Karadelikler doğrudan gözlemlenmediği hâlde neye dayanarak karadeliklerin var olduğu söyleniyor?

Gayet basit: Çevrelerinde yarattığı etkiler ile.

Binlerce ışık yılı uzaktan Dünyaya bakacak olsanız büyüklüğünü ölçebilirsiniz. Ama kütlesini anlamakta zorlanabilirsiniz. Çünkü ışık saçmadığı için içeriğini bilemezsiniz. Ama Dünyanın çevresinde dönen Ay'a bakarsanız Dünyanın kütlesi ile ilgili fikriniz olur. Birbirlerini yalpalatma oranları kütleleri arasındaki oran hakkında fikir verir.

Karanlık madde... Ne olduğunu bilmiyoruz. Onu göremiyoruz. E varlığını nereden biliyoruz? Aynı şey. Galaksiler milyarlarca yıldızdan oluşuyor ve galaksilerin dış bölgelerindeki yıldızların dönüş hızı ile galaksilerin merkezlerindeki kara deliklerin kütlesini oranladığınızda ortada ciddi bir boşluk olduğunu fark ettik. Merkezkaçtan dolayı bu yıldızlar, galaksilerden kopup gitmeliydi. Ama bu olmuyor. Çünkü galaksilerin içinde karanlık madde var. Onların kütleçekimi bu yıldızları tutuyor.

Büyük kütleli cisimler, uzayı, rahatça gözlemlenebilecek ölçekte bükerler. Bunu da ışığın bükülmesi ile gözlemler ve anlarız. Einstein'ın Newton'ın kütleçekimi kuramının yerine geçtiğine de böyle emin olmuştuk. Güneş ışığı bükmüştü. Peki ne kadar büktü? İşte o bükme miktarı, Güneş'in kütlesi ile ilgili.

İşte sorunuzdaki kara deliklerin varlığı, kütleleri, ışığı bükme miktarları ile kolayca ve rahatça yapılıyor. Varlıkları bir yana kütleleri dahi kolayca hesaplanabiliyor. Zaten kara delikler evrendeki en yoğun cisimler. O nedenle çevrelerinde yarattığı etkiyi yaratan başka bir gök cismi de yok. Bu nedenle de bir kara deliğin varlığını fark etmek kozmologlar için zor değil.

Daha ayrıntılı bilgi için copy paste yapan onlarca internet sitelerini ziyaret edebilirsiniz. Tabi orada, size cevap verecek kişiyi seçme hakkınız olur mu bilemem. Sağlıcakla...