış içinde değiller. Hepsi, aynı ortak düşmanla, cehaletimizle yarış içerisindeler.

348 görüntülenme
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
40
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
1
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close